پرورش گل سیکاس و آموزش تکثیر این گیاه

گل سیکاس، یکی از معروف ترین گونه ها جهت باغچه کاری و استفاده در فضای منزل است، خصوصا گونه رولوتا. این گیاه بیشتر از همه گونه های دیگر این گل در جهان مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین میلیون ها عدد از برگ این گیاه جهت تزیین دسته گل، تاج گل و مراسم عید در سراسر دنیا استفاده می گردد. این گل از خانواده سیکاداسه می باشد که نام های دیگر آن، نخل ساگو، نخل زینتی، سیکاد است این گیاه عمدتا بومی جنوب، جنوب شرق آسیا، استرالیا، هند، چین، ماداگاسکار و در آفریقا می روید. این گیاه متعلق به ۲۰۰ میلیون سال بوده که تغییرات بسیار کمی داشته و ۹۵ گونه از سیکاسهای مختلف به ثبت رسیده است. ما در این مطلب، پرورش گل سیکاس و تکثیر آن را به شما عزیزان می آموزیم.

پرورش گل سیکاس و برگ های این گیاه

در گیاه سیکاس برگ ها به صورت دایره ای ظاهر می گردند که در ابتدا بسیار نرم و لطیف می باشند ولی پس از یک الی دو هفته حالت سفت تر به خود می گیرد. اکثر گونه ها برگ مانند نخل دارند ولی براق تر چرمی تر و نوک تیز ترند. البته نوع رولوتا که در ایران و عمدتا در شمال ایران کشت می شود دارای برگ های سبز پر رنگی هستند. گونه های دیگر پرورش گل سیکاس به رنگ های فیروزه ای، خاکستری و آبی وجود دارند. برگ ها به صورت متحد در اردیبهشت ماه همه با هم می رویند و در صورت مهیا بودن شرایط از نظر رطوبت و دما در شهریور نیز برگ دهی می نمایند. طول برگ های سیکاس می تواند از یک تا دو متر بنا به شرایط نوری که گیاه در آن است نوسان داشته باشد و برگ و دانه وپیاز این گیاه سمی بوده که در مکان هایی که حیوانات اهلی قرار دارند دقت بیشتری شود.

این گیاه به بلندی چند متر می رسد و بلندی گونه سیکاس در شمال شرق استرالیا به طول ۲۰ متر است. گیاه سیکاس در هیچ جا به صورت انبوه و زیاد نمی روید بلکه به شکل دسته های کوچک در ساحل دریا دیده می شود. تنه این درخت از بقایای دمبرگ ها تشکیل شده و قسمت نزدیک به زمین بسیار محکم است در داخل تنه یا مغز آن مایع چسبنده و لزجی وجود دارد که ماده غذایی خوبی را تشکیل می دهد. در روی تنه اصلی سیکاس گاهی انشعاباتی به خصوص در درخت نر به وجود می آید که در پرورش سیکاس مهم است.

سیکاس در دو پایه نر و ماده که پایه نر دارای کیسه محتوده گرده گل و گیاه و ماده دارای تخمدان است.

برگ های پایه نر کوتاه، پهن، کلفت بوده و در سطح زیر آن چندین کیسه گرده وجود دارد که به وسیله یک شکاف طولی مقدار بسیار زیادی گرده گل به خارج می ریزد.

برگ های پایه ماده مسطح است و از کرک های خرمایی رنگ پوشیده شده و در سطح بالایی آن ها شرابه ای انگشت مانند یا دندانه دار می باشد.

برگ های قدیمی پس از ۳ تا ۵ سال در شرایط عادی زرد شده و می افتند در موقع گل دادن بوی نامطبوعی پخش می کنند.

ویژگی سیکاس ها

سیکاس ها گیاهانی پیاز دار و دو پایه ای هستند یعنی دارای پایه نر و ماده می باشند که هر پایه دارای گلی متفاوت هستند برای تشخیص نر و ماده بودن از دو راه میسر است:

1. روش آزمایشگاهی و ژنتیکی
2. از طریق دیدن گل پیاز

سیکاس مورد نظر ما سیکاسی است که در بیشتر در ایران کشت می شود که با نام  cycas  revoluta و از بستگان دور پالم ها به شمار می رود. سیکاس یکی از ۹۵ گونه گیاهان خانواده پایانخلیان است. این گیاه یک گیاه آپارتمانی مربوط به مناطق گرم و مرطوب است، که اولین بار در چین و ژاپن پیدا شد برگهایش شبیه نخل است. این گیاه دارای سرعت رشد بسیار کم و عمر طولانی می باشد.

تکثیر گیاه سیکاس

 تکثیر این گیاه را می توان از طریق روشهای بذر یا جدا کردن و کاشت پاجوش انجام داد، در روش تکثیر گیاه با بذر کمی سخت و زمانبر است، بنابراین تکثیر از طریق پاجوش رواج بیشتری دارد. البته روش بذر بهتر از روش کاشت با پاچوش است، زیرا در هر مرحله از باروری سیکاس، بذر های بیشتری تولید می شود و به لحاظ اقتصادی برای تولید انبوه متداول تر می باشد.

حال در اینجا می خواهیم تکثیر گیاه سیکاس با پاچوش را در اختیارتان قرار دهیم؛ برای این منظور لازم است بدانید که جنس نر سیکاس اغلب دارای پاجوش هایی در کناره های تنه خود و در نزدیکی سطح خاک تولید می کند.

بعد از اینکه برگ های پاجوش بالغ شده و به رنگ سبز درآمدند و بعد از اینکه مشاهده کردید که تنه گیاه به صورت یک تنه مجزا و به اندازه تقریبی یک پرتقال متوسط شد، آن را با چاقویی تیز و ضدعفونی شده از گیاه نر جدا کرده و در خاک سبک و مغذی بکارید به طوری که بیشترین قسمت تنه آن در روی سطح خاک بوده و تنها یک سوم آن زیر خاک باشد.

به منظور آبیاری منظم گیاه سیکاس به هنگام خشک شدن سطح خاک می توانید بعد از مدت کوتاهی که حدوداً ۲ ماه طول می کشد، یک سیکاس ریشه دار و مستقل داشته باشید.

شرایط پرورش و نگه داری گل سیکاس

دمای قابل تحمل برای پرورش سیکاس در حدود ۴۲+ و ۱۱- درجه سانتی گراد می باشد. اگر دما ۱۱- درجه شود امکان از بین رفتن وجود دارد اگر نرم شوند امکان بهبودی آن هم هست بارش تگرگ باعث زرد شدن به صورت نقطه ایی بر روی سطح برگچه ها می گردد.

میزان رطوبت خاک سیکاس باید کمی مرطوب تر و خشک باشد البته خاکی که همواره خیس باشد به طوری که ریشه ها نتوانند به آسانی تنفس نمایند سبب پوسیدگی ریشه ها و در نتیجه پیاز می گردد.

پرورش گل سیکاس در نور مستقیم خورشید رشد و تکثیر می کند ولی خود را با محیط داخل اتاق نیز تطبیق می دهد به طوری که چند ساعت از نور صبح یا غروب آفتاب به آن بتابد زمانی که برگ های تازه و جوان سیکاس نرم و لطیف هستند یکی از حساس ترین دوران برای سیکاس است زیرا کوچک ترین ظربه به برگچه ها و فعالیت بیش از حد حشرات نیز می تواند به ان ها آسیب برساند.

خاک مطلوب برای پرورش گل سیکاس خاکی است، مخلوط از خاک برگ، ماسه، کمی خاک رس که در کاشت گیاه باید در نظر داشت که گیاه را طوری بکاریم تا کمی از سطح خاک بالاتر باشد. پیاز سیکاس طوری در خاک قرار بگیرد که نیمی از آن در خاک و نیمی دیگر بیرون باشد.

آب و کود سیکاس به نیاز گیاه و مقدار نوری که به سطح خاک تابیده می شود بستگی دارد سیکاس گیاه مقاومی است به طوری که در مقابل کمبود آب و مواد غذایی از خود اثری نشان نمی دهد اگر گیاه در گلدان قرار دارد اول بگذارید خاک آن کامل خشک شود سپس آن را آبیاری کنید.

زمان مناسب کوددهی پرورش گل سیکاس، یکی در طول فصل بهار و دیگری در آخر تابستان است. اگر از کود های ارگانیک مانند: کود های حیوانی و کود های که دیر جذب می شوند استفاده می کنید بهتر است از باقی ماندن این کود ها در نوک پیاز خودداری کنید زبرا امکان دارد که آرایش منظم برگ های تازه را بهم بزنند.

برگ های کهنه ممکن است به دلیل آب و کود زیاد و یا به دلیل فقر خاک هم زرد شوند که دلیل مهم رعایت نکردن پرورش سیکاس است.

در پرورش  سیکاس در صورت دیدن هاله ایی زرد در کلیه برگ ها نشان دهنده پر آبی و همچنین نور و گرمای مستقیم خورشید بر برگ ها باشد.

گاهی وجود لکه هایی سفید یا قهوه ای در پوسته سیکاس می توان نشان دهنده ابتلای گیاه به کنه باشد که در اثر آلودگی محیط ایجاد می گردند که در این صورت و زخمی شدن پیاز در حین فعالیت های باغبانی که سبب پوسیدگی و قارچی شدن پیاز که موجب نرم و له شدن می گردد و با استفاده از قارچ کش ها می شود جلوگیری کرد.

هرس گیاه سیکاس

رشد کم سیکاس باعث شده تا این گیاه نیاز چندانی به هرس نداشته باشد، بنابراین تنها در شرایطی که برگ های آن, آسیب دیده و یا دچار آفت شده باشند و نیز این برگ ها به شکل نامناسب رشد کرده و مرکز گیاه را اشغال کرده باشند، باید آن را هرس کرده و این کار را در اواخر زمستان انجام دهید.

آفات و بیماری های گیاه

در رابطه با آفات و بیماری های سیکاس بررسی های زیادی انجام نگرفته، اما به لحاظ فیزیولوژیکی مشخص شده است که در برخی سیکاس های موجود در منازل و باغات؛ لکه های کوچک گرد سفید یا زرد رنگ دیده می شوند که دلیل آن کم بودن مقدار فسفر خاک دانسته می شود.

نحوه انتقال سیکاس

برای انتقال گل سیکاس، سیکاسها را بهتر است در اوایل بهار و در طول زمستان که در این دوران فعالیت رشد ندارند جا به جا کرد. برای جا به جایی و تعویض گلدان به نسبت دیگر گیاهان با فاصله زمانی بیشتر باید صورت گیرد و نیاز به گلدان هایی با عمق بیشتر است در این حالت به سرعت ریشه زایی نموده و گلدان را پر می کند.

امیدواریم از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید و توانسته باشیم پرورش گل سیکاس و آموزش تکثیر این گیاه به شما عزیزان را خوب آموزش دهیم.

در صورت تمایل برای آشنایی با پرورش و تکثیر گلها و گیاهان آپارتمانی زیبا همچون سینگونیوم صورتی و گل پاندانوس می توانید در اینجا کلیک کنید.

منبع : آرگا