علت عفونت کیسه آب جنین و عوارضی آن

کوریوآمنیونیت و یا همان عفونت کیسه آمنیوتیک (عفونت کیسه آب جنین) به عفونت داخل کیسه آمنیوتیک گفته می شود که یکی از مشکلات دوران بارداری زنان است. التهاب شدید غشا و کوریون اغلب به علت عفونت باکتریایی تعدادی میکروب های صعودی در قسمت پارگی غشا به وجود می آید. این عفونت موجب عفونت کیسه آمنیوتیک می گردد. عفونت امکان دارد از واژن و یا مقعد و یا رکتوم آغاز گردیده و تا رحم نیز کشیده شود. برخلاف آن چنانچه کیسه آمنیوتیک دچار پارگی گردد، این پارگی و عفونت از رحم آغاز شده و می تواند جفت و یا جنین را آلوده نماید.در صورتی که پس از پارگی کیسه آب جنین و یا پس از آمنیوسنتز، معاینه واژینال را تکرار کنید ممکن است به درصد زیادی عفونت گسترش پیدا کند. در این مطلب آرگا قلم به دست شده شما را با یکی دیگر از مشکلات دوران بارداری «علت عفونت کیسه آب جنین» و نشانه ها، علل، عوارض و راه های درمان آشنا سازد.

تعریف کوریو آمنیونیت و یا همان عفونت کیسه آب جنین

کوریوآمنیونیت (کیسه آمنیوتیک) و یا همان (عفونت کیسه آب جنین) از جمله عفونت های جدی و حاد می باشد که خانم های باردار را گرفتار می نماید و از مشکلات دوران بارداری به حساب می آید. در رحم ۲ غشا به اسم های «کوریون» و «آمنیون» جنین را در برگرفته اند که دلیل نامگذاری این بیماری و مشکل هستند.

این نوع عفونت وقتی اتفاق می افتد که باکتری به هر کدام از غشاها و یا بافت های پیرامون جنین از جمله غشا داخلی (آمنیون)، غشا بیرونی (کوریون)، مایه آمنیوتیک، جفت وارد شود.اغلب برای مداوای آن آنتی بیوتیک ها تجویز می شود ولی امکان دارد دکتر زنان صلاح بداند جنین را زود متولد کند زیرا در صورت درمان نشدن عفونت و رفع مشکل جان مادر و نیز جنین هر دو در خطر است.

کیسه آب جنین چه آناتومی دارد؟

کیسه جنین و یا همان کیسه آمنیوتیک متشکل از ۲ بخش غشای داخلی و غشای بیرونی می باشد:

«غشای خارجی» کوریون نام دارد که به بدن مادر نزدیک می باشد و از لحاظ فیزیکی پشتیبان آمنیون خیلی نازک تری است. کوریون خارجی ترین و آخرین غشای سازنده کیسه آمنیوتیک می باشد. غشای داخلی همان آمنیون می باشد که لایه ای در تماس مستقیم با مایع آمنیوتیک است، غشای داخلی جنین را در بر گرفته و فاصله زیادتری با بدن مادر دارد.مایع آمنیوتیک در درون آمنیون موجود است و مکانی است که جنین می تواند در آن رشد کرده و تکامل یابد. متورم شدن کوریون و آمنیون نشانه کوریوآمنیونیت می باشد و وقتی اتفاق می افتد که باکتری مسیرش را به مایه آمنیوتیک گشوده و در مایع آمنیوتیک عفونت به وجود می آورد.

وجود مایع آمنیوتیک نقش های مهمی در رحم بر عهده دارد که از جمله آن می توان به رشد و تکامل جنین درون رحم مادر،محافظت از جنین در مقابل عفونت، آرام نمودن حرکت های جنین و کمک به حرکت جنین، رشد استخوان ها و عضله های جنین، تنظیم کردن دمای بدن جنین، رشد سیستم تنفسی و رشد سیستم گوارشی جنین، محافظت از جنین در مقابل ضربه های خارجی و حرکت ها و نیز مانع شدن از فشرده گردیدن و سف شدن بند ناف اشاره داشت.

دلایل به وجود آمدن عفونت کیسه آب جنین و نشانه های آن

اغلب دلایلی همچون پاره شدن طولانی غشاهای داخلی و خارجی، زایمان زودس، استعمال مواد مخدر و دخانیات، زایمان طولانی، معاینه های بسیار بعد از پاره شدن غشاها، آشغتگی مایع آمنیوتیک به مکونیوم، ابتلا به عفونت های ویروسی و یا باکتریایی، حاملگی پوچ منجر به کوریوآمونیونیت می شود.

و اما این مشکل در بارداری با نشانه هایی همچون تعریق، تب، وجود حساسیت رحم و احساس درد در رحم، بالا رفتن ضربان قلب مادر و یا جنین، ترشح های واژن توام با بوی بد و با رنگ غیر عادی همراه می شود.

چه مواردی کوریوآمنیونیت را خطرناک می کند؟

دلایل و نشانه های عفونت کیسه آمنیونیت را بررسی کردیم، اما در برخی موارد شرایط حاد شده و خطرناک می شود که از جمله آن می توان به پاره شدن کیسه آب بالای ۲۴ ساعت پیش از زایمان، زایمان زودرس، طولانی شدن زایمان، مبتلا بودن مادر به عفونتی واژنی و یا عفونتی مقاربتی، مبتلا بودن مادر به استرپتوکوک گروه«B»، مانتورینگ پشت سر هم و بسیار داخلی جنین و یا رحم، معاینه های متعدد و پشت سر هم واژینال بعد از پارگی کیسه آب اشاره نمود.

عفونت باکتریایی موجب ایجاد کوریوآمنیونیت می گردد، عفونت واژن می تواند از مقعد، واژن، رکتوم آغاز گردد و تا رحم ادامه پیدا نماید. چنانچه کیسه آب جنین دچار پارگی گردد و یا شکسته گردد، عفونت می تواند در رحم خانم باردار آغاز و گسترش یابد و قادر است جفت و یا جنین را هم دچار آلودگی به عفونت نماید.

در صورتی که پس از پارگی کیسه آب و یا پس از انجام عمل آمنیوسنتز، معاینه های مکرر واژینال صورت بگیرد، شرایط گسترش یافتن عفونت وجود دارد.

تعداد معاینه های واژینال صورت گرفته در ماه پایانی حاملگی همچون زایمان درصد عفونت را بالا می برد.

استرپتوکوک گروه بی و نیز «E.coli» باکتری های شایعی می باشند که موجب این مشکل می شوند.

استفاده از بی حسی اپیدورال در هنگام زایمان امکان دارد موجب عفونت غشاهای جنینی گردد.

عوارض کوریوآمنیونیت بر نوزاد و مادر

کوریو آمنیونیت یا همان عفونت کیسه آب جنین یکی از مشکلات دوران بارداری است که ممکن است عوارض های بسیاری را هم برای مادر عزیز و هم جنین به دنبال داشته باشد. زایمان زودرس یکی از عوارض مشترک برای مادر و جنین می باشد اما برخی دیگر از عوارض تنها دامن گیر مادر و یا جنین می شوند.

عوارض بر روی نوزاد

فلج مغزی، ناهنجاری های سیستم عصبی، تولد زودرس، عفونت خونی حاد (سپسیس)، عفونت ریه (پنومومنی)، مننژیت (التهاب مغز و نخاع)، عفونت خونی حاد نوزادی و مرگ، سندرم دیسترس حاد تنفسی، رتینوپاتی نارس، دیسپلازی برونکوپولمونری در نوزادهای نارس از عوارض کوریوآمنیونیت بر جنین است.

عوارض بر روی مادر

عوارضی که بر روی مادر تاثیر می گذارند در مرحله نخست کوتاه مدت می باشند که از جمله آنها می توان به خونریزی بعد از زایمان، عفونت زخم و اندومیومتریت اشاره کرد. ولی در حالت کلی چنانچه موردی جدی از عفونت کیسه آمنیوتیک را دارا هستید و یا چنانچه مشکلتان بهبود نیافته، امکان دارد عوارض دیگری همچون زایمان زودرس، عفونت خونی خطرناک برای زندگی(سپسیس)، اندومتریت، عفونت در قسمت لگن و شکم، لختگی خون در ناحیه لگن و یا ریه را دچار شوید.

همانطور که گفته شد این مشکل بارداری می توانید عوارض کوتاه مدت و یا بلند مدتی را به دنبال داشته باشد که برخی از عوارض آن بسیار خطرناک هستند. عفونت کیسه آمنیوتیک می تواند اختلالات رشدی عصبی به خصوص فلج مغزی، اختلال کم توجهی بیش فعالی، اوتیسم و یا ناتوانی ذهنی را بالا ببرد. این مشکلات معمولا توسط زایمان زودرس رخ می دهد.

دلیل زایمان زودرس در این زمان

وقتی عفونت به کیسه آب جنین برسد، جوابی التهابی را جهت آزادسازی مولکول های گوناگون سیگنالینگ التهابی به وجود می آورد که موجب زیاد شدن ترشح متالوپروتئیناز و پروستاگلاندین می گردد. این ترشحات موجب انقباض های رحمی و رسیدن دهانه رحم می گردند که زایمان زودرس را به دنبال دارد.

چگونه از عفونت کیسه آمنیوتیک جلوگیری کرد؟

البته که بعضی از موارد از حوزه کنترل و دسترسی های شما بیرون هستند، ولی با این وجود برخی از اقدامات پیشگیرانه وجود دارند که می توانند در این زمینه شما را یاری نمایند:

در صورتی که پارگی کیسه آب زودتر اتفاق افتاده، می توانید آنتی بیوتیک مصرف نمایید. بعد از پارگی کیسه آب تا حد الامکان کمتر معاینه های واژینال را انجام دهید. در ۳ ماهه سوم حاملگی غربالگری جهت استرپتوکوک گروه B انجام دهید.در صورتی که استرس دارید که آیا دچار این مشکل شده اید یا نه می توانید از دکتر بارداری خویش بخواهید تا تشخیص بدهد.

تشخیص کوریوآمنیونیت

کوریو آمنیونیت تقریبا ۱ – ۵ % تولدها در آمریکا را شامل می شود و یکی از دلایل زایمان طولانی و نیز زایمان زودرس می باشد. در واقع زمان زایمان را با عقب و جلو می برد. به طور کلی طبق بعضی تحقیقات ریسک این مشکل در نژاد آفریقایی آمریکایی، کسانی که دچار بیماری خود ایمنی می باشند، سیگاری ها، مصرف کنندگان الکل و مواد مخدر و دخانیات افزایش می یابد.

متخصص زنان و زایمان توسط انجام معاینه فیزیکی و گفتگوی درباره نشانه ها و سابقه سلامتی خانم باردار تشخیص را انجام می دهند. متخصصین زنان و یا همان ماما امکان داردجهت بررسی عفونت و یا تعداد گلبول های سفید خون، آزمایش ادرار و آزمایش خون تجویز نمایند.

همچنین دستور کشت واژینال را جهت جستجو کردن باکتری داده و یا نمونه برداری از مایع آمینیوتیک و کشت باکتری بدهد. برای بررسی سلامتی جنین نیز سونوگرافی صورت می گیرد.

کوریوآمینونیت با تحت نظر گرفتن بافتی غشاهای جنین مشخص می شود. به کوریوآمنیونیت هیستولوژیک تایید گردیده فاقد هیچ نشانه بالینی تحت بالینی می گویند و نسبت به کوریوآمینیونیت بالینی نشانه دار شایع تر می باشد.

تشخیص بالینی و تشخیص تاییدی

تنها تب میان ۳۸ – ۳۹ درجه سانتیگراد صرفا نمی تواند برای تشخیص عفونت کیسه آب جنین کفایت کند که به تب ایزوله نیز معروف است. تب ایزوله در مادر امکان دارد نشات عفونتی نداشته و احتیاج به مصرف آنتی بیوتیک نباشد. وقتی که تب در هنگام زایمان بیشتر از ۳۹ درجه سانتیگراد بود، دکتر متخصص به امکام وجود داشتن کوریوآمنیونیت مردد می گردد. از سویی چنانچه تب هنگام زایمان میان ۳۸ – ۳۹ درجه سانتیگراد امکان دارد عامل های ریسک اضافه از جمله تاکی کاردی جنین، تخلیه چرکی دهانه رحم، لکوسیتوز مادر موجود هستند.

تشخیص اغلب تا قبل از زایمان تایید نمی گردد، با وجود این مادران دارای تشخیص تاییده و یا تشخیص مشکوک می باشند، بدون توجه به شرایط، درمان بعد از زایمان را انجام می دهند. تشخیص از لحاظ بافت شناسی، و یا آزمایش های مایع آمنیوتیک همچون سطح گلوکز، رنگ آمیزی گرم و دیکر نتیجه های کشت منطبق با عقونت تایید نمود.

روش های درمان و زمان مراجعه به دکتر

در صورتی که غشاهای کیسه آب خانم باردار پاره شد و یا شکست، لازم است خیلی سریع با دکتر در جریان بگذارید. در صورتی که مادر دارای نشانه های تب، درد لگن و یا شکم، بوی بد در ترشحات واژنی است به دکتر زنان و یا ماما مراجعه کند.

چنانچه دکتر عفونت کیسه آب جنین (کوریوآمنیونیت) را تشخیص بدهد، به منظور مداوای عفونت به مادر آنتی بیوتیک داده که اغلب به وسیله ی IV استفاده می شوند. گاهی نیز دکتر متخصص زنان زایمان زودتر را پیشنهاد می کند تا از مشکل های اضافه جهت مادر و کودک پیشگیری نماید. در صورتی که نوزاد تازه به دنیا آمده دچار عفونت باشد، به وی هم آنتی بیوتیک خورانده می گردد.

 مایع آمنیوتیک برای محافظت از جنین بسیار حیاتی است که جنین بدون آن زنده نمی ماند. در واقع در صورتی که این مایع با پارگی و یا شکستن کیسه از بین برود بسته به تشخیص پزشک زمان زایمان مادر تعیین می گردد.که اغلب بیشتر متخصصین بر این باورند خانم باردار در عرض ۲۴ ساعت بعد از شکسته کیسه آب نوزاد خود را متولد نماید.

بنابراین این طور جمع بندی می کنیم که کوریوآمنیونیت و یا همان عفونت کیسه آمنیونیت یکی از مشکلات و بیماری های خطرناک زمان بارداری می باشد که با مشاهده برخی از نشانه ها حتما باید مادر به پزشک زنان و یا ماما مراجعه نمایید.

منبع : آرگا