زمانی که نوزادان به دنیا می آیند روی سر خود دو نقطه نرم دارند که این نقاط همان استخوان‌های جمجمه او می باشد که در چند ماه اول زندگیشان به صورت کامل با یکدیگر جوش نمی خورد. البته باید این موضوع را در نظر داشته باشید که این مورد بخش طبیعی از رشد بدن نوزاد شما می باشد و سفت شدن ملاج نوزاد به مرور انجام خواهد شد و به مرور زمان این استخوان‌ها با یکدیگر پیوند خورده و پوسته سخت را تشکیل می دهد. باید بدانید که فونتانل به همان نقطه نرم جمجمه گفته می شود که زمان می برد تا سفت شود و در ادامه اطلاعاتی در این میان به شما داده خواهد شد.
آشنایی با فونتانل و اهمیت سفت شدن آن در زمان مشخص شده
مشکلات مربوط به فونتانل ها مانند برآمدگی یا فرو رفتن آن ها ممکن است نشانه هایی از اختلالات و مشکلات سلامتی نوزادتان باشد. بنابراین زمانی که نوزاد شما در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری می باشد ین موارد در نوزاد شما چک می شود و اگر مشکلی باشد متخصص این موضوع را با شما در میان خواهد گذاشت.
فونتانل به همان نقطه نرم جمجمه نوزاد تازه متولد شده می گویند که در آن استخوان های جمجمه به هم جوش نخوردند و این نقاط به استخوان جمجمه این اجازه را می دهد تا در حین تولد بر حسب نیازی که وجود دارد جابجا شده و مغز کودک رشد کند.
بنابراین اگر فونتانل زود تر از موعود و یا دیر تر سفت شود امکان بروز انواعی از مشکلات رشدی و مشکلاتی مرتبط با تکامل طبیعی مغز وجود دارد. در نظر داشته باشید که معمولاً فونتانل های کودک شما را در طی ویزیت های روتین مورد بررسی قرار می دهد و خودتان نیز می توانید این نقاط را به راحتی لمس کنید. معمولا فونتانل های نوزاد سالم باید نرم و صاف باشد و فونتانل برآمده یا فرو رفته ممکن است نشانه ای از یک مشکل در سلامتی نوزادتان باشد و باید مورد بررسی قرار بگیرد.
جمجمه نوزاد تازه متولد شده از بخش های استخوانی تشکیل شده که انعطاف پذیری سر را فراهم می کند و به نوزاد شما این امکان را می دهد تا از کانال زایمان عبور کرده باعث رشد سر نوزاد شما در سال های ابتدایی زندگی می شود. در حالت عادی دو فونتانل روی جمجمه نوزاد شما وجود دارد و این دو شکاف ها پوشیده شده با پوست می باشند که در آن صفحات جمجمه به یکدیگر می رسند ولی به یکدیگر جوش نمی خورد. فونتانل قدامی در نزدیکی جلو روی سر کودک شما قرار می گیرد و فونتانل پشتی یا خلفی در نزدیکی پشت سر کودک قرار دارد. باید بدانید که فونتانل جلویی بزرگترین نقطه نرم در ملاج سر نوزاد است.
وظیفه ملاج های سفت نشده در نوزادان
فونتانل در روی سر نوزادان وظایف بسیار زیادی دارند اما مهم ترین وظیفه آن ها این است که این امکان را به صفحات استخوانی در جمجمه می دهد تا نوزاد به راحتی از کانال زایمان عبور کرده و این بخش ها در این میان روی یک دیگر قرار می گیرند. از دیگر وظایف ملاج سفت نشده در نوزادان این است که جمجمه کودک اجازه می دهد تا منبسط شده و در نهایت فضا را برای رشد سریع مغزی که معمولاً در سال اول زندگی رخ می دهد باز نماید.
زمان سفت شدن ملاج در نوزادان
حدوداً ۱ تا ۱۴ ماهگی فونتانل پشتی نوزادان سفت می شود و باید بدانید که این موارد تا زمانی که کودک شما ۱۸ ماهه شود تکامل کلی پیدا می کند. فونتانل های خلفی ابتدا بعد از اینکه دو ماه از زمان تولد نوزاد شما بگذرد بسته و سفت می شود. اما فونتانل های جلویی بین ۷ الی ۱۸ ماهگی بسته می شود. پس اگر نوزاد شما در این سنین قرار دارد باید بدانید که سفت شدن ملاج در نوزادان در فونتانل های جلویی معمولاً در این سنین می باشد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در برخی از شرایط امکان اینکه فونتانل های جلویی بین ۴ الی ۲۶ ماهگی نیز بسته شود وجود دارد بنابراین اگر احساس می کنید که این بخش از سر نوزاد شما خیلی زود بسته شده و یا نوزاد شما ۱۸ ماهه می باشد ولی ملاج او هنوز سفتی کامل را پیدا نکرده است باید با یک متخصص نوزادان در این زمینه مشورت نمایید.
لمس ملاج در نوزادان
سوالی که برای بسیاری از والدین به وجود می آید این است که آیا می توان ملاج را لمس کرد یا خیر. باید بدانید که اگر انگشتان خود را به آرامی در امتداد سر نوزاد خود بکشید می توانید این بخش های نرم را در زیر انگشتان خود احساس کنید.
پزشک کودک معمولاً این معاینه را به عنوان معاینه روتین انجام می دهد و زمانی که سن نوزاد شما به سن سفت شدن ملاج برسد باید این نوع مایع ها در معاینه های روتین نوزاد تان باشد. از مشکلاتی که در این زمان برای کودکان ایجاد می شود این است که دیگران حواسشان به این بخش از سر نوزاد نیست و ممکن است به او آسیب برساند بنابراین اگر نوزاد خود را به دست فامیل و یا دوستان خود می دهید باید به آن ها یادآوری کنید که مراقب سر کودک شما باشند و با او با ملایمت بیش تری رفتار کنند.
علت فرو رفتگی ملاج در نوزادان
جالب است بدانید که اگر فونتانل های کودک شما پایین تر است و یا فرو رفته است ممکن است کودک شما دچار کم آبی در بدن خود شده باشد و این کم آبی می تواند نشانه های دیگری همانند کم تر خیس شدن پوشک، تغذیه بد کودک، از دست دادن مایعات که شامل استفراغ یا اسهال می باشد، عرق کردن در هوای بسیار گرم، هوشیاری پایین، چشم های گود رفته، دهان خشک، پوست خنک و تحریک پذیری بالا باشد.
بنابراین باید این موارد را جدی گرفته و اگر احساس کردید که نوزاد شما دچار کم آبی در بدن خود شده است بهتر است او را به نزد پزشک کودکان برده و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهید.
علت برآمده شدن فونتانل ها
فونتانل های برآمده یا متورم ممکن است نشانه های متفاوتی از اختلالات و بیماری های جدی باشد که از جمله این بیماری های جدی می توان منژیت یا آنسفالیت اشاره کرد. از دیگر علت های برآمده شدن فونتانل ها می توان به خونریزی مغزی، آب آوردن مغز و یا آبسه اشاره کرد که در این صورت باید فوراً نوزاد خود را نزد متخصص ببرید.
ضربه خوردن به ملاج سفت نشده نوزادان
برخی از شرایط امکان دارد که نوزاد به بخش سفت نشده ملاج خود ضربه بزند و یا شما مراقب نوزاد نباشید و یا این بخش ضربه ای وارد شود باید سریعاً با پزشک تماس گرفته و اگر متوجه تورم شدید و یا برآمدگی در روی سر نوزاد کبودی اطراف چشم و یا کبودی در پشت گوش نوزاد شدید باید این مورد را به اورژانس برسانید. زیرا این موارد می تواند نشانه هایی برای ضربه مغزی باشد.
از دیگر نشانه های ضربه هایی که به سر نوزادانی که سفت نشده است وارد می شود می توان به گریه های بی وقفه نوزاد، تمایل نداشتن به شیر خوردن، استفراغ، تشنج، مشکل در بیدار شدن بعد از خوابیدن و یا ترشح یا خونریزی از گوش یا بینی اشاره داشت. این موارد را باید جدی گرفته و پیگیری کنید.
دلایل زود سفت شدن ملاج نوزاد
سفت شدن و یا دیر سفت شدن مراجع نوزاد می تواند مشکلاتی را برایش ایجاد کند و باید بدانید که زود سفت شدن این بخش از مه نوزاد می تواند به دلایلی مانند پرکاری تیروئید یا سطح بالای هورمون پاراتیروئید در بدن باشد.
همچنین از دیگر دلایل این مورد می توان به نقص های مادرزادی اشاره کرد. نقص مادرزادی کرانیوسینوستوز در زمانی رخ می دهد که یک یا چند مفصل صفحات استخوانی جمجمه نوزاد قبل از اینکه رشد نوزاد به پایان برسد به یکدیگر می پیوندند و جوش می خورد.
در واقع این مورد از داخل به جمجمه فشار وارد می کند اما نمی تواند این فشار را به ناحیه بسته گسترش دهد. همین مورد باعث می شود که جمجمه نوزاد شما شکلی غیر عادی داشته باشد. بنابراین اگر احساس می کنید که این بخش از نوزاد شما زود بسته شده است باید با این متخصص عمومی و یا اطفال در این زمینه مشورت کنید.
علت های سفت نشدن ملاج نوزادان
سفت نشدن ملاج نوزادان نیز می تواند مشکلاتی را با خود به همراه داشته باشد. باید بدانید که در صورتی که این مورد رخ بدهد ممکن است کودک شما دچار کم کاری تیروئید و یا سندروم دان و یا همچنین افزایش فشار داخل مغز، راشیتیسم و ماکروسفالی به صورت ارثی باشد.
معمولا زمانی که بسته شدن فونتانل ها در خارج از محدوده عادی رخ دهد باید این مورد را با متخصص در میان گذاشته و اگر هر یک از فونتانل های کودک در دو سالگی بسته نشده باشد باید به دنبال راهی برای درمان این مشکل باشید.
زمان نگران شدن
فونتانل های کودکان معمولاً در زمان های متفاوتی از یکدیگر سفت می شود ولی باید بدانید که اگر روی سر نوزاد خود این نقاط نرم را نتوانید پیدا کنید امکان بروز یک نقص مادرزادی وجود دارد. در واقع در این نقص مادرزادی استخوان های جمجمه کودک شما زود تر از حالت طبیعی به یکدیگر جوش می خورند و در نتیجه سر نوزادتان به مرور بد شکل خواهد شد. نشانه های نقص مادرزادی که باعث این مشکل می شود شامل نداشتن بخش نرم روی جمجمه، وجود نوار های برجسته و محکم در محل برخورد صفحات جمجمه و بد شکل به نظر رسیدن جمجمه کودک که با گذشت زمان بهبود پیدا نمی کند می باشد.
داشته باشید که ملاج نوزادان نارس معمولاً دیر تر از حالت عادی سفت می شود بنابراین اگر نوزاد شما نار است به دنیا آمده است باید مدت زمان بیش تری را مراقبت کنید تا نوزاد شما بتواند این بخش از رشد خود را کامل کرده و آسیبی به او وارد نشود.
منبع : آرگا
