بیشتر خانم ها در سه ماهه دوم و سوم بارداری، از سوزش معده شکایت می کنند و این به خاطر ورود اسید معده به انتهای روده و تحریک آن می باشد. به این مشکل رفلاکس اسید معده هم می گویند. سوزش در انتهای قفسه سینه تا گلو از نشانه های این مشکل است و عده ای از بانوان باردار می گویند که ته حلقشان ترش یا تلخ است.
علت سوزش معده در بارداری چیست؟
علت سوزش معده در دوران حاملگی را می توان اینگونه تفسیر کرد: در فرایند هضم، غذا از مری به سمت معده می رود و در این حین غذا از ماهیچه ای به نام اسفنکتر می گذرد و وارد معده می شود. در حین غذا خوردن این ماهیچه باز می شود و بعد از ورود غذا برای جلوگیری از برگشت اسید معده به مری این ماهیچه بسته می شود. وقتی که رفلاکس یا سوزش معده و یا سوزش سر دل اتفاق می افتد به این معنی است که اسفنکتر کاملا بسته نشده است و مقداری اسید وارد مری شده است. در دوران حاملگی ترشح یک سری هورمون سبب شل شدن ماهیچه اسفنکتر شده و مقداری اسید معده بعد از غذا خوردن و یا حالت دراز کشیده به مری باز می گردد. و علاوه بر این با بزرگ شدن جنین از ماه هفتم به بعد رحم به معده فشار می آورد و باعث برگشت اسید از معده به روده می شود و سوزش معده در بارداری اتفاق می افتد.
علت سوزش سر دل در بارداری
تغییرات هورمونی و فیزیکی بدن مادر باردار در طی دوران حاملگی به صورت موقتی موجب سوزش سرِ دل و رفلاکس معده می شود.
افزایش هورمون پروژسترون در باردرای موجب شل شدن عضلات صاف رحم شده و این هورمون شل شدن دریچه ای که مری را از معده جدا می کند را منجر می شود، این عامل موجب ورود اسید معده به مری شده و در نتیجه فرد احساس سوزش معده خواهد داشت.
ضمن اینکه پروژسترون، انقباضات موج مانند معده را کاهش داده و در نتیجه هضم غذا کند شده و ترشح اسید معده افزایش می یابد.
سوزش معده در حاملگی از هفته ۳۰ تا ۳۶ ام بیشتر شده و با بزرگ شدن رحم که تقریبا تمام حفره شکم را فرا گرفته است به معده فشار وارد کرده و آن را به سمت بالا هول می دهد، در نتیجه آن اسید معده وارد مری شده و در گلو احساس سوزش ایجاد می شود.
آیا سوزش سر دل طبیعی بوده و چه زمان متوقف می شود؟
سوزش سر دل در بارداری یک مساله عادی است و در دوران حاملگی به خصوص از اواسط بارداری تا اواخر آن ممکن است رخ دهد. حدوداً یک سوم مادران باردار در سه ماهه اول سوزش سر دل را تجربه می کنند و در سه ماهه سوم، حدود دو سوم زنان باردار افزایش می یابد، سوزش سر دل بعد زایمان از بین می رود، بنابراین نباید نگران این موضووع بعد از تولد نوزادتان باشید.
دلایل دیگر سوزش سر دل در حاملگی
درد سوزش اغلب به سمت بالا بوده و از استخوان جناغ تا گلو گسترش می یابد، بنابراین مادرانی که درد زیادی در بالای شکم شان و در زیر دنده احساس می کنند، می تواند به نشانه پره اکلامپسی باشد، حال در صورتی که از علت درد خود مطمئن نیستید، می توانید با پزشک مشورت کنید.
اگر درد در سمت راست و بالای شکم احساس می شود و احساس کسالت دارید، امکان دارد دلیل آن یک بیماری کبدی مرتبط به بارداری و یا مشکل گوارشی غیر مرتبط به بارداری همچون زخم گوارشی باشد.
در صورتی که با مشکلاتی مانند اختلال در بلع، کاهش وزن و علائمی که در بالا به آنها اشاره شد، مواجه شدید، لازم نیست نگرانی زیادی به خود راه دهید و با پزشک و مامای خود مشورت نمایید.
چگونه می توان از سوزش معده در دوران بارداری پیشگیری کرد؟
برای مقابله با سوزش معده در حاملگی راه های زیر را امتحان کنید:
- به جای اینکه سه وعده غذایی حجیم بخورید وعده های غذایی کوچک و متناوب داشته باشید.
- به آرامی و بدون عجله غذا بخورید.
- از خوردن غذاهای پر ادویه و سرخ کردنی که ماهیچه اسفنکتر را شل می کند بپرهیزید.
- از میل کردن غذاهای چرب اجتناب کنید.
- نوشیدنی و غذاهای کافئین دار نخورید.
- نوشابه را به کل کنار بگذارید.
- از مصرف سرکه و هر ماده غذایی که سرکه در آن است دوری کنید.
- از مصرف بیش از اندازه شکلات چون نوعی محرک است خودداری کنید.
- از خوردن خوراکی و آبمیوه های اسیدی مانند گوجه، لواشک و پاستیل دوری کنید.
- فراورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس و خوراکی های نعنایی هم باعث تحریک اسید معده می شود.
- در حین غذا خوردن از نوشیدن حجم زیاد مایعات بپرهیزید.
- بعد از صرف غذا آدامس بجوید تا سبب افزایش بزاق دهانتان شود. بزاق دهان اسید معده را خنثی می کند.
- به پزشک خود در این باره بگویید و از او بخواهید در صورت امکان دارویی مناسب برایتان تجویز کند.
- از استعمال دخانیات و سیگار اجتناب کنید که منجر به افزایش اسید معده می شود.
- بعد از مشورت پزشک معالج خود بدون نسخه هم می توانید داروهای حاوی آنتی اسید تهیه کنید و مصرف نمایید.
راه و روش های درمان طبیعی سوزش معده:
از این مواد طبیعی هم برای درمان سوزش معده در حاملگی می توان استفاده کرد. هرچند تمام این مواد طبیعی هستند و برای بانوی حامله مشکلی ایجاد نمی کنند اما قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید:
- بادام، این مغز دارای روغن است و اسید معده را کنترل می کند. روزانه مصرف چهار تا پنج عدد بادام برای سلامت مادر و جنین مفید است.
- آلوئه ورا در خورد نوعی ماده کاهش التهاب دارد و می تواند به کمتر شدن سوزش سر دل کمک کند اما در زنان باردار بهتر است حتما با نظر پزشک میل شود.
- مصرف روزانه آب نارگیل به خنثی کردن اسید معده کمک شایانی می کند.
- دانه رازیانه در بهبود عملکرد سیستم گوارش بسیار تاثیر گذار است. شما می توانید دو قاشق مرباخوری دانه رازیانه را با آب مخلوط کنید و آب آن را جهت درمان سوزش معده بنوشید.
- سرکه سیب اسید معده و بی کربنات را کنترل می کند شما می توانید روزانه یک قاشق مربا خوری سرکه سیب را با آب رقیق کنید و بخورید.
- از خواص پاپایا هم می توان برای رفع سوزش معده در دوران حاملگی استفاده کرد، اما چون پاپایای خام سبب انقباضات رحمی می شود حتما باید با نظر پزشک مصرف شود.
اگر سوزش سر دل در شما در طول دوره بارداری بسیار شدید است از پزشک خود بخواهید که برایتان دارو تجویز کند. گاهی دیده شده که مادران باردار برای رفع این مشکل از قرص عنبه و سوپ مرغ با زنجبیل هم استفاده می کنند.
منبع : آرگا