تست سلامت کبد معمولا با اندازه گیری های پروتئین ها، آنزیم های کبدی و بیلی روبین انجام می شود و پزشکان با توجه به زیاد و کم بودن این مواد در خون متوجه مشکل در کبد می شوند. در ادامه شما را با این تست ها آشنا می کنیم و یک سری اطلاعات بسیار خوب در این زمینه به شما خواهیم داد.
اطلاعاتی در مورد تست سلامت کبد و انواع آن
برای این که بدانید کبد شما سالم می باشد و یا دارای بیماری شده است می توانید از تست کبد و آزمایش های آن استفاده کنید. این آزمایش ها برای موارد بسیار متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند و این موارد عبارتند از :
- بررسی آسیب های ناشی از عفونت ها
- بررسی تاثیرات دارو های مورد استفاده بر کبد
- کنترل بیماری کبدی در فرد
- پیشگیری از بروز اختلال های شدید کبدی
- کنترل کردن شرایط کبد زمانی که فرد به کم خونی، دیابت و تری گلیسیرید بالا دچار است.
- بررسی تاثیر مصرف الکل بر کبد
- مبتلا بودن به بیماری های کیسه صفرا
آزمایش های زیادی در این زمینه انجام می شود و از این آزمایش ها می توان به آزمایش ترانس آمیناز آلانین، آسپارت آمینوترانسفر، آلکان فسفاتاز، آلبومین و بیلی روبین اشاره کرد. این پنج مورد از مهم ترین آزمایش هایی می باشد که در این زمینه انجام می شود و می تواند نشان دهنده سلامت کبدی فرد باشد و اختلال های کبدی را سریعا مشخص می کند.
اگر از این آزمایش ها جواب های غیر عادی داشته باشند نیاز به پیگیری دارد و باید علت این ناهنجاری ها در جواب های آزمایش مشخص گردد و اگر مشکل خاصی در بدن وجود دارد نیاز تاست تا این مشکل رفع گردد و فرد از این بیش تر بیمار نشود.
تست آلانین ترانس آمیناز
یکی از تست های کبدی رایج در این زمینه تست ALT می باشد. آلانین ترانس آمیلاز یکی از تست هایی است که برای متابولیزه کردن پروتئین ها در بدن استفاده می شود و اگر کبد آسیب دیده باشد و به درستی کار نکند این ماده در خون به شدت افزایش می یابد. اگر نتیجه این تست شما بسیار بالا باشد آسیب های کبدی می باشد.
این ماده در آزمایش های مردان باید حدودا ۳۳ IU/L و در زنان ۲۵ IU/L باشد و اگر بالا تر از این میزان بود باید آزمایش و ارزیابی بیشتر صورت بگیرد.
تست آسپارتات آمینوترانسفر
این تست که به تست AST معروف می باشد با آنزیمی انجام می شود که در چند بخش از بدن به خصوص قلب، کبد و اندام ها یافت می شود. این تست به تنهایی برای بررسی کبد کافی نمی باشد و باید همراه با تست ALT انجام شود.
در صورتی که کبد شما آسیب ببیند آسپارتات آمینوترانسفر در خون آزاد می شود از این رو این آزمایش می تواند نشان دهنده مشکل در کبد باشد و بعد از این که این مورد مشخص شد باید پایش های جدی تری انجام شود. دامنه طبیعی این آنزیم در بدن بزرگسالان حداکثر ۴۰ IU/L می باشد و در کودکان و نوزادان این میزان به شدت کم تر است.
تست آلکانین فسفاتاز
این است به تست ALP مشهور می باشد و این آنزیم در استخوان ها، صفرا و کبد به وفور یافت می شود. این تست در ترکیب با تست های دیگر انجام می شود و اگر میزانش در بدن فردی بالا باشد ممکن است فرد دارای التهاب های شدید کبدی بوده و یا دچار بیماری های استخوانی خاص باشد.
کودکان و نوجوانان دارای سطح بالا تری از این ماده می باشند زیرا استخوان های بدن آن ها در حال رشد می باشد و بارداری نیز می تواند بر سطح این آنزیم در بدن تاثیراتی داشته باشد. دامنه طبیعی این آنزیم در بدن بزرگسالان ۱۲۰ IU/L می باشد و بالا تر از این میزان غیر طبیعی بوده و باید پایش های لازم انجام شود.
تست آلبومین
از دیگر تست هایی که می توانید با استفاده از آن به سالم و آسیب دیده بودن کبد دست یافت تست آلبومین می باشد. این تست بسیاری از عملکردهای مهم و ضروری بدن را نشان می دهد زیرا پروتئین اصلی ساخته شده در کبد است. آلبومین در بدن کار های بسیاری را انجام می دهد و مهم ترین کارهای این ماده در بدن پیشگیری از خروج مایعات از رگ های خونی، تغذیه بافت ها و انتقال هورمون ها، ویتامین ها و سایر مواد در سرتاسر بدن می باشد.
تست بیلی روبین
یکی از تست های سلامت کبد تست بیلی روبین می باشد. بیلی روبین یکی از موادی می باشد که در نتیجه تجزیه گلبول های قرمز در بدن ساخته می شود. این ماده توسط کبد پردازش می شود و قبل از این که از طریق مدفوع دفع گردد از کبد عبور می کند.
در واقع کبدی که آسیب دیده باشد نمی تواند این ماده را به درستی پردازش نماید از این رو بیلی روبین در خون بسیار زیاد می شود. بیلی روبین بالا می تواند نشانه ای از عملکرد نا درست در کبد باشد و بعد از این آزمایش آزمایش ها و تست های دیگری در این زمینه انجام خواهد شد. میزان این ماده در بدن هر فرد به صورت معمولی بین ۰.۱ الی ۱.۲ IU/L می باشد.
نکته : یک سری از بیماری های خاص ارثی نیز هستند که می توانند بر تولید بیش از حد بیلی روبین تاثیر داشته باشند از این رو ممکن است کبد شما با وجود بالا بودن این میزان سالم باشد.
اهمیت تست های کبدی
آزمایش های کبدی معمولا به دلایل خاصی صورت می گیرد و این موضوع از مهم ترین موضوعات می باشد زیرا بدن بدون کبد سالم نمی تواند دوام زیادی داشته باشد. کبد یک سری از کارهای بسیار مهم و حیاتی را برای بدن انجام می دهد و این کارها عبارتند از :
- خارج کردن آلاینده ها از خون
- تبدیل مواد غذایی به مواد مغذی
- جذب و ذخیره ویتامین ها و مواد معدنی
- بهبود لخته شدن خون
- تولید کلسترول
- تولید پروتئین
- تولید آنزیم ها
- تولید صفرا
- مقابله با عفونت ها
- از بین بردن باکتری ها
- فراوری مواد آسیب زا در بدن
- برقراری تعادل هورمون ها
- تنظیم سطح قند خون
با توجه به فعالیت هایی که این اندام در بدن انجام می دهد می توان گفت که تست های کبدی اهمیت های بالایی برای انسان دارند و همانطور که می دانید تشخیص به موقع می تواند از آسیب های شدید بکاهد.
نشانه های رایج اختلال های کبدی
زمانی که فردی دچار اختلال های کبدی می شود یک سری نشانه ها به تشخیص بیماری او کمک می کند و این نشانه ها عبارتند از :
- ضعف و خستگی شدید
- از دست دادن انرژی در طی روز
- کاهش شدید وزن
- زرد شدن پوست به خصوص سفیدی چشم ها
- آسیت
- ترشحات بد رنگ داشتن
- استفراغ
- حالت تهوع
- اسهال
- شکم درد
- کبودی ها و خونریزی های غیر طبیعی
نکته : هر کدام از این نشانه ها را مشاهده کردید بهتر است پزشک خود را در جریان قرار دهید در غیر این صورت ممکن است بر روند بیماری شما تاثیرات منفی داشته باشد و دیر متوجه بیماری شدن می تواند زمان طلایی برای درمان را به راحتی از بین ببرد.
آمادگی لازم برای انجام آزمایش ها
قبل از این که برای آزمایش های کبدی آماده شوید می توانید با پزشک مشورت نمایید. در ادامه شرایط لازم برای این آزمایش تست سلامت کبد را برای شما بررسی می کنیم.
- برای انجام این آزمایش ها باید ناشتا باشید.
- برخی از مواد غذایی هستند که می توانند بر تولید و ترشح آنزیم های کبدی تاثیر گذار باشند از این رو بهتر است این غذاها را قل از آزمایش میل نکنید.
- برخی از داروها نیز می تواند بر نتایج تست ها اثر گذار باشد از این رو نیاز است تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید و در صورت نیاز با توجه به صلاحدید پزشک داروهای خود را برای مدتی قبل از تست کبدی ترک نمایید.
- سعی کنید قبل از آزمایش آب کافی بنوشید.
عوارض آزمایش های کبدی
آزمایش های کبدی معمولا به صورت نمونه گیری از خون انجام می شود از این رو این مورد می تواند یک سری مشکلاتی را با خود به همراه داشته باشد. این مشکلات شامل عفونت ها، غش و ضعف، هماتوم و یا خونریزی بیش از حد باشد.
بعد از انجام این آزمایش می توانید به زندگی خود ادامه داده و حتی کارهای روزانه خود را طبق روال انجام دهید البته برخی از افراد دارای کم خونی می باشند و بعد از آزمایش معمولا حال خوبی ندارند که می توانند کمی بیشتر استراحت نمایند.
نوشیدن الکل می تواند تاثیرات بسیار زیادی بر کبد داشته باشد و عملکرد آن را مختل نماید از این رو اگر می خواهید بدنی سالم و همچنین کبدی سالم داشته باشید باید سعی کنید استفاده از الکل را برای همیشه کنار بگذارید.
اگر از مطالعه تست سلامت کبد در این مطلب رضایت داشتید در ادامه می توانید اطلاعاتی در مورد آزمایش پاتولوژی و آزمایش های پیش از ازدواج نیز بدست آورید.
منبع : آرگا
