نحوه مصرف مکمل بارداری و اهمیت مصرف آن برای سلامت جنین و مادر

زنانی که در حال اقدام برای بارداری هستند، باردار هستند و یا در دوران شیردهی به سر می برند بیشتر از افراد دیگر به ویتامین ها و مواد معدنی خاصی مانند فولیک اسید نیاز دارند، برخی از زنان که رژیم غذایی بسیار سالم و متنوع دارند می توانند از رژیم غذایی خود مواد مغذی لازم را دریافت کنند، اما بسیاری از زنان باید برای اطمینان از دریافت همه ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای حفظ سلامت خود و رشد جنین از مکمل های بارداری استفاده کنند، در این مطلب به اهمیت مصرف مکمل بارداری پرداخته می شود.

اهمیت مصرف مکمل بارداری

جنین در دوران بارداری تمام نیازها و مواد مغذی بدن خود را از مادر می گیرد، به همین علت استفاده از مکمل ها در در این دوران امری اجتناب ناپذیر است، استفاده از مواد غذایی سالم و مکمل های ضروری در سلامت مادر و رشد بهتر جنین بسیار موثر می باشد. جنین با جذب ویتامین ها و مواد معدنی از بدن مادر رشد می کند، اگر این مواد ضروری در بدن مادر به اندازه کافی وجود نداشته باشد در رشد اندام های جنین مشکلاتی به وجود خواهد آمد و از طرف دیگر به علت کمبود ویتامین سلامت مادر نیز به خطر افتاده و بدن او نیز ضعیف شده و احتمال ابتلا به بیماری های مختلف از قبیل عفونت های ویروسی افزایش پیدا می کند. در بعضی از موارد عفونت های ویروسی موجب بیماری های مادرزادی در جنین می شوند، بنابراین مصرف مکمل ها هم در سلامتی و حفظ ایمنی بدن مادر نقش به سزایی دارد و هم اینکه به رشد و سلامت جنین کمک بسیاری می کند.

مکمل های ضروری در دوران حاملگی

زنان باردار باید به مواردی از قبیل کنترل وزن، پرهیز از مواد غذایی ناسالم، انجام ورزش و استفاده از ویتامین ها و مکمل های ضروری توجه نمایند. تامین همه مواد معدنی و ویتامین ها در دوران بارداری تنها با استفاده از مواد غذایی امکان پذیر نبوده و استفاده از مکمل ها در کنار مواد غذایی میزان جذب آن ها را در بدن بیشتر می کند، در ادامه به معرفی این مکمل های ضروری می پردازیم.

اسید فولیک

اسید فولیک در سبزیجاتی که برگ های تیره دارند مثل اسفناج، کاهو، خیار، سبزی خوردن، حبوبات و مرکبات وجود دارد، اما از آنجا که با حرارت و پخته شدن این مواد مقدار زیادی از ویتامین های خود را از دست می دهند، بنابراین توصیه می شود تا حد امکان این مواد غذایی به صورت خام استفاده شوند. استفاده از مکمل اسید فولیک باید از سه ماه قبل از بارداری شروع شود و روزانه ۴۰۰ میکروگرم استفاده شود، اما اگر خانمی بدون برنامه ریزی باردار شده باشد به محض اطلاع از حاملگی باید استفاده از این مکمل را شروع کند. اغلب بعد از پایان ماه ۴ بارداری قرص فروفولیک که ترکیبی از آهن و اسیدفولیک می باشد توسط پزشک تجویز می شود و با شروع استفاده از این مکمل دیگر لازم نیست اسید فولیک را به طور جداگانه مصرف کرد.

مکمل آهن

فقر آهن و کم خونی جان مادر و جنین را به خطر انداخته و مشکلاتی همچون رشد ناکافی نوزاد، سقط جنین، زایمان زودرس و حتی مرگ مادر را به همراه خواهد داشت. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی پزشکان توصیه می کنند که خانم های باردار روزانه قرص آهن استفاده کنند زیرا نیاز مادر به دلیل اینکه جنین از او تغذیه می کند به این مکمل در دوران حاملگی ۲ برابر بیشتر از هر زمان دیگری می باشد. بر اساس دستورالعمل وزارت بهداشت ایران زنان باید از پایان ماه ۴ بارداری تا ۳ ماه بعد از زایمان مکمل آهن (فروسولفات) استفاده نمایند.

کلسیم و ویتامین D

ویتامین D و کلسیم به رشد استخوان های جنین و دندان های نوزاد کمک بسیاری می کنند و در حفظ سلامت پوست و چشم نوزاد نیز موثر می باشند. مسمومیت دوران بارداری که ممکن است موجب سقط جنین و یا مرگ مادر شود به دلیل کمبود ویتامین D رخ می دهد. با مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D می توان از این عارضه جلوگیری نمود، همچنین خانم های باردار می توانند بعد از مشورت با پزشک خود برای دریافت این ویتامین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در روز در معرض نور خورشید قرار بگیرند، لازم به ذکر است ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک می کند.

امگا ۳ و امگا ۶

این دو ماده غذایی برای رشد چشم و مغز جنین موثر می باشند، هفته ای دو بار به مقدار ۳۰۰ میلی گرم مکمل امگا ۳ ضروری است و برای تامین امگا ۶ بدن مصرف روغن های گیاهی ذرت و آفتابگردان می تواند مفید باشد.

مولتی ویتامین

قرص های مولتی ویتامین حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مختلف بوده و از مکمل های مورد نیاز دوران حاملگی محسوب می شوند. مولتی ویتامین باید همزمان با غذای سالم و مغذی مصرف شده و بعد از پایان ماه چهارم تا ۳ ماه بعد از زایمان روزانه ۱ عدد استفاده شود.

ید

کمبود ید در مادران باردار باعث سقط جنین شده و احتمال ابتلا به تیروئید بارداری را افزایش می دهد، همچنین در شکل گیری و رشد سیستم عصبی مرکزی، استخوان ها و مغز جنین بسیار موثر می باشد، با مصرف روزانه مواد غذایی از قبیل مرغ، نمک ید دار و غذاهای دریایی، ید به مقدار مورد نیاز دریافت خواهد شد.

ویتامین های گروه B

ویتامین B12 در تولید گلبول های قرمز و عملکرد صحیح سلول های مغزی جنین بسیار موثر می باشد و مصرف ویتامین B6 نیز در بهبود حالت تهوع در بارداری تاثیر گذار است ضمن اینکه موجب تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد بعد از تولد می شود.

منیزیم

تامین منیزیم مورد نیاز در بدن مادر موجب تقویت سیستم ایمنی، رشد عضلات و تقویت سیستم عصبی جنین شده و همچنین احتمال بروز فشار خون بالا و زایمان زودرس را در مادران حامله کاهش می دهد.

عوارض مکمل های بارداری

• یبوست
• حالت تهوع
• معده درد

بهترین زمان مصرف مکمل ها در دوران حاملگی

مکمل های دوران بارداری باید توسط متخصص زنان و زایمان تجویز شود، مصرف مکمل ها اغلب از ۳ ماه قبل از بارداری شروع شده و تا ۳ ماه بعد از زایمان ادامه خواهد داشت، مقدار استفاده آن ها با توجه به شرایط جسمی مادر توسط پزشک تعیین می شود. مصرف ویتامین ها در هر ساعت از روز بلامانع می باشد، اما در صورت داشتن حالت تهوع صبحگاهی بهتر است مکمل ها در صبح استفاده نشوند زیرا ممکن است حالت تهوع را افزایش دهند، همچنین برای جلوگیری از درد معده پزشکان توصیه می کنند مکمل ها بعد از وعده های غذایی و یا شب قبل از خواب استفاده شوند. اغلب پزشکان توصیه می کنند، استفاده از این مکمل ها از ۳ ماه قبل از بارداری شروع شده و تا سه ماه بعد از زایمان نیز ادامه پیدا کند. پزشک متخصص انتخاب بهترین مکمل را طبق نتیجه جواب آزمایش های دوران بارداری انجام می دهد.

مصرف مکمل های ضروری در بارداری احتمال بروز بسیاری از بیماری های مادر زادی را کاهش داده و برای سلامت مادر و جنین بسیار موثر می باشد، لازم به ذکر است مکمل های دوران بارداری به هیچ عنوان نباید بدون مشورت و تجویز پزشک مورد استفاده قرار بگیرند، زیرا می توانند برای مادر و جنین خطر آفرین باشند.

منبع : آرگا