ابرها یکی از پدیده های طبیعی زیبا و جذاب در زمین هستند که توجه همه را به سوی خود جلب می نمایند. ابرها در انواع و اقسام و اشکال مختلفی در آسمان در حال رفت و آمد هستند. برای آشنایی بیشتر با این پدیده طبیعی آسمان، در این مطلب همراه ما باشید.
حرکت ابرها در آسمان
مسلما برای هر کسی اتفاق افتاده است که در یک روز نسبتا ابری به آسمان بالای سر خود نگاه کرده باشد، جنبش ابر در آسمان باعث جلب توجه افراد بسیاری می شوند، ابرهایی که آرام آرام و یا با سرعت بیشتری از این طرف آسمان به آن طرف حرکت می نمایند. دیدن ابر در آسمان و مشاهده حرکت آن ها برای برخی یک تفریح لذت بخش محسوب می شود. اما در زمان دیدن حرکت ابر به این موضوع فکر کرده اید که چه چیز یا عواملی باعث حرکت آنها می شوند و یا اینکه چرا ابر در آسمان دائما در حال حرکت است؟ اگر می خواهید با این موضوع آشنا شوید و پاسخ سوالات خود را بدانید در این مطلب با ما همراه باشید.
تعریف ابر
قبل از هر چیز با تعریف ابر آشنا می شویم. ابر در واقع توده ای متراکم از بخار می باشد که در طبقات پایینی و میانی اتمسفر تشکیل شده است. عنصرهای تشکیل دهنده این توده بخار در واقع همان عناصر تشکیل دهنده مایعات در سطح سیاره است. در رابطه با سیاره زمین ابرها از بخار آب تشکیل نشده اند بلکه از قطرات خیلی ریز آب شکل گرفته اند.
رابطه ی حرکت ابر با چرخش زمین
این که ابر در آسمان در حال تکان خوردن است، کاملا درست است و جای هیچ شک و شبهه ای ندارد اما آیا به تنهایی حرکت می کند یا چیزی باعث این حرکت می شود؟ برخی از مردم که البته اکثریت هستند فکر می کنند که ابر ها متحرک نیستند و این زمین است که با چرخیدن سبب حرکت آسمان می شود و به همین خاطر ابر متحرک به نظر می رسد. این موضوع و فرضیه تا حدودی اشتباه است، عوامل اصلی در جنبش ابر باد و هوا می باشند. باد و هوا از بین ابرهای مختلف عبور می کنند و سبب می شوند تا ابرها متحرک به نظر بیایند. بد نیست که بدانید اگر بادی در آسمان نباشد که باعث جنبش ابرها شود هوا به اندازه ای سرد نخواهد شد که بخار به قطرات آب و در نتیجه به شکل ابر تبدیل گردند. در ادامه این توضیحات باید بدانید که چرخش زمین هم تا حدودی بی تاثیر در این موضوع نیست. درست است که به خاطر وجود نیروی جاذبه ما متوجه سرعت ۱۶۰۰ کیلومتر در ساعت چرخش زمین نمی شویم اما همین سرعت و چرخش زمین ممکن است بر روی حرکت باد در ارتفاعات بالا تاثیر گذار باشد و بادها و ابرهای پراکنده را در مسیری مشخص هدایت نماید. شاید با خود بگویید که وقتی بادها بیشتر به سمت شرق می وزند چرا اغلب ابر بیشتر به سمت غرب حرکت می نماید؟ در جواب به این سوال باید بگوییم که جهت وزیدن باد در ارتفاعات بالا با جهت آن در ارتفاعات پایین تر همواره یکسان نمی باشد. وزش باد به شکل تصاوفی به دلایل مختلفی مثل حرکت هوا و گرمای خورشید اتفاق می افتد.
نحوه تشکیل ابر
زمانیکه خورشید باعث گرم شدن زمین می شود، قسمتی از آب های موجود در زمین تبخیر شده و به شکل بخار به بالا و آسمان خواهند رفت. وقتی که بخار آب ها به ارتفاعاتی که سرد باشد برسند به قطرات آب و کریستال های یخی تبدیل خواهند شد، در نهایت بعد از کنار هم قرار گرفتن این قطرات و کریستال ها ابر شکل می گیرد. ابرها با اشکال مختلفی در آسمان دیده می شوند، این تغییر شکل ابرها بنا به دلایل و عوامل مختلفی ایجاد می شد. مثلا زمانیکه بخار آب زیادی در هوا شناور باشد، قطره های آب قدیمی تر را به سمت بالا سوق می دهند و ابر ایجاد شده شکلی پفکی خواهد داشت و یا در برخی موارد باد است که به شکل کاملا تصادفی بین ابرها جنبش می کند و یک تکه ابر را به دو ابر کوچکتر و شکلی جدید تبدیل می نماید و یا اینکه دو تکه ابر را به هم وصل کرده و ابری جدید حاصل می شود.
سرعت حرکت ابر
همانطور که اشاره شد دلیل اصلی جنبش و تکان ابرها باد است پس مسلما ابر باید سرعت باد حرکت نماید البته حرکت تمامی ابرها با سرعت باد یکی نیست. به عنوان مثال اگر میزان کریستال های یخی و قطره های آب و رطوبت در ابر زیاد باشد ابر حجیم تر بوده و چگالی بالای آن در برابر سرعت زیاد باد مقاومت می نماید. این در حالی است که ابرهای نازک تر چگالی کمتری دارند و با وزش باد به راحتی از ابرهای دیگر جدا می شوند و سریعتر حرکت می نمایند.
حرکات افقی و عمودی ابرها
اکثر ابرهایی که در آسمان دیده می شوند به شکل افقی در حال تکان خوردن و جنبش هستند، با توجه به سرعت باد در یک لحظه امکان دارد ابر را در هر نقطه ای از آسمان ببینیم، مثلا ممکن است ابری را در یک گوشه کوه ببینیم و بعد از مدتی ابر به سمت دیگر کوه برود، دلیل این حرکتهای افقی ابر وزش باد می باشد.در برخی از موارد با تماشای آسمان حرکتهای عمودی ابرها را می بینیم، به عبارتی در یک لحظه ممکن است ابری را در فاصله ای نزدیک به زمین ببینید و در لحظه ای دیگر همان ابر را کمی بالاتر از مکان قبلی مشاهده کنید، دلیل این نوع جنبش ابر هوای گرم می باشد. هوای گرم باعث می شود تا ابرها به سمت بالا که هوا سردتر است بروند. تحرک ابرها در حالت کلی موضوعی نگران کننده محسوب نمی شود، از سرعت ابرها برای پیش بینی آب و هوای فعلی یا آینده استفاده می شود اما باز هم ممکن است اطلاعات دقیق و درستی به شما ارائه ندهند.
انواع ابر
ابرها انواع مختلفی دارند که در ادامه به طور خلاصه با آنها آشنا خواهیم شد:
- ابرهای کولوموس: نشان دهنده هوامی خوب و ملایم می باشند.
- ابرهای کومولونیمبوس: همراه با رعد و پیام دهنده طوفان هستند.
- ابرهای آلتوکومولوس: معرف باران احتمالی می باشند.
- ابرهای استراتوس: نشان دهنده نرمه بارانی احتمالی هستند.
- ابرهای نیمبواستراتوس: نشان دهنده باران یا برف ممتد می باشند.
- ابرهای آلتواستراتوس: نشان دهنده بارش احتمالی باران ملایم هستند.
- ابرهای سیروس: نشان دهنده هوایی آرام و خوب است.
- ابرهای سیرواستراتوس: نشان دهنده نزدیک شدن هوای طوفانی و فرا رسیدن هوای بد می باشند.
- ابرهای سیروکومولوس: نشان دهنده هوایی صاف و آرام می باشند.
- استراتوکومولوس: ابرهایی تیره یا سفید مایل به خاکستری بدون شرایط بارندگی های رگباری.
- ابرهای پیروکومولوس: از دلایل ایجاد آتش سوزی های جنگل، آتشفشان ها و انفجارهای هسته ای.
- ابرهای کومولوس: ابرهایی هستند به شکل توده و کپه.
منبع : آرگا
