گاهی مواقع ممکن است، یک کودک در خانواده وجود داشته باشد، که نیازمند مراقبت های خاصی باشد، امروزه جمعیت کودکان با نیاز های ویژه مانند کودکان معلول، کودکان اتیستیک و کودکان مبتلا به ام اس بنا به دلایل مختلفی رو به افزایش است. این کودکان علاوه بر تحصیل، ورزش و تفریح به موارد دیگری نیاز دارند، که باید در خانه برطرف شود، نگهداری از کودک معلول در منزل نیازمند رعایت برخی از نکات می باشد، که لازم است والدین از این نکات آگاه باشند.
نگهداری و مراقبت از کودکان دارای معلولیت های جسمی و حرکتی در منزل دارای برخی پیچیدگی های خاصی می باشد، این کودکان نیز دارای همان شور و اشتیاق در سنین پایین و سایر کودکان می باشند، اما محدودیت های جسمی مانع از انجام فعالیت های معمول کودک می شود. پیشنهاد می شود، اطلاعات کافی از شناخت انواع بیماری های ژنتیکی در ایران داشته باشید.
نگهداری از کودک معلول
معلولیت های جسمی و حرکتی بسیار متفاوت می باشند، محدودیت های حرکتی در دست و پا تا نابینایی و ناشنوایی می توانند، از زمان تولد کودک و یا در یک حادثه برای کودکان پیش آید. نگهداری و پرستاری از یک کودک معلول، مسئولیت حساس و سنگینی می باشد. برای نگهداری از چنین کودکی باید در نظر داشته باشید، که این کودکان از ابعاد فیزیکی و عاطفی نیازمند توجه بالایی می باشند.
بنابراین مراقبت از کودک معلول به دو بخش مراقبت فیزیکی و مراقبت عاطفی تقسیم می شود. همانطور که گفته شد، مراقبت از کودک معلول از بسیاری از جهات سخت تر از سایر کودکان می باشد و نیاز به نیرو، تجربه و مهارت کافی برای این کار وجود دارد. چنین پروسه ای نیازمند آموزش بیشتر، توجه بیشتر و مواظبت بیشتر می شود.
وظایف والدین
هرچند کودکان دارای معلولیت جسمی به لحاظ حرکتی دارای محدودیت هایی می باشند، اما معمولا در زمینه های هنری و شخصیتی دارای توانایی های شگرفی هستند، در یک بیان کلی تر باید گفت هر کودک دارای یک نقطه قوت می باشد و یافتن این استعدا یکی از وظایف والدین یا مراقب کودک می باشد.
این امر باید در نظر گرفته شود، که علاوه بر تمرکز نسبت به معلولیت جسمی باید به توانمندی های کودک نیز توجه کافی مبذول داشت، شناسایی چنین توانمندی هایی در رشد بهتر کودک سهیم می باشد و می تواند، مواردی که باعث ضعف و پایین آمدن اعتماد به نفس این کودکان می شود، را کاهش دهد.
یکی از مهم ترین نکاتی در نگهداری از کودک معلول وجود دارد، برقراری ارتباط والدین با کودک می باشد. این امر را در خاطر داشته باشید، حتی در صورتی که کودک قادر به تکلم و حرف زدن نباشد، باز هم به ارتباط گرفتن با دیگران نیازمند است، هرچند کودک نمی تواند، صحبت کند، اما گفته های دیگران را متوجه می شود و حسی که دیگران به آن منتقل می کنند، را درک می کند و مخالفت و موافقت خود را در قالب گریه و خنده نشان می دهند.
تغذیه صحیح
تغذیه صحیح فرزند دارای معلولیت یکی از مهمترین و حساس ترین وظایف در قبال کودکانی می باشد، که به نوعی با معلولیت درگیر هستند. بسیاری از این کودکان به دلیل مشکلاتی که دارند، نیازمند رعایت رژیم غذایی خاصی می باشند و ممکن است، رعایت این برنامه غذایی برای والدین آسان نباشد.
مصرفی برخی از غذا ها با توجه به دارو های مصرفی کودکان دارای معلولیت می تواند، در تضاد باشد و تداخل ایجاد کند و یا برخی عادات رایج غذایی مرسوم مانع از رسیدگی کامل به کودک معلول شود، لازم است، برای رژیم غذایی کودک برنامه خاصی داشته باشید، تا به صورت متمرکز هرآنچه را که مورد نیاز کودک می باشد، تهیه کنید.
آموزش غذا خوردن
در نظر گرفتن یک برنامه غذایی خاص برای یکی از اعضای خانواده قطعا کار آسانی نخواهد بود، اما رعایت این موارد در رشد بهتر و سلامتی کودک شما نکته ای حائز اهمیت می باشد. برخی از کودکان در وضعیتی می باشند، که از سایرین متفاوت است و شخص مراقب باید با تلاش کند، شیوه صحیحی را به کودک بیاموزد، تا این توانایی را کسب کند، که برخی از امورات روزمره خود را به راحتی انجام دهد.
در برخی از کودکان دیده شده است، که به دلیل وجود برخی از مشکلات جسمی و انحرافات موجود و محدودیت های حرکتی و یا ناتوانی در یادگیری، دارای اختلالاتی در بلع، جویدن غذا، مکیدن و رفتار های مرتبط با خوردن غذا و یا آشامیدن آب بوده اند. در این شرایط لازم است، با صبر و شکیبایی و در آرامش، آموزش صحیح غذاخوردن برای بار ها و بار ها تکرار شود، تا زمانی که نحوه صحیح را بیاموزد و بتواند، بدون نقص غذا خوردن را یاد بگیرد.
توسعه توانایی ها
نگهداری از کودک معلول باید با در نظر داشتن این موضوع که به توانایی های او کمک شود پیش برود. بنابراین استفاده از توانایی های کودک در انجام امورات شخصی بسیار مهم می باشد. هر کودک معلول با هر سطح از توانایی در نهایت قادر می باشد، بخش مشخصی از فعالیت های شخصی خود را انجام دهد. در پیش گرفتن این روش تربیتی کمک می کند، تا کودک مراحل رشد را بهتر پشت سر بگذارد و به توسعه توانایی های کودک کمک می شود.
همچنین با این روش کودک می تواند، از اعتماد به نفس بالاتری نیز برخوردار شود. این موضوع را فراموش نکنید، که هر کودکی در نهایت به نوجوان، جوان، بزرگسال و در نهایت سالمند بدل خواهد شد. نگهداری و مراقبت از این کودک نمی تواند، یک فرایند همیشگی باشد و در صورتی که نیازمند مراقبت دائمی نیز باشد، باید روز به روز از میزان آن کاسته شود، به همیت جهت بهتر است، فرد معلولا تا حد توان از پس مسائل شخصی خود برآید.
بهداشت
کودکان معلول با توجه به شرایط خاص خود نسبت به سایر کودکان دارای تحرک کمتری می باشند، به همین دلیل در معرض آلودگی های خاصی قرار دارند. رعایت بهداشت شخصی بسیار مهم می باشد و در افزایش سلامتی و ارتقا احساس روانی مثبت بسیار موثر خواهد بود. حمام مرتب، شستشوی دست و صورت و مسواک زدن همگی از مواردی می باشند، که باید به شکل منظم انجام شوند.
ارتباط سازنده
یکی از موضوعاتی که در نگهداری از کودک معلول نباید فراموش شود، حفظ شخصیت کودک می باشد. برای این امر لازم است، به روابط انسانی کودک و کمک به ایجاد ارتباط با سایر افراد دقت شود. با توجه به شرایطی که این کودکان دارند، طبیعی می باشد، که از اعتماد به نفس کمی برخودار باشند.
اعتماد به نفس پایین موجب می شود، تا توانایی برقراری ارتباط سازنده و صحیحی با دیگران برقرار نکنند. آموزش پذیرش این تفاوت ها، تاکید بر توانایی های دیگر و آموزش روش های برقراری ارتباط مواردی می باشد، که زندگی و آینده این افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و در زندگی افراد دارای معلولیت بسیار تاثیر گذار است.
تحرک و فعالیت
در برخی موارد ممکن است، در رابطه با میزان تحرک و فعالیت کودک خود دچار نگرانی شوید، در این صورت پزشک کودک را به فیزیوتراپیست ارجاع می دهد، تا نیاز های مربوط به تحرک کودک دارای معلولیت مورد بررسی قرار بگیرد و فیزیوتراپیست به عنوان بخشی از این ارزیابی در مورد وسایل کمکی که می تواند، به تحرک فرزندتان کمک کند، برای شما توضیحاتی ارائه خواهد داد.
برخی از این ابزار های کمکی شامل وسایل کمکی راه رفتن مانند صندلی چرخ دار و ویلچر، کالسکه بچه های کم توان و صندلی های مناسب کودکان کم توان می باشد. برخی از موسسات خیریه یا سازمان های بهزیستی به شما و کودکتان تجهیزات کمک حرکتی و همچنین آموزش مهارت های استفاده از صندلی چرخ دار را ارائه می دهند، در صورتی که فرزند شما دارای درصد بالایی از کم توانانی باشد، می توانید درخواست یک صندلی چرخ دار یا کالسکه برقی برای نگهداری از کودک معلول خود دهید.
منبع : آرگا
