به طور کلی کیست مچ دست که امروزه به آن گانگلیون نیز گفته می شود یک نوع برآمدگی یا برجستگی کوچک و بی خطر در مچ دست ها است که بر روی مفصل یا تاندون ها ایجاد خواهد شد. توجه داشته باشید که کیست مچ دست یک نوع کیست خوش خیم حاوی ماده ژلاتینی بوده و به راحتی می توانید آن را درمان نمایید.
آشنایی با خصوصیات کیست مچ دست
بهتر است بدانید که کیست گانگلیون در واقع یک توده نرم است که بر روی مفصل بدن ایجاد می شود. این کیست ها اغلب غیر سرطانی هستند و با وجود اینکه کمی ناراحت کننده می باشند اما می توانید بدون درمان آن ها نیز زندگی کنید. کیست مچ دست را می توان کیسه ای از بافت خوش خیم دانست که اغلب بر روی دست ها یا مچ دست ها ایجاد شده و به یک تاندون یا مفصل متصل خواهد بود.
این نوع از کیست ها معمولا در بافت نرم پشت مچ دست شایع هستند زیرا ۶۰ تا ۷۰ درصد در امتداد جلو یا عقب مچ دست ایجاد خواهند شد. در واقع این کیست ها حاوی مایع چسبناکی هستند که مشابه مایع مفصلی روان کننده بوده و به طور طبیعی مفاصل و غلاف های تاندون را می پوشانند.
کیست ها می توانند مانند یک بادکنک آبی متورم و کمی متحرک در زیر سطح پوست شما احساس شوند. همچنین اغلب گرد یا بیضی شکل هستند و اندازه شان کاملا متفاوت خواهد بود. توجه داشته باشید که اندازه این کیست های کوچک ممکن است بزرگ تر از یک نخود نباشد و یا حتی آنقدر ریز باشد که نتوانید آن را در بدنتان احساس کنید اما در مقابل کیست های بزرگ تر اغلب بزرگ تر از یک انگور و دارای قطر حدودی ۲.۵ سانتی متر هستند که ممکن است برخی از آن ها به اندازه هلو تبدیل شوند.
همانطور که متوجه شدید کیست های مچ دست معمولا در ناحیه بالای مچ، انتهای انگشتان و نزدیک به کف دست ایجاد می شوند و از این رو به چندین دسته کلی تقسیم خواهند شد که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم:
-
کیست ناحیه مچ دست:
این نوع کیست که در ناحیه سطح پایینی مچ دست دیده می شود اغلب در اثر فرسایش قاعده انگشت شست یا آرتروز انگشتان دست رخ خواهد داد.
-
کیست ناحیه پشت دست:
این نوع کیست نیز دقیقا در ناحیه مچ دست دیده شده و در هنگام خم کردن دست باعث بروز ناراحتی و دردهایی در مچ دستتان خواهد شد. این کیست اغلب در افرادی رویت می شود که با سستی مفاصل دچار هستند.
-
کیست انگشتان دست و کیست زیر انگشت:
این کیست نیز در ناحیه قاعده انگشتان ایجاد شده و می تواند گرفتن برخی اجسام را با مشکل مواجه کند.
علل ایجاد کیست مچ دست
بهتر است بدانید که تاکنون هیچ دلیلی برای بروز کیست مچ دست مطرح نشده و تنها بر اساس یک نظریه آسیب دیدگی می تواند باعث متلاشی شدن و از بین رفتن بافت مفصل شود. که در نتیجه کیست های کوچکی شکل می گیرند و پس از مدتی به توده بزرگ تر و آشکار تر تبدیل خواهند شد.
با این حال بهترین نظریه این است که در ابتدا شکافی در کپسول مفصل یا غلاف تاندون ایجاد می شوند و سپس بافت مفصل از آن خارج خواهند شد.
نشانه های وجود کیست پشت دست
توجه داشته باشید که وجود کیست مچ دست می تواند نشانه ها و علائمی به همراه داشته باشد که در ادامه به بیان برخی از آن ها پرداخته ایم:
- کیست ها معمولا نرم و ثابت هستند و قطر شان بین ۱ تا ۳ سانتی متر خواهد بود.
- کیست مچ دست اغلب به صورت برجستگی یا توده در اندازه های مختلف ایجاد می شود.
- اغلب کیست ها های مچ دست با اندکی درد همراه هستند که پس از آسیب دیدگی حاد یا مکرر شروع می شوند.
- درد بروز یافته معمولا مزمن است و با حرکت دادن مفصل تشدید خواهد یافت.
- ورم به تدریج به صورت ناگهانی بروز می کند که ممکن است در این روند کوچک تر شود و یا حتی به مرور از بین برود و مجددا دوباره ایجاد شود.
- چنانچه کیست دست به تاندون متصل شده باشد بیمار در انگشت درگیر احساس ضعف خواهد کرد.
زمان مراجعه به پزشک
از آنجایی که این کیست ها اغلب به خودی خود از بین می روند، بسیاری از افراد روش انتظار و دیدن را انتخاب می کنند به ویژه اگر کیست کوچک باشد و باعث ناراحتی شود. اما اگر کیست بسیار بزرگ یا دردناک بوده و با عملکرد روزانه شما تداخل دارد بهتر است نظر پزشک را جویا شوید.
پزشک متخصص برای تشخیص کیست مچ دست ابتدا چندین آزمایش ساده مانند تاباندن نور به کیست برای تعیین اینکه آیا بافت کیست جامد است یا کیسه ای پر از مایع انجام می دهد. همچنین ممکن است کیست را به آرامی لمس کند تا میزان ناراحتی ایجاد شده را ارزیابی نماید.
پس از انجام این آزمایشان ممکن است آزمایش تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی و یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی توصیه شود. انجام این روش ها می توانند مواردی مانند وجود تومور های سرطانی و آرتروز را رد کنند.
گاهی اوقات نیز ممکن است پزشک متخصص برای تایید تشخیص از آسپیراسیون استفاده کند. در انجام این روش با استفاده از سرنگ و سوزن، مقداری مایعات از کیست خارج می شود و اگر توده کیست گانگلیون باشد حاوی مایع تقریبا شفاف خواهد بود.
روش های درمان کیست گانگلیون
به طور کلی اگر قصد دارید برای درمان کیست مچ دستتان به پزشک مراجعه کنید به احتمال قوی پزشک متخصص یکی از موارد فوق را برای درمان توصیه خواهد کرد.
-
بریس:
گاهی اوقات ممکن است پزشک برای درمان پیشنهاد کند که مفصل آسیب دیده را با آتل یا بریس بی حرکت نمایید. اگر مفصل نتواند حرکت کند، کیست گانگلیون اغلب کوچک شده و فشار عصب شما را آزاد می کند و در نهایت درد ناشی از کیست را تسکین خواهد داد.
-
آسپیراسیون:
آسپیراسیون که معمولا با سوزن ریز انجام می شود برای اهداف تشخیصی مفید است و می تواند اغلب مایعات موجود درون کیست را از بین ببرد و یا تخلیه نماید. در واقع این روش درمانی تسکین درد فوری را فراهم می کند و اگرچه ممکن است در برخی موارد کیست تخلیه شده دوباره به آرامی با مایع پر شود زیرا ساختار کیست هنوز وجود خواهد داشت.
در واقع این روش درمانی تنها مایعات را تخلیه می کند دقیقا مانند بیرون آوردن آب از یک بالون آبی که می توانید مجددا آن را پر نمایید.
-
تزریق استروئید:
بهتر است بدانید که تزریق استروئید به خاطر اثربخشی فراوان اغلب به عنوان مسکن در درمان کیست مچ دست موثر خواهد بود. پزشک ممکن است برای کاهش و تسکین درد در فعالیت های روزمره تزریق استروئید را انجام دهد. همچنین در برخی موارد پزشکان از تزریق استروئید همراه با آسپیراسیون، تزریق استروئید به کیست تخلیه شده برای کوچک شدن ضایعه و کاهش خطر عود استفاده می کنند.
-
جراحی:
در روش جراحی پزشک متخصص کیست و ساقه بافت متصل کننده آن به غلاف مفصل یا تاندون را از بین خواهند برد. در واقع این نوع جراحی با برداشتن گانگلیون یا گانگلیونکتومی شناخته می شود که جراح برای انجام آن از بیهوشی عمومی استفاده کرده و بیمار بیهوش خواهد شد. این روش درمانی کاملا سرپایی بوده و بنابراین نیاز به بستری در بیمارستان نخواهد بود.
همچنین پیشنهاد می شود که با کلیک بر روی لینک های مقابل با مطالب چگونگی درمان کیست بیکر و همچنین نشانه های وجود کیست در ستون فقرات نیز آشنا شوید.
منبع : آرگا