در برخورد با کودک حساس به این نکات توجه کنید

ممکن است کودکتان بی از اندازه گریه کند و نسبت به محیط اطراف خود بیش از حد حساسیت نشان دهد و همچنین با احساسات اطرافیان خود همسو باشد، در این صورت شما یک کودک حساس و یا احساساتی دارید. بزرگ کردن کودکان در حالت عادی سختی های خود را دارد و نوعی چالش محسوب می شود ولی مراقبت از یک کودک حساس که به مراقبت های بیشتری نیاز دارد می تواند سخت تر از هر چیزی باشد.

روش های برخورد با کودک حساس

برخی از افراد بر این باورند که کودکان حساس خجالتی هستند اما باید بدانید که حساس بدون بسیار فراتر از خجالتی بودن کودکان است، کودک حساس هیجان ها را شدیدتر از بقیه تجربه و درک می نماید و نسبت به هر نوع موضوعی بیش از اندازه واکنش نشان می دهد. این نوع کودکان نسبت به همسالان خود بیشتر می ترسند و یا هیجان زده و عصبانی می شوند، به همین خاطر این نوع از بچه ها از امتحان چیزهای جدید دوری می کنند و اغلب در ارتباط برقرار کردن با همسن و سالان خود مشکلاتی دارند زیرا بین دوستان خود به عنوان کودکی شناخته می شوند که دائما در حال گریه کردن است و یا زود عصبی می شود. شاید وضع قوانین سخت در خانه باعث تغییر رفتار در کودکان شود ولی سختگیری های بیش از اندازه امکان دارد باعث مشکلات خیلی بیشتری در کودکان حساس گردد. در این مطلب می خواهیم با راهکارهای تربیتی و روش های برخورد با کودک حساس که می تواند به والدین کمک نماید آشنا شویم.

فراهم کردن آرامش برای کودک

فراهم کردن آرامش برای کودکان یکی از روش های برخورد با کودک حساس می باشد. برای این منظور به موارد زیر توجه کرده و آنها را به کار ببندید:

• فضای آرام به منظور تجدید قوا و آرامش به کودک خود هدیه بدهید:

کودکانی که نسبت به دیگران حساستر هستند به منظور آرام شدن و جمع و جور نمودن احساس ها و افکارشان به زمان بیشتری احتیاج دارند. بعلاوه این دسته از کودکان معمولا خجالتی نیز هستند به همین خاطر به تنهایی هم احتیاج دارند. در منزل خود مکان و فضایی را که آرامش و امنیت داشته باشد را در نظر گیرید تا کودکتان بتواند در آنجا احساس آرامش و راحتی را تجربه کند. کودکان حساس اغلب به وسیله ها و چیزهای نرم علاقه مند هستند پس تلاش کنید تا محیط امن و ساکتی را با بتو و بالش های نرم پر نمایید، همچنین استفاده کردن از رنگ های آرامش بخش نیز می تواند مفید باشد، این مکان را دور از سایر قسمت های پر سر و صدای منزل در نظر بگیرید زیرا سر و صدا باعث ایجاد اضطراب و حس ناراحتی در کودکان حساس می گردد.

• کودکان حساس دیگری را برای بازی با کودک حساس خود پیدا نمایید:

کودکان حساس نسبت به همسالان خود بیشتر با احساساتشان ارتباط می گیرند به همین خاطر نباید خود را تنها اساس کنند و بهتر است با کسانی مثل خودشان ارتباط داشته باشند. این کودکان با افرادی مثل خودشان بهتر کنار آمده و رابطه ی خوبی با آنها برقرار می نمایند، زیرا این دسته از کودکان به احساسات هم اهمیت نی دهند و با هم بهتر کنار می آیند. بازی کردن این کودکان با افرادی مثل خودشان باعث می شود تا احساسات خود را قبول نمایند و با خودشان کنار بیایند و بدانند که از اینکه خودشان باشند هیچ اشکالی وجود ندارد.

• روش های مختلفی برای نظم دادن به کودک خود امتحان نمایید:

تمام کودکان باید نظم را یاد بگیرند و نظم باید به آنها یاد داده شود. کودکان حساس نیز همینطور هستند، فقط چون این دسته از بچه ها نسبت به روش های سنتی و رایج نظم دادن واکنش های شدیدی نشان می دهند باید از رفتارهایی مانند فریاد زدن، تنبیه بدنی (حتی خفیف) و همچنین تنبیه به روش منع کردن آنها از بعضی چیزها دوری نمایید، زیرا این رفتارها باعث بروز واکنش های شدید مانند بد اخلاقی، جیغ زدن و گریه کردن و همچنین ناراحتی های عمقی در کودک شود. برای رفتارهای اشتباه و بد کودک حساس خود تنبیه ها و روش های آرامتر و موثری را داشته باشید.

قبل از اینکه بخواهید به موقعیتی خاص مانند مهمانی بروید در رابطه با رفتاری که از کودکتان انتظار دارید با او صحبت نمایید، مثلا قبل از اینکه بخواهید به مرکز خرید بروید به کودکتان آموزش دهید که چه رفتاری داشته باشد به او بگویید که «زمانی که در فروشگاه هستیم کنار مامان می مانی و تنها جایی نمی روی، باشه عزیزم؟» بعد از آن اگر به حرفهایتان گوش نکرد باید یادآوری کنید که با هم در مورد رفتاری که باید داشته باشد توافق کرده بودید. در بیشتر موارد کودک حساس وقتی که در رابطه «همکاری» با والدین خود قرار می گیرد مسئولیت پذیر تر می شود و بهتر نتیجه می دهد.

• امکان نگهداری از یک حیوان خانگی آرام:

وجود یک حیوان خانگی آرام در خانه می تواند بسیار کمک کننده در برخورد با کودک حساس باشد. اگر کودک شما نسبت به حیوانات آلرژی خاصی نداشته باشد می توانید داشتن یک حیوان خانگی را در نظر داشته باشید اما مراقب باشید تا حیوان خانگی بیماری را وارد خانه خود نکنید و در رابطه با خرید حیوان خانگی از متخصصان این رشته کمک بگیرید. شما باید آمادگی نگهداری از حیوان خانگی را بین ده تا بیست سال داشته باشید بعد اقدام به وارد کردن حیوان به منزل خود بنمایید.

آموختن روش های کنار آمدن به کودک

در ادامه برای برخورد با کودک حساس خود باید روشهای کنار آمدن را به او بیاموزید. برای این منظور موارد زیر را به کار ببندید:

• به کودک حساس خود بگویید که در زمان احساس غم شروع به شمردن نماید:

اغلب کودکان حساس توانایی پیشگیری از واکنش شدید نسبت به مسئله ای ناراحت کننده را ندارند. والدین می توانند با ارائه روش شمردن حواس کودک را از موضوع پرت نمایند. شمردن باعث می شود تا از انفجار احساسات جلوگیری شود، حتی اگر این کار نتواند جلوی انفجار را بگیرد مطمئنا شدت و زمان آن را کمتر خواهد کرد. به کودک خود بگویید که در زمان ناراحت شدن تا ده بشمارد و اگر امکان داشت شما نیز به همراه او اینکار را انجام دهید. شمردن ذهن کودک را از چیزی که ناراحتش کرده دور خواهد کرد، بعلاوه شما می توانید شمردن را به فعالیتی جذاب تبدیل نمایید مثلا با شکلک در آوردن و عوض کردن تن صدای خود حال روحی کودک را عوض کنید و موضوع ناراحت کننده را از او دور کنید.

• به کودکتان جملات آرامش بخش را آموزش دهید:

زمانیکه والدین در کنار کودک نیستند او باید بتواند خودش را آرام نماید. برای کمک به او در این شرایط یک روش گفتن جملات آرامش بخش پشت سر هم می باشد، این موضوع باعث می شود تا در آینده او به تنهایی از عهده ناراحتی خود بر آید. به کودک خود بگویید تا در زمان اضطراب و یا ناراحت شدن از کلماتی مثل «من حالم خوبه» و «یا می توانم کنترلش کنم» استفاده نماید. آواز خواندن و یا دعا کردن نیز در این مورد می تواند کمک کننده باشد و باعث آرامش کودک حساس شود.

• از فرزندتان بخواهید که درباره موضوعی که ناراحتش می کند صحبت نماید:

در برخورد با کودک حساس خود باید از او بخواهید تا درباره چیزی که ناراحتش کرده حرف با شما حرف بزند. شاید کودکان متوجه نشوند که مشکل کجاست و بهترین راه حل ساده برایشان گریه کردن باشد، سوال کردن از کودک در بین گریه هایش که چه چیزی ناراحتش کرده می تواند باعث بهتر شدن حال او شود. کودکان بار سنگین ناراحتی خود را با بیان آن خالی خواهند کرد و راحتتر می شوند. شاید بعضی از بچه ها زمان بیشتری نیاز داشته باشند تا بتوانند در مورد مشکلشان صحبت کنند اما بعد از اینکار حتما حس خوبی خواهند داشت. با بیان مشکل بار سنگین نارحتی از آنها دور خواهد شد. بعد از چند مرتبه استفاده از این راهکار کودک در عوض بد اخلاقی ها و غر زدن ها به دنبال بیان مشکل و یافتن راهی برای کنار آمدن با آن خواهد بود.

والدین می توانند در زمان ناراحت بودن علت آن را از کودکشان بپرسند و بعد از آن برای حل مشکلش راه حل هایی بدهند. در برخورد با کودک حساس ابتدا شما باید برای مشکل راه حل بیابید اما کودک کم کم قادر خواهد بود تا خودش بدن کمک راه حلی برای بهبود حالش پیدا نماید.

• برخی از سناریوهایی را که امکان دارد رخ دهد بازسازی نمایید:

کودک حساس اغلب نسبت به همسن و سال های خود واکنش های متفاوتی از خود نشان می دهد، بیشتر واکنش هایی مثل گریه کردن و یا ترسیدن ار آنها انتظار می رود. به همین جهت این کودکان ممکن است بیشتر در معرض زورگویی و یا اذیت شدن در مدرسه قرار بگیرند. آماده کردن کودک برای این شرایط با «نقش بازی کردن» می تواند کمک کننده باشد، می توانید برای اینکار بعضی از شرایط را برای کودک خود بازسازی نمایید. به عنوان نمونه به او یاد بدهید که اگر کسی به او گفت بچه ننه چطور برخورد کند، به کودک حساس خود نکته هایی را بگویید تا از برخوردش با بچه های زورگو در مدرسه پیشگیری کند. مثلا به او بگویید همراه با سایر بچه ها به شکل گروهی از کلاس خارج و یا به کلاس وارد شود و یا اینکه در زمان راه رفتن سرش را بالا بگیرد و شانه های خود را عقب نگهدارد تا حس اعتماد به نفس به او القا شود.

• با یک متخصص درمانگر ارتباط داشته باشید:

ارائه روش های مناسب و درمان های درست باعث می شود تا در برخورد با کودک حساس عملکرد بهتری داشته باشد. از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. یک درمانگر خوب که در زمینه های اضطراب، افسردگی و خجالت مهارت داشته باشد می تواند به کودکتان کمک کند، همچنین علاوه بر درمانگر حضور یک شخص بالغ که شرایطی مشابه کودک شما دارد و یا عضویت در گروه های حمایتی نیز می تواند به کودک احساس خوشبختی بدهد.

قبول کنید که کودکتان حساس است

اگر می خواهید به روش های درست با کودک حساس خود برخورد کنید باید قبول کنید که کودکتان این مشکل را دارد. با قبول اینکه فرزندتان حساس است تا حدود زیادی می توانید به او کمک کنید. در این رابطه به موضوعات زیر توجه داشته باشید:

• نکته های مثبت کودک حساس را مدنظر داشته باشید و شکرگذار آن باشید:

کودکان حساس نسبت به سایرین حس همکاری بیشتری دارند و با دیگران و احساسات آنها همدردی بیشتری را دارند. این کودکان بسیار خلاق هستند و با آگاهی نسبت به نیازهای دیگران به آنها کمک می کنند. این دسته از کودکان عمیقا عاشق می شوند و مسئولیت پذیری بالایی دارند و آرام تر هستند و همچنین آنها اشخاصی صلح طلب می باشند.

در عوض تمرکز بر روی چالش های تربیتی و مراقبتی از کودک حساس خود، بر نقاط مثبت او متمرکز شوید زیرا اینکار باعث می شود تا بهتر با او کنار بیایید و علاقه شما را نسبت به او بیشتر خواهد کرد.

• به دنبال عوض کردن آنها نباشید:

کودک احساساتی نمی تواند احساسات و چیزی که حس می کند را کنترل نماید، درست مثل شما که نمی توانید نحوه احساس خود را کنترل نمایید، کودک حساس فقط برخی از مسائل را عمیق تر احساس می کند و امکان دارد واکنش های متفاوتی از خود نشاد دهد. به جای اینکه بخواهید او را عوض کنید بهتر است در یادگیری تکنیک های کنار آمدن با این شرایط به او کمک نمایید.

• به این نکته توجه داشته باشید که برای این مقدار از حساسیت دلیل های فیزیولوژیکی وجود دارند:

شاید پوشیدن برخی از لباس ها برای کودک حساس تان سخت و ناراحت کننده باشد و یا صداهای بلند برای او غیر قابل تحمل و ناراحت کننده باشد، به احتمال خیلی بالا این موارد به خاطر این است که کودکان حساس سیستم عصبی حساس تری دارند و به محرک ها سریعتر و شدیدتر واکنش نشان می دهند. به این موضوع توجه داشته باشید که این حالت کودک شما به خاطر یک وضعیت فیزیکی می باشد و فرزندتان در به وجود آمدن آن نقشی ندارد. دانستن این موضوع در برخی موارد به شما کمک می کند تا به یاد داشته باشید که آنها شورش را در نمی آورند.

منبع : آرگا