رشته ریخته گری در حوزه صنعت، جزو گروه مواد و فناوری قرار می گیرد. این صنعت نقش موثری در خودکفایی کشور ایفا می کند. در ادامه مطلب قصد داریم به معرفی رشته ریخته گری و آینده شغلی آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
معرفی و بررسی رشته ریخته گری
ریخته گری یکی از قدیمی ترین شیوه های شکل دهی به فلزات بوده و از حدود ۵ هزار سل قبل مورد استفاده بوده است. ریخته گری فرایندی است که در طی آن فلزی که به شکل شمش یا قطعه می باشد به اشکال مورد نظر در می آورند.
به این ترتیب که فلز مذاب درون قالب با حفره های مدنظر ریخته و پس از سرد شدن که به آن ریختگی گفته می شود فلز به شکل دلخواه خارج می شود. ریخته گری در حوزه صنعت در گروه مواد و فناوری قرار می گیرد و نقش مهمی در خودکفایی کشور دارد.
از این رو تحصیل در این رشته و افزایش سطح توانمندی در آن به تقویت اقتصادی و دفاعی کشور منجر می شود. اگر مایلید تا در رشته ریخته گری تحصیل کنید در ادامه مطلب با نحوه ورود به این رشته، بازار کار و مواردی از این دست آشنا می شوید.
همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با رشته مهندسی حفاری و رشته مهندسی انرژی روی لینک ها کلیک و از این مقالات نیز بازدید نمایید.
روش ورود به رشته ریخته گری چیست؟
برای ورود به رشته ریخته گری روش های مختلفی وجود دارد. علاقمندان به تحصیل در زمینه ریخته گری می توانند در دوران دبیرستان با ورود به هنرستان و انتخاب این رشته تحصیلات ابتدایی و دانشگاهی خود را در این حوزه ادامه دهند.
ضمنا اگر در رشته ریاضی فیزیک دیپلم گرفته باشند پس از قبولی در کنکور با انتخاب رشته مهندسی مواد و متالورژی و دریافت کارشناسی در مقطع ارشد می توانند گرایش ریخته گری را انتخاب نمایند. علاوه بر این دو روش سازمان فنی حرفه ای نیز دوره هایی با عنوان ریخته گری برگزار می کند تا علاقمندان به این حرفه در آن شرکت نمایند.
به این ترتیب برای تحصیل در زمینه ریخته گری حتما لازم نیست از طریق دانشگاه اقدام شود. زیرا سازمان فنی حرفه ای برای علاقمندان به این رشته دوره هایی را برگزار می کند. ضمنا متقاضیان می توانند از این طریق در حوزه ریخته گری طلا و جواهرات مهارت کسب کرده و بتوانند از این راه شغل پردرآمدی داشته باشند.
ضمنا همانطور که اشاره شد در هنرستان های کاردانش نیز ریخته گری آموزش داده می شود. علاقمندان می توانند در دوره دبیرستان به این رشته وارد شوند و بعد از دریافت دیپلم در مقطع کاردانی ادامه تحصیل دهند. این افراد همچنین می توانند به طور ناپیوسته در مقطع کارشناسی ریخته گری هم به تحصیلات خود ادامه دهند.
آموزش ریخته گری در دانشگاه علمی کاربردی
شایان ذکر است در دانشگاه های علمی کاربردی رشته کاردانی فنی متالورژی گرایش ریخته گری آموزش داده می شود. هدف از این رشته، تربیت افراد کاردانی است که در کنار آشنایی با دروس نظری و عملی، نسبت به قسمت های مختلف کارخانجات و کارگاه های ریخته گری هم شناخت کسب کنند.
مثلا ریخته گری طلا، ریخته گری ورق کاری در گرایش های مختلف از پرطرفدارترین رشته هایی است که در دانشگاه های جامع علمی کاربردی ارائه می گردد. مدت زمان تحصیل در مقطع کاردانی ریخته گری همراه با کارآموزی دو سال است.
برنامه های درسی این رشته در چهار ترم ارائه می شود که شامل دروس نظری، آزمایشگاهی و کارگاهی است. از مهم ترین درس های این رشته عبارت است از:
- اصول ریخته گری
- متالورژی
- اصول عملیات حرارتی
- ریخته گری آلیاژهای آهنی و غیر آهنی
- کارگاه جوشکاری
- کارگاه ریخته گری
- کارگاه فلزکاری
آموزش ریخته گری در کارشناسی ارشد
برای افرادی که در رشته مهندسی مواد و متالورژی و ضمنا هنرجویانی که از طریق کاردانش در مقطع کارشناسی ناپیوسته ریخته گری تحصیل را به پایان رسانده اند امکان ادامه تحصیل در مقطع ارشد و دکتری ریخته گری وجود دارد.
از این رو کلیه فارغ التحصیلان این رشته، از دانشگاه های مختلف فنی حرفه ای، آزاد، علمی کاربردی و سراسری می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع بالاتر اقدام نمایند.
آینده شغلی و درآمد ریخته گری
بر اساس بررسی های صورت گرفته در سال های اخیر با عرضه کوره های القایی مدرن به این صنعت، کار ریخته گری از لحاظ تخصصی بسیار پیشرفت کرده است. در حقیقت مهندسان ریخته گری موفق شدند با ورود به این رشته ایده ها و روش های نوینی ارائه دهند.
به این ترتیب کشور موفق شده در زمینه تولیدات ریخته گری، به سطح استاندارد تولیدات جهانی نزدیک شود و بسیاری از تولیدات قابل رقابت با محصولات جهانی باشد. این مسئله سبب شده درآمد ریخته گری نیز شرایط خوبی پیدا کند و حقوق ریخته گری افزایش یابد. به طور مثال کارفرمایان بسیاری برای استخدام سرپرست ریخته گری، حقوق خوبی به مهندسان تحصیل کرده این حوزه پرداخت می کنند. برخی نیز مطابق قانون کار حقوق پرداخت می کنند.
البته برای حصول درآمد بیشتر در ریخته گری می توان کارگاه های شخصی خود را راه اندازی کرد که در این صورت خرید تجهیزات اولیه، دستگاه های مورد نیاز و مکان آن به سرمایه بالایی نیاز دارد. از ملزومات اصلی و اولیه کارگاه های ریخته گری عبارت است از:
- قالب ریخته گری
- ماسه ریخته گری
- شمش اولیه
- فروآلیاژها
- تجهیزاتی مانند کوره ذوب
- پاتیل مذاب
- کوره بوته ای
- بوته مذاب
- کوره روباده و …
از دیگر مشاغل مربوط به ریخته گری عبارت است از:
مدیر تولید
در واحدهای ریخته گری مهندسان ریخته گری با سابقه زیاد، به عنوان مدیر بخش های ریخته گری فعالیت می کنند.
اپراتور تولید ریخته گری
در پروسه های مختلف ریخته گری از روش های سنتی ریخته گری ماسه و قالب گیری تا اتاق کنترل واحد ریخته گری کارخانجات ذوب آهن مهندسان ریخته گری فعالیت دارند. اگرچه این کارها به تخصص خاصی نیاز ندارد ولی بخش زیاد موقعیت های شغلی مهندسی ریخته گری شامل اپراتوری در موارد زیر است.
- اپراتور دستگاه دایکست
- اپراتور ریژه
- کوره دار
- اپراتور قالب گیری
- اپراتور واحد کنترل مذاب
- اپراتور ماهیچه سازی
- طراحی و …
کارشناس کنترل کیفی
در کارخانه های با صنایع متالورژی شامل صنایع مس، فولاد سازی، ریخته گری های بزرگ و متوسط و … مهندسان گرایش ریخته گری همانند سایر گرایش های متالورژی به عنوان کارشناس کنترل کیفی جذب می گردند.
کارشناس واحد تحقیق و توسعه
در کارخانه های مربوط به ریخته گری از مهندسان این حوزه در واحد تحقیق و توسعه نیز دعوت به همکاری می شود. به این ترتیب کارهایی مانند طراحی تا تحلیل، شبیه سازی، بهینه سازی خط تولید و محصولات را انجام می دهند.
منبع : آرگا
