اگر به پرورش گیاهان ساکولنت علاقمند هستید احتمالا با دیدن گل غوره ای وسوسه می شوید که حتما به نگهداری ساکولنت غوره ای در منزل اقدام کنید. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا هر آنچه که برای پرورش ساکولنت غوره ای مورد نیاز است را فرا بگیرید.
نگهداری و پرورش ساکولنت غوره ای
ساکولنت غوره ای یا گل غوره ای که در ایران با اسامی کاکتوس دانه تسبیحی و رشته مرواریدی هم شناخته می شود گیاهی بومی جنوب غرب افریقا است. این گیاه دارای ساقه هایی بلند با برگ های کروی می باشد. در طبیعت ساقه های ساکولنت غوره ای بین صخره ها و سایر گیاهان رشد می کند تا خود را از نور مستقیم خورشید در امان نگه دارد.
این گیاه خزنده بوده و هر جا که با سطح زمین تماس یابد، ریشه هایش را توسعه می دهد. در ادامه با شرایط لازم برای نگهداری و پرورش ساکولنت غوره ای آشنا می شوید.
گیاه شناسی ساکولنت غوره ای
ساکولنت غوره ای گیاهی چند ساله، خزنده و همیشه سبز با اسم علمی senecio rowleyanus است که به خانواده آستراسه تعلق دارد. این گیاه آبدار بوده و ساقه های نازک و طولانی آن می توانند تا دو متر و بیشتر رشد کنند. برگ های گل غوره ای شبیه دانه های تسبیح، گوشتی، آبدار و بیضی شکل می باشند و دارای نوک تیزی هستند.
روی تمام برگ های این گیاه خط پررنگ وجود دارد که به دریافت و جذب نور بیشتر و انجام فرایند فتوسنتز کمک بسیاری می کند. همانطور که اشاره شد ساکولنت غوره ای بومی جنوب افریقا و نواحی نیمه گرمسیری است و برای آویزان کردن در سبدهای آویز یا گلدان خیلی ایده آل می باشد.
این گیاه همیشه سبز می تواند ساقه هایش را ۶۰-۹۰ سانتی متر و بیشتر گسترش دهد. در کنار برگ های کروی آن حفره ای وجود دارد که نقش پنجره را بازی کرده تا نور به درون برگ ها هدایت شود و گیاه عمل فتوسنتز انجام دهد. ضمنا از هسته برگ در مقابل گرما محافظت شود.
فرم مرواریدی برگ ها موجب شده تا گیاه بتواند حداکثر میزان آب را در خود ذخیره نموده و با کاهش سطح بیرونی، میزان تبخیر آب کاسته شود. ساکولنت غوره ای در تابستان گل های سفید رنگی شکوفا می سازد. این گل ها یک سانتی متر هستند و به شکل خوشه ای و شیپوری روییده و دارای پرچم های رنگی می باشند.
گل های ساکولنت غوره ای زیبایی خاصی نداشته ولی معطر بوده و می توانند یک ماه روی گیاه باقی بمانند. بعد از مدتی این گل ها به بذر تبدیل شده و بذرها هم به رشته ای پنبه ای متصل بوده که با کمک باد جابجا می شوند. می توان ساکولنت غوره ای را در سبدهایی آویزان قرار داد تا ساقه های بلند و برگ های مروارید مانند آن زیبایی خود را بهتر نمایان کنند.
اشاره شده که گل غوره ای سریع الرشد است و شاخ و برگ انبوهی بالای خاک ایجاد می کند. این گیاه موجب سم زدایی محیط می شود ولی باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور باشد زیرا این کاکتوس سمی بوده و در صورت بلع احتمال اسهال و استفراغ شدید وجود دارد. ضمنا اگر شیرابه گیاه به دست تماس یابد حساسیت پوستی به دنبال دارد.
به طور کلی تمام بخش های ساکولنت غوره ای در صورت بلع سمی هستند. این گیاه در طول زمستان استراحت می کند و با فراهم شدن شرایط محیطی خشک با دمای ۱۳-۱۶ درجه در زمستان، گیاه برای گل دهی در تابستان تحریک خواهد شد. در طی زمستان آبیاری کم باشد ولی مراقب بوده که خاک پای گیاه کاملا خشک نشود.
شرایط لازم جهت پرورش گل غوره ای
ساکولنت غوره ای در منزل به عنوان یک گیاه تزئینی و در سبدهای آویزان مورد نگهداری قرار می گیرد. با مراقبت درست می توان از این گیاه برای سال ها بهره برد. برخلاف ظاهر ظریف گل غوره ای سریع رشد کرده و به هر سمتی که بتواند خزیده تا سطح گلدان را اشغال نماید. بعد به بیرون گلدان تمایل یافته و حالت آویز می یابد.
نگهداری و پرورش ساکولنت غوره ای کار دشواری نیست و با فراهم کردن شرایط لازم رشد آن می توانید سال ها این گل زیبا را در منزل داشته باشید. از جمله این شرایط عبارت است از:
۱. نور غیر مستقیم و زیاد
ساکولنت غوره ای به نور غیر مستقیم و فراوان به میزان حداقل ۴ ساعت در روز احتیاج دارد. ولی قدرت رویش خوب در سایه روشن را نیز دارد. این گیاه در برابر نور مستقیم خورشید دچار آسیب می شود و بهتر است گلدان آن در پنجره جنوبی یا غربی قرار داده شود.
در صورت نبود چنین مکانی آن را زیر نور فلورسنت قرار دهید که در طی فصل رشد حدود ۱۴-۱۶ ساعت نور مصنوعی در طی روز دریافت نماید. به طور کلی این گیاه مکان نورگیر و دور از سرما را دوست دارد. در طبیعت سایه پسند بوده ولی به عنوان گیاه خانگی بایستی محیطی با نور فراوان اما غیر مستقیم در اختیار ساکولنت غوره ای قرار گیرد.
البته نور مستقیم آفتاب صبحگاهی هم برای رشد گیاه مفید خواهد بود. در صورت استفاده گیاه در ویواریوم از چراغ ال ای دی یا فلورسنت کمک بگیرید تا نور مورد نیازش تامین شود. از چراغ های uvb خودداری شود زیرا نور این چراغ ها همانند نور مستقیم خورشید بوده و به گیاه صدمه می زند. ویواریوم های فاقد نور مصنوعی را بهتر است در کنار پنجره شمالی یا شرقی قرار بدهید.
۲. دمای معمولی
در پرورش ساکولنت غوره ای باید به دمای محیط نیز دقت شود. در بهار تا پاییز به دمای ۲۱-۲۷ درجه سانتی گراد نیاز دارد و در زمستان دمای محیط باید بین ۱۳-۱۶ درجه سانتی گراد باشد. با توجه به این که گیاه مذکور ساکولنت است رطوبت موضوع مهمی نبوده و در هوای معمول درون خانه شاداب خواهد ماند.
۳. آبیاری کامل
از مهمترین قسمت های پرورش ساکولنت غوره ای آبیاری آن است. این گیاه نسبت به دیگر ساکولنت ها کمی بیشتر به یک آبیاری کامل نیاز دارد به طوری که آب اضافه از زیر گلدان خارج گردد. بین فواصل آبیاری نیز اجازه دهید که خاک کمی خشک شود. خاک بیش از حد مرطوب یا خیس برای گل غوره ای مضر است.
در زمستان میزان آبیاری را کاهش داده و فقط برای جلوگیری از خشک شدن کامل خاک، اندکی آبیاری شود. بهترین تایم آبیاری گل غوره ای هفته ای یک مرتبه و موقعی باشد که سطح خاک خشک است. از نشانه های نیاز به آبیاری گیاه، چروک شدن برگ ها می باشد.
از طرف دیگر زرد شدن و چروک شدن همزمان برگ ها نشانگر آبیاری زیاد و پوسیدگی ریشه گیاه است. از آنجا که ساکولنت غوره ای گیاه آبداری است می تواند رطوبت را در شاخ و برگ ها حفظ نماید و در برابر خشکی مقاوم باشد از این رو آبیاری آن هفته ای یک مرتبه کافی خواهد بود.
البته اگر بهار و تابستان خیلی گرمی ایجاد شد می توانید دوبار در هفته گل غوره ای را آبیاری کنید. در زمستان نیز می توانید هر سه یا ۴ هفته یک مرتبه آن را آبیاری نمایید. ضمنا توجه کنید که گلدان آن زهکش مناسب داشته باشد. تا آب اضافه خارج و ریشه پوسیده نشود.
در صورتی که مشاهده کردید برگ های کروی شروع به پهن شدن نموده اند، یعنی گیاه آب کافی دریافت نکرده و به آب بیشتری نیاز دارد. این گیاه به غبار پاشی نیاز نداشته و بهتر است روی برگ ها آب ریخته نشود.
۴. خاک خشک با زهکش مناسب
ساکولنت غوره ای دوستدار خاک خشک با زهکش مناسب است. خاک این گیاه باید سبک، قلیایی، غنی و حاوی درصد شن بالا با زهکش کافی باشد. ترکیبی از خاک کاکتوس و خاک باغچه با نسبت ۳ به ۱ انتخاب مناسبی است. البته می توانید با ترکیب ۵/۸ خاک گلدان، ۲/۸ سنگ پا و ۱/۸ لیف نارگیل یک خاک عالی ساخته و یا از خاک های آماده با کمی شن و پوده برای زهکشی بهتر کمک بگیرید.
۵. کود دهی
در طول فصل رشد یعنی بهار و تابستان ساکولنت غوره ای را با کود هر دو الی چهار هفته تغذیه نمایید. کود محلول در آب که سه یا چهار برابر رقیق تر شده است برای گیاه عالی می باشد. در زمستان یا پاییز از کوددهی خودداری شود. کود مخصوص انواع کاکتوس یا گیاهان گوشتی مناسب است.
۶. هرس
گل غوره ای به هرس نیاز ندارد و وقتی شاخه های مرده یا بی برگ را مشاهده کردید نسبت به هرس شان اقدام نمایید.
۷. تعویض گلدان
تعویض گلدان ساکولنت غوره ای را باید در بهار انجام دهید. گلدان جدید را با ۳/۴ خاک کاکتوس و ۱/۴ شن پر کرده تا زهکش مناسب داشته باشد و آب راحتی تخلیه شود. این گیاه دارای ریشه های ضعیفی بوده و در صورت نبود زهکش مناسب به راحتی پوسیده می شود.
برای این که متوجه شوید چه زمانی موقع تعویض گلدان ساکولنت غوره ای است به شکل برگ ها و ریشه های گیاه دقت کنید. در صورت بی حال شدن و از فرم افتادن برگ ها یا بیرون زدگی ریشه از انتهای گلدان یعنی موقع آن است که به گلدان بزرگتری منتقل شود تا دوباره جان بگیرد.
بهتر است هر یک یا دو سال نسبت به تعویض گلدان گیاه اقدام کنید. برای این کار اجازه دهید خاک گلدان خشک شده بعد به کف و دیواره های گلدان چند ضربه آهسته زده تا گیاه به راحتی از درون گلدان خارج شود. خاک قدیمی اطراف ساکولنت غوره ای را خیلی آرام با دست جدا کرده و مراقب باشید که به ریشه های گیاه صدمه وارد نشود.
بعد گلدانی یک سایز بزرگتر از قبلی تهیه و گل را درون آن قرار داده و گلدان را با خاک تازه پر کنید. دقت کنید گلدان انتخابی چند سایز بزرگتر از قبلی نباشد وگرنه رشد گیاه مختل می شود. زیرا در گلدان خیلی بزرگ تمام انرژی گیاه صرف تولید ریشه برای پر کردن فضای خاک می شود و انرژی اضافه برای رویش ساقه و برگ باقی نخواهد ماند.
پس از چند بار تعویض گلدان، گیاه بالغ به تدریج خشک شده و از بین می رود. در این زمان بهتر است از ساقه های گیاه قلمه تهیه و گیاه مادر را دور بیندازید زیرا دیگر عمر آن به اتمام رسیده است.
تکثیر ساکولنت غوره ای
تکثیر ساکولنت غوره ای به دو صورت قلمه از ساقه و قلمه از برگ قابل انجام است. اولین گام در تکثیر این گیاه انتخاب قلمه مناسب بوده و بهتر است از ساقه ای بلند و بالغ انتخاب شود. زیرا معمولا این ساقه ها روی خود دارای ریشه هستند و این موضوع تکثیر آن ها را ساده تر می کنید. ساقه ای انتخاب که برگ آن پر پشت و سفت باشد و فاقد برگ نرم و چروکیده باشد. بهتر است چند ساقه جدا تا اگر یک یا دو عدد از آن ها از بین رفت بازهم شانس تکثیر فراهم باشد.
در روش اول از نوک ساقه گیاه، قلمه ای به طول ۷-۱۰ سانتی متر جدا کرده و در محل سایه قرار دهید تا پینه ببندد. سپس انتهای قلمه را تا دو سانتی متر در خاک فرو نموده و پس از آبیاری با نایلون شفاف بپوشانید.
در ادامه آن را در محلی با نور ملایم و گرم با دمای حدودا ۱۸ درجه سانتی گراد قرار دهید. این قلمه به سرعت در عرض یک تا دو هفته ریشه زایی نموده و پس از ریشه دهی، گل غوره ای را به گلدان نگهداری انتقال دهید. در روش دوم می توان با جدا کردن هر یک از برگ ها و کشت آن ها در خاک ساکولنت غوره ای را تکثیر نمود.
به این طریق که نوک برگ و انتهای آن با خاک در تماس باشد. بقیه شرایط قلمه برگ مشابه قلمه ساقه است. بهتر است برگ های پایین ساقه جدا شود تا قلمه به راحتی در خاک فرو رود. هر چند روز یک بار خاک گیاه را مرطوب نموده و به محض مشاهده ریشه جدید این کار را متوقف نمایید. و آبیاری نرمال صورت گیرد.
روش سومی هم برای تکثیر ساکولنت غوره ای وجود دارد و آن قرار دادن نوک قلمه ها در آب است. بهتر است از آب تصفیه شده استفاده شود و بعد از چند دو تا سه هفته شاهد ریشه های جدید روی قلمه خواهید بود. پس از چهار هفته نیز ریشه ها به حدی رسیده که می توان به خاک با زهکش مناسب منتقل نمود. گیاه را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید.
همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با نحوه پرورش سایر گیاهان ساکولنت از جمله افوربیا تریگونا قرمز و گل ساق عروس روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
