علت تغییر آب و هوا چیست؟

آب و هوا در سراسر دنیا دائما در حال تغییر می باشد و این تغییر از زمان پیدایش کره زمین تاکنون نیز وجود داشته است. اگر مایلید تا با علت تغییر آب و هوا آشنا شوید با این مطلب از آرگا همراه ما باشید.

بررسی علت تغییر آب و هوا

شواهد و پژوهش ها نشان می دهد علت اصلی تغییر آب و هوا ، سوزاندن سوخت های فسیلی نظیر نفت، گاز و زغال سنگ می باشد. هنگام سوختن دی اکسید کربن در هوا آزاد شده و سبب گرم تر شدن کره زمین می شود. آب و هوای کره زمین از ۴.۵ میلیون سال قبل از همان زمان پیدایش تاکنون در حال تغییر بوده است.

تا این اواخر، عوامل طبیعی را علت این تغییرات می دانستند. تاثیرات طبیعی روی آب و هوا شامل فوران آتشفشان، تغییر در مدار زمین و تغییر در پوسته زمین می باشد. تنوع آب و هوایی اصطلاحا برای توصیف تغییراتت در وضعیت متوسط و سایر ویژگی ها و احتمالات در تمام مقیاس های زمانی و مکانی فراتر از وقایع منفرد اقلیمی سیستماتیک نیست و به طور تصادفی روی می دهد.

به این تنوع، تنوع تصادفی یا نویز اطلاق می شود ولی تغییرات اقلیمی سیستماتیک تقریبا به طور منظم روی می دهند. در ضمن تغییرات آب و هوا یا تغییرات اقلیمی انسانی منجر به گرم شدن کره زمین می گردد.

تغییرات آب و هوایی انسانی ناشی از فعالیت انسانی بوده در حالی که تغییر در آب و هوا ممکن است به عنوان قسمتی از فرایندهای طبیعی زمین به وجود آید. به این ترتیب تغییرات آب و هوایی شامل گرم شدن کره زمین و هر عامل دیگری که سبب افزایش سطح گازهای گلخانه ای می گردد.

در طی یک میلیون سال قبل، زمین مجموعه ای از عصر یخبندان و دوره های گرمتر را تجربه نموده است. دوره های یخبندان تقریبا هر صد هزار سال روی می دهد که ناشی از تغییر در مدار زمین به دور خورشید می باشد. طی چند هزار سال قبل، زمین در یک دوره بین یخبندان با دمای ثابت قرار داشته با این وجود از زمان انقلاب صنعتی در دهه ۱۸۰۰ دمای کره زمین با سرعت خیلی بیشتری بالا رفته است.

با سوزاندن سوخت های فسیلی و تغییر نحوه استفاده از زمین، فعالیت های انسانی گسترده تر شده و به علت اصلی تغییر آب و هوا منجر شده است.

اثرات گازهای گلخانه ای

بعضی از گازهای موجود در جو زمین گرما را به دام انداخته و از ورود آن به فضا جلوگیری می کنند که به آن ها گازهای گلخانه ای گفته می شود. این گازها شبیه سپری در اطراف زمین عمل می کنند. گازهای گلخانه ای در اثر فعالیت انسانی و منابع طبیعی ایجاد می شوند.

گازهایی نظیر دی اکسید کربن، متان، اکسید نیتروژن به طور طبیعی در جو وجود دارند و مواردی همچون کلروفلوئورکربن‌ها تنها توسط فعالیت انسانی ایجاد می شوند. هنگامی که تابش موج کوتاه از خورشید به زمین رسید بیشتر آن مستقیما عبور کرده و به سطح برخورد می کند.

زمین بیشتر این تابش را جذب و تابش مادون قرمز با طول موج طولانی تر ارائه می شود. گازهای گلخانه ای بخشی از این اشعه مادون قرمز را جذب کرده به جای آنکه مستقیما به فضا ارسال شود. بعد جو از همه جهت تابش را انجام داده و بخشی از آن را به سطح زمین ارسال نموده و موجب گرم تر شدن زمین می گردد. این فرایند اثر گلخانه ای می باشد.

اثر گلخانه ای برای بقا حیاتی بوده در واقع بدون این گازها زمین ۳۰ درجه سردتر از امروز می شود. بدون گازهای گلخانه ای و اثر گرم کنندگی آن ها نمی توان زنده بود. با این وجود از زمان انقلاب صنعتی گازهای گلخانه ای بیشتری به فضا ارسال شده و گرمای بیشتری به دام می افتد.

اثر گلخانه ای به جای آنکه زمین را در دمای گرم و پایدار نگاه دارد با سرعت خیلی بیشتری کره زمین را گرم می کند که به آن اثر گلخانه ای پیشرفته اطلاق می شود. این عامل نیز علت تغییرات آب و هوایی شناخته می شود.

علل انسانی تغییر آب و هوا

انسان با انتشار گاز دی اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه ای به هوا سبب تغییرات آب و هوایی می گردد. امروزه دی اکسید کربن بیشتر از هر زمان دیگری در حداقل ۸۰۰۰۰۰ سال قبل در جو وجود داشته است. در طول قرن ۲۰ و ۲۱ سطح دی اکسید کربن ۴۰ درصد بالاتر رفته است. عواملی که سبب انتشار گازهای گلخانه ای می شوند عبارت است از:

• سوخت های فسیلی

در سوخت های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال سنگ دی اکسید کرن برای هزاران سال در زمین گیر افتاده است. وقتی این سوخت ها از زمین استخراج و سوخته می شوند دی اکسید کربن ذخیره شده به هوا انتشار می یابد.

• جنگل زدایی

جنگل ها دی اکسید کربن را از جو خارج و ذخیره می کنند. قطع درختان به معنی انباشته تر شدن سریع دی اکسید کربن می باشد. زیرا درختی برای جذب آن ها وجود ندارد. در ضمن درختان هنگام سوختن نیز دی اکسید کربن ذخیره شده خود را آزاد می کنند.

• کشاورزی و پرورش حیوانات

کاشت محصولات زراعی و پرورش حیوانات اقسام مختلفی از گازهای گلخانه ای را در هوا آزاد می کنند. به طور مثال حیوانات گاز متان که ۳۰ برابر دی اکسید کربن به عنوان یک گاز گلخانه ای قدرت بیشتری دارد، تولید می کنند. اکسید نیتروژن مورد استفاده در کود هم ده برابر بدتر بوده و تقریبا ۳۰۰ برابر دی اکسید کربن قوی تر می باشد.

قابل ذکر است تولید سیمان هم بر تغییرات آب و هوایی تاثیر می گذارد زیرا سبب تولید دو درصد از کل دی اکسید کربن می گردد.

تغییر طبیعی آب و هوا

پیشتر اشاره شد که فعالیت های انسانی و انتشار گاز گلخانه ای یکی از علت های اصلی تغییرات آب و هوایی می باشد. با این وجود علل طبیعی زیادی وجود دارد که منجر به این امر می شود. چرخه های طبیعی می توانند سبب تغییر در آب و هوا و گرم تر یا خنک شدن هوا گردند.

همچنین عوامل طبیعی وجود دارند که موجب تغییر اوضاع می شود که به اجبار شناخته می شوند. حتی اگر این عوامل طبیعی در تغییرات آب و هوایی دخالت داشته باشند بر اساس شواهد علمی بر این موضوع واقفیم که آن ها علت اصلی نیستند. بعضی از این چرخه های طبیعی شامل موارد زیر می باشند:

• تابش خورشیدی: تغییر انرژی از خورشید بر دمای کره زمین از گذشته وجود داشته است. با این حال ما موردی به اندازه کافی قوی برای تغییر آب و هوا را شاهد نبوده ایم. هر نوع  افزایش انرژی خورشیدی، کل جو زمین را گرم می نماید، ولی فقط در لایه زیرین شاهد گرم شدن هوا هستیم.

• چرخه های میلانکوویچ: همانطور که زمین به دور خورشید می چرخد، مسیر و شیب محور آن می تواند تا حدی تغییر یابد. این تغییرات که چرخه های میلانکوویچ نام دارند، بر میزان تابش خورشید روی زمین تاثیر می گذارند. این جریان می تواند سبب تغییر دمای زمین گردد. با این وجود این چرخه ها طی ده ها تا صد‌ها هزار سال روی می دهد و بعید به نظر می رسد موجب تغییر در آب‌ و هوایی شود که امروزه شاهد آن می باشیم.
• فوران های آتشفشانی: آتشفشان ها تاثیرات متفاوتی بر آب و هوا دارند. فوران ها سبب تولید ذرات آئروسل شده  که موجب خنک شدن زمین می شوند و ضمنا سبب آزاد شدن دی اکسیدکربن شده که منجر به افزایش گرمای زمین می گردد. آتشفشان ها پنجاه برابر کمتر از انسان دی اکسیدکربن تولید می کنند، از این رو می دانیم که آن ها علت اصلی گرم کره زمین نیستند. علاوه بر این، اثر غالب فوران های آتشفشانی، خنک شدن است.
• نوسان جنوبی ال نینو: الگویی برای تغییر دمای آب در اقیانوس آرام است. در یک سال ال نینو دمای کره زمین گرم شده و در یک سال لانینا سرد می‌شود. این الگو‌ها می‌توانند برای مدت کوتاهی (ماه ها یا سال ها) دمای کره زمین را تحت تأثیر قرار داده، ولی نمی توانند گرم شدن مداومی را که امروزه شاهد آن می باشیم، کنترل نمایند.

آیا انسان ها مسئول تغییرات آب و هوایی هستند؟

در بررسی شواهد، اتفاق نظر مشترکی که هست انسان را علت اصلی تغییر آب و هوا می داند. در گزارشی با اطمینان بیشتر از ۹۵ درصد بیان شد که فعالیت های انسانی عامل اصلی گرم شدن کره زمین می باشد. چرخه های آب و هوایی طبیعی می توانند دمای زمین را تغییر بدهند ولی تغییراتی که مشاهده می شود در مقیاس و سرعتی روی می دهد که چرخه های طبیعی در مقابل آن ها پاسخگو نیستند.

این چرخه ها برای سال ها و گاهی مواقع برای ماه ها، نه برای صد سالی که مشاهده شده، بلکه بیشتر بر دمای کره زمین تاثیر می گذارند. در همین حال تغییرات درازمدت نظیر چرخه های میلانکوویچ و تابش خورشید هزاران سال طول می کشد. عوامل بسیاری بر تغییر آب و هوا تاثیر گذار هستند ولی شواهد قابل انکار نخواهد بود.

فعالیت های انسانی همچون سوزاندن سوخت های فسیلی و تغییر شیوه استفاده از زمین علت اصلی تغییر آب و هوا گزارش شده اند.

در پایان از همراهی شما سپاسگزاریم. همچنین پیشنهاد می شود برای اطلاع از  پدیده وارونگی هوا و دلیل آلودگی هوا در زمستان روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا