بیماری های درخت زیتون و مبارزه با آفت های نهال آن

به طور کلی زیتون یک درخت نیمه گرمسیری و بومی منطقه مدیترانه می باشد که در صورت مراقبت مناسب نهال های آن می توانند برای مدت زمان طولانی تا ۱۰۰۰ سال زندگی کنند. درخت زیتون با وجود نسبت به آفات و بیماری ها از مقاومت خوبی برخوردار است اما بسیاری از آفات و بیماری های مختلف می توانند به این درخت آسیب بزنند و موجب نابودی آن گردند.

آشنایی با بیماری های درخت زیتون

بهتر است بدانید نهال زیتون که با نام علمی Olea Europaea Oleaceae نیز شناخته می شود در واقع درختی با عمر طولانی، نیمه گرمسیری، همیشه و بومی مدیترانه خواهد بود که عمر برخی از آن ها تا ۱۰۰۰ سال نیز خواهد رسید. ارزش این میوه به دلیل میوه و روغن آن است به گونه ای که کشور های حاشیه مدیترانه دارای ۹۵ درصد از کل سطح زیر کشت زیتون دنیا خواهند بود.

به طور کلی هرس، تغذیه و کنترل آفات و بیماری ها در باغات بارور زیتون به منظور مدیریت بهینه تناوب باردهی و به دست آوردن محلول مناسب و پایدار در هر سال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. در باغ هایی که به صورت سنتی مدیریت می شوند محصول دهید مناسب در هر سال مشاهده نخواهد شد به گونه ای که در یک سال تولید گل و میوه یبش از حد طبیعی موجب کاهش سایز و کیفیت میوه و آسیب فیزیکی به درخت به خاطر افزایش وزن شاخه ها می شود.

همچنین این افزایش میوه به دلیل کاهش قدرت باروری درخت موحب کاهش گل انگیزی و تشکیل میوه و ایجاد یک سال کم محصول یا خاموش در فصل بعد خواهد شد. توجه داشته باشید که عوامل زنده و غیر زنده مختلفی بر رشد بهینه و تولید کمی و کیفی مناسب زیتون موثر خواهند بود که شناسایی این آفات و بیماری ها برای کنترل به موقع آن ها و کاهس خسارت وارده برای کشاورزان بسیار مفید خواهد بود.

بیماری های نهال زیتون:

در ادامه سعی کرده ایم تا تمام بیماری های شایع در درختان و نهال های زیتون را به صورت کامل شرح دهیم:

• بیماری لکه طاووسی:

لکه طاووسی در واقع از مهم ترین بیماری های قارچی در درخت زیتون به شمار می آید که اندام های سبز گیاه به ویژه برگ ها را درگیر خود خواهد کرد. علائم این بیماری در پرورش درخت زیتون شامل ایجاد لکه های قهوه ای خاکستری به قطر حدود ۱۰ میلی متر با رنگ زرد مشخص بر روی برگ ها و میوه ها خواهد بود.

این قارچ معمولا در بازه دمایی بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد رش می کند و آلودگی معمولا با رطوبت زیاد و سرما همراه خواهد بود.

بیماری سرکوسپورا:نوعی بیماری و آفت حشره در نهال زیتون می باشد که نشانه های آن این است که لکه های خاکستری نامنظمی در سطح زیرین برگ ها ظاهر شه و سطوح بالایی برگ ها ابتدا زرد و در نهایت قهوه ای و کاملا سوخته خواهند شد.

• بیماری آنتراکتوز:

اولین علائم این بیماری شامل سوختن و زرد شدن برگ ها، برگ زدایی و خشک شدن شاخه ها در فصل پاییز خواهد بود. بیشتری آسیب اغلب در زمان رسیدن میوه رخ خواهد داد یعنی زمانی که لکه های تیره و فرورفته در میوه مشاهده می شوند و بیشتر با ایجاد لکه های صورتی یا قهوه ای روی میوه همراه خواهند بود. توجه داشته باشید که لکه ها به تدریج از لحاظ اندازه بزرگ می شوند و به تدریج کل میوه را می پوشانند.

• بیماری و پژمردگی ورتیسیلیومی:

علائم این بیماری شامل زرد شدن، پژمردگی و سوزاندن برگ ها، ریزش برگ و میوه، سیاه شدن آوند چوبی و متعاقب آن مرگ شاخه یا کل درخت است که اغلب در طول چندین فصل رشد رخ می دهد.

• بیماری فیتوفترا:

فیتوفترا در واقع یک بیماری و آفت نهال زیتون است که در هوای سرد و شرایط خاک مرطوب ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در خاک هیای با زهکشی ضعیف دیده می شود و در طوقه می تواند موجب آب سوختگی روی پوست شود که این نواحی به تدریج سیاه خواهند شد.

این بیماری می تواند درخت شما را در صورت انشار در اطراف تنه نابود نماید. معمولا در مرحله اولیه بیماری پوست ساقه سفت و کامل است و در مراحل بعد اپیدرم صاف خواهد بود و ممکن است ترشحات ژلاتینی و آبکی وجود داشته باشد.

• بیماری گال:

در اثر این بیماری اغلب تغییرات خاصی در اندام آسیب دیده ظاهر خواهد شد که به صورت گال های سبز رنگ کوچک، نرم و تقریبا کروی شروع خواهد شد و بعد ها به تومور های بزرگ تر با سطح قهوه ای تبدیل می شود.

• بیماری آرمیلاریا:

علت این بیماری نوعی قارچ است که به قارچ عسلی معروف خواهد بود. آرمیلاریا در واقع موجب میشود تا صفحات بادبزنی به رنگ سقید متمایل به زرد بین پوست درخت و چوب ریشه تشکیل شود. گاهی اوقات نیز ریزومرف های قهوه ای تیره تا سیاه در سطح ریشه قابل  مشاهده خواهند بود.

آفات نهال زیتون:

بهتر است بدانید که درختان زیتون در طول فرآیند رشد خود دچار آفات متعددی خواهند شد که در این مطلب سعی داریم به بیان شایع ترین و مهم ترین این آفات بپردازیم:

• آفت بید:

یکی از رایج ترین آفت های درخت زیتون، بید است که هر سال سه نسل از بید در درخت زیتون رخ می دهد. نسل اول از گل ها تغذیه می کند، نسل دوم از میوه ها تغذیه می کند و مضر ترین آن ها خواهد بود. نسل سوم از برگ ها تغذیه می کند و زمستان را می توان گذرانی بر آفت بید نوع سوم دانست.

ریزش زودرس میوه در طول تهاجم لاروها به هسته بین خرداد تا تیر ممکن است بی ضرر باشد اما ریزش میوه دیررس از اوایل شهریور تا پاییز می تواند تا ۵۰ درصد محصول شما را دچار آسیب نماید. بهتر است بدانید با وجود اینکه روش های اختلال جفت گیری با استفاده از فرمول های جنسی در برخی موارد نتیجه های ایده آلی به همراه داشته اما این روش کنترل معمولا مورد استفاده قرار نمی گیرد زیرا پس از ۲ الی ۳ سال جمعیت آن به تدریح کاهش خواهد یافت.

• آفت پسیل:

پسیل را می توان یک حشره کوچک زرد تا سبز روشن یا خاکستری با سر پهن دانست که به صورت بالغ در تنه ها و شکاف های پوست و همچنین روی شاخه ها و برگ ها زمستان گذرانی می کند.

• آفت سرخرطومی برگ خوار:

این حشره یکی از آفات مهم درخت زیتون به شمار می آید که در نهالستان ها و نهال های جوان مشاهده می شود. زنبور های برگ خوار اغلب در خرداد ماه ظاهر می شوند و در طول شب فعال هستند. این حشره در طول روز زیر درختان پنهان می شود و شب ها برای تغذیه از آن بالا می رود.

• شپشک سیاه:

به طور کلی شپشک سیاه در درختان زیتون دارای بدنی گرد قهوه ای تیره با برجستگی در پشت بدن خواهد بود که می توان آن را یکی از سرسخت ترین آفات در درختان زیتون دانست.

• آفات سوسک چوب خوار:

این آفت علاوه بر درختان زیتون در گیاه اکالیپتوس، گزنه و گل های ابریشم نیز به وفور یافت می شود. کرم چوب خوار زیتون یک حشره سیاه و براق است که پیشانی حشره ماده با موهایی ضخیم طلایی پوشیده شده و در وسط آن دو برآمدگی مثلثی شاخ مانند نیز وجود دارند.

• آفت سپردار بنفش:

به طور کلی آفت سپردار بنفش  که اغلب بر روی برگ ها و شاخه ها یافت می شود اغلب از کلروفیل روی برگ ها تغذیه می کند و به مرور لکه هایی گرد و قرمز بر روی برگ های گیاه ایجاد خواهد کرد.

منبع : آرگا