برای پیشگیری از عوارض چاقی در بارداری، پیشنهاد می شود پیش از اقدام به بارداری به وزن نرمال برسید تا بارداری را بدون مشکلی تجربه نمایید. شاخص توده بدنی یا BMI یا بالا بر سلامت و تندرستی شما بر کودکتان تاثیری منفی دارد. از آنجایی که چاقی در طول این مدت قادر است عوارض جدی برای مادر و جنین داشته باشد، باید از نکات و راهکار های درست رسیدن به وزن ایده آل آگاه باشید بعد نسبت به بارداری اقدام کنید.
تاثیر چاقی بر بارداری
اینکه شخصی چاق است یا نه، طبق محاسبه مشخص و روشن می شود. اشخاصی با اضافه وزن، شاخص توده بدنی ۲۵ تا ۲۹.۹ دارند. شاخص توده بدنی اشخاص چاق نیز BMI با ۳۰ برابر یا بیشتر از ۳۰ میباشد. در تقسیم بندی چاقی در بارداری سه سطح وجود دارد که نشان دهنده افزایش خطر مشکلات در طول بارداری یا در زمان غیر بارداری است:
- دسته ۱: BMI میان ۳۰ تا ۳۴.۹
- دسته ۲: BMI میان۳۵ الی ۳۹.۹
- دسته ۳: BMI برابر با ۴۰ یا بیشتر
وقتی که به شخصی چاق گفته می شود که BMI برابر با ۳۰ یا بالاتر داشته باشد. هرچه نتیجه محاسبه بیشتر باشد، احتمالا عوارض افزایش پیدا می کند. داشتن BMI بالا در تخمک گذاری منظم اختلال به وجود می آورد، در نهایت توانایی باروری را کم می کند. حتی بعضی از خانم ها به صورت منظم تخمک گذاری می کنند؛ ولی به علت BMI بالا به زمان بیشتری برای بارداری احتیاج دارند. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که BMI بالاتر با افزایش لقاح آزمایشگاهی (IVF) ناموفق همراه است.
تحت تاثیر قرار دادن چاقی بر سلامتی مادر در حاملگی
چاقی در حاملگی، مادر را در معرض مشکلاتی جدی طی حاملگی قرار می دهد که این موارد زیر را شامل می شود:
۱. دیابت بارداری
سطح بالای گلوکز در طول بارداری خطر متولد شدن نوزادان با جثه بزرگ را بیشتر می کند و احتمال متولد شدن نوزاد به شکل زایمان طبیعی کاهش پیدا می کند. خانم هایی که دیابت بارداری را تجربه کرده اند، در آینده بیشتر احتمال دارد که به دیابت دچار شوند، این مورد در مورد نوزاد هم نیز صدق می کند.
۲. فشار خون حاملگی
فشار خون بالا که در نیمه دوم حاملگی شروع می شود، به عنوان بالا بودن فشار خون در بارداری شناخته می شود و به عوارض جدی منجر می شود.
۳. آپنه انسداد خواب
آپنه خواب وضعیتی می باشد که نفس شخص طی مدت کوتاهی در طول خواب قطع می شود. در طول بارداری آپنه خواب موجب خستگی و افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا، پره اکلامپسی، مشکلات ریوی و قلبی می شود.
۴. پره اکلامپسی
پره اکلامپسی شکل جدی فشار خون بالا در بارداری می باشد که به صورت معمول در نیمه دوم حاملگی و بلافاصله بعد از زایمان اتفاق می افتد. این مشکل بدون معالجه به موقع، موجب از کار افتادن کلیه ها کبد مادر می شود. در موراد نادر خطراتی مانند تشنج، حمله قلبی و سکته مغزی را به دنبال دارد. دیگر خطراتی مثل مشکلات جفت و مشکل رشد برای جنین نیز به وجود می آید.
تاثیرات چاقی بر حاملگی
چاقی در حاملگی خطر ابتلا به چنین مشکلاتی را بیشتر می کند:
۱. ماکروزومی
در چنین شرایطی جنین بزگتر از حد طبیعی می باشد و به دنبال آن، خطر صدمه به نوزاد زمان تولد بیشتر می شود. مثلا امکان دارد شانه نوزاد در زمان تولد گیر کند. افزون بر این جثه بزرگ نوزاد احتمال احتیاج به سزارین را بیشتر می کند. نوزادانی که با چربی بیش از حد به دنیا می آیند، احتمال چاقی آنها در آینده افزایش پیدا می کند.
۲. نقایص مادرزادی
نوزادانی که از بانوان چاق به دنیا می آیند، بیشتر در معرض ابتلا به نقص مادرزادی مثل نقص لوله عصبی (NTDs) قرار دارند.
۳. زایمان زودرس
مشکلاتی مربوط به چاقی در حاملگی مثل پره اکلامپسی، به زایمان زودرس منجر می شود، در حقیقت نوزادان به علل پزشکی بایستی زود به دنیا بیایند.نوزادان نارس به اندازه نوزادانی که پس از هفته ۳۹ حاملگی متولد می شوند، از رشد کاملی برخوردار نیستند و به دنبال چنین شرایطی با بالا رفتن خطر مشکلات سلامتی طی کوتاه مدت و بلند مدت روبرو هستند.
۴. مرده زایی
هرچه BMI زن الاتر باشد خطر مرده زایی نیز افزایش پیدا می کند.
۵. به وجود آوردن مشکل در تست های شخصیتی
داشتن چربی بیش از اندازه مشاهده بعضی از مشکلات مربوط به آناتومی جنین را در معاینه سونوگرافی سخت و مشکل می کند. در صورتی که مادر چاق باشد، بررسی ضربان قلب جنین در زمان زایمان سخت تر است.
تاثیر چاقی در حاملگی بر نوزاد
شاخص توده بدنی بالا در طول بارداری، موجب افزایش خطر مشکلات متفاوتی برای نوزاد می شود که این موارد به شرح زیر می باشد:
- آسم در کودکی
- تاخیر در رشد
- اختلالات مادرزادی
- مشکلات شناختی
- چاقی در طول کودکی
- ماکروزمی جنین
با این وجود موارد دیگری نیز امکان دارد در به وجود آوردن چنین مشکلاتی نقش تاثیرگذاری داشته باشد.
تاثیر بر روند زایمان
بانوانی که در طول بارداری دارای اضافه وزن و چاقی هستند، نسبت به بانوانی که وزن طبیعی دارند، زایمان طولانی تری را تجربه می کنند. همچنین کنترل و نظارت بر روند تولد نوزاد اندکی سخت می شود. به چنین عللی احتمال زایمان سزارین در بانوان چاق بیشتر می شود. اگر مادر به زایمان سزارین احتیاج داشته باشد، خطر خونریزی، عفونت و سایر عوارض وجود خواهد داشت.
اگر به اضافه وزن یا کمی چاقی دچار هستید بهترین راه حل برای کم کردن خطر مشکلات ناشی از چاقی در حاملگی، رسیدن به وزن نرمال پیش از حاملگی می باشد. حتی اندکی کاهش وزن قادر است سلامت کلی شما را بهبود دهد و تجربه بارداری سالم تری را برای شما هموار نماید.
جراحی لاغری پیش از حاملگی
جراحی چاقی مثل اسلیو معده یکی از گزینه های ایمن برای اشخاصی که دارای چاقی مزمن و بیماری های که مربوط به آن هستند، می باشد. اگر جراحی کاهش وزن انجام میدهید، بایستی ۱۲ الی ۲۴ ماه بعد از جراحی به بارداری اقدام نمایید. طی این مدت بیشترین مقدار کاهش وزن و همچنین بهبودی را تجره می کنید. اگر مشکلات باروری مربوط به اضافه وزن داشته باشید، این موارد خود به خود رفع می شوند؛ چون که در حال کم کردن وزن هستید. به این نکته دقت کنید که افزایش باروری احتمال بارداری ناخواسته را بیشتر می کند.
منبع : آرگا