اختلال دیس تایمی یا افسرده خویی به افسردگی ضعیف و مزمن می گویند. افسرده خویی باعث نوعی اختلال در عملکرد کاری، تحصیلی و اجتماعی می شود اما میزان آن به شدت افسردگی اساسی نبوده و بسیاری از مواقع فرد حالات خود را عادی دانسته و از وجود این افسردگی در خود آگاه نمی شوند.
اختلال دیس تایمی یا افسرده خویی
افسرده خویی که به آن افسردگی پایدار نیز گفته می شود، یک اختلال جدی می باشد و بسیاری از نشانه های افسردگی بالینی را در خود دارد، این بیماری معمولا با شدت کمتر بروز می کند اما بسیار مداوم تر از افسردگی اساسی می باشد و حداقل دوره آن ۲ سال می باشد، این افسردگی در نوجوانان و کودکان به صورت پرخاشگری خود را نشان می دهد.
علائمی مانند رخوت، ناتوانی در احساس لذت، داشتن افکار مرگ و خودکشی که از نشانه های افسردگی اساسی هستند، در افسرده خویی وجود ندارد. اما افرادی که دچار افسرده خویی هستند بیشتر در معرض اضطراب و یا اعتیاد به مواد مخدر قرار می گیرند. دیس تایمی می تواند به تنهایی و یا همزمان با سایر افسردگی ها رخ دهد، بنابراین در افرادی که این وضعیت در آن ها دیده می شود عنوان افسردگی دوگانه داده شده است.
این افراد بیشتر انرژی خود را وقف انجام کارهایشان می کنند و به همین دلیل معمولا دیگر انرژی برای باقی جنبه های اجتماعی زندگی خود ندارند و از آن جا که ناتوانی های شدید ندارند بنابراین علائم آن ها نیز دیر بروز می کند و این امر باعث می شود تا سال ها و یا حتی تا آخر عمر بدون درمان باقی بمانند.
علائم و نشانه های افسرده خویی
این اختلال حداقل دو سال در بزرگسالان و یک سال در کودکان و نوجوانان ادامه پیدا می کند، علائم افسردگی پایدار یا همان افسرده خویی بعد از مدتی فروکش کرده اما اگر درمان صورت نگیرد دوباره عود می کند.
- خستگی و کمبود انرژی
- کاهش تمرکز
- ضعف در تصمیم گیری
- کمبود اعتماد به نفس
- ناامیدی
- کاهش یا افزایش اشتها
- بی علاقگی به انجام فعالیت
- تحریک پذیری و عصبانیت شدید
- حس غم و پوچی
- عزت نفس پایین
- احساس ناتوانی
- احساس گناه نسبت به گذشته
- کاهش بهره وری
- اختلال در خواب
روش تشخیص ابتلا به افسرده خویی
اختلال دیس تایمی ممکن است در وهله اول به راحتی تشخیص داده نشود و یا با سایر اختلالات افسردگی اشتباه گرفته شود، از این رو پزشک سعی می کند با برخی اقدامات تشخیص درست را ارایه نماید.
- معاینات جسمی و پرسش و پاسخ هایی در خصوص وضعیت سلامت جسم
- انجام آزمایشاتی در خصوص سلامت جسم
- ارزیابی روحی و روانی از طریق پرسش و پاسخ در زمینه احساسات و رفتار فرد
روش درمان افسرده خویی
- شرح حال بیمار گرفته شده و معاینه بالینی توسط پزشک انجام می شود.
- روان درمانی مشاوره شروع می شود.
- در برخی موارد دارو درمانی تجویز می شود.
- گاهی نیز از ترکیب روان درمانی و دارو درمانی استفاده می شود.
تکنیک های روان درمانی در درمان افسرده خویی
روان درمانی به فرد کمک می کند که مهارت های لازم را برای مقابله با استرس و تنش های روزمره به دست آورد، روان درمانی همچنین در یادگیری سبک زندگی سالم و فراموشی عادات غلط به فرد کمک شایانی می کند و به بیمار و خانواده او این اختلال را معرفی می کند تا اطرافیان فرد مبتلا را بهتر درک کرده و او را در رفع مشکلش همراهی کنند.
- شناخت یا رفتار درمانی
- درمان روابط بین فردی
- تجزیه و تحلیل فرهنگی
- انجام مشاوره های شغلی
- درمان های گروهی
- فراگیری روش های مقابله با استرس
علت های ابتلا به اختلال افسرده خویی
دلایل مشخصی برای ابتلا به اختلال دیسی تایمی پیدا نشده است اما طبق نظر محققین عوامل زیر می توانند تاثیر به سزایی در ایجاد افسرده خویی در افراد داشته باشند.
- تغییرات در ساختار مغز فرد
- تغییر در مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین
- تغییر عملکرد انتقال دهنده های عصبی
- ژنتیک و وراثت
- برخی از اتفاقات و حوادث ناگوار زندگی
- مشکلات اقتصادی
- شرایط استرس زا
- مصرف برخی از داروها
- برخی از بیماری های جسمی
نکته : مصرف الکل تاثیر زیادی در پیش روی افسرده خویی دارد.
راهکارهایی برای پیشگیری از اختلال افسرده خویی
- آماده سازی خود برای قبول تغییرات و رفع مشکلات
- استراحت دادن به خود
- رفتن به تفریح و گردش
- رفتن نزد مشاور و یا روانشناس
- تغییر در نحوه زندگی
- مراقبت از خود
- مطالعه کردن
- انجام ورزش های روزانه و سبک
- صحبت کردن از مشکلات با یک فرد مورد اطمینان از اطرافیان خود
پیامدهای اختلال افسرده خویی یا افسردگی پایدار
- این نوع از افسردگی در جنبه های مختلف زندگی فرد افسرده تاثیر می گذارد
- بستر ایجاد سایر اختلالات خلقی
- هدایت به سمت مواد مخدر
- کاهش در کیفیت زندگی فرد
- ایجاد مشکلات بین فرد افسرده و خانواده
- ایجاد مشکلات در جامعه
- کاهش بهره وری
- اختلالات شخصیتی
لازم به ذکر است هیچ راهی برای جلوگیری قطعی از بروز این اختلال در افراد وجود ندارد اما از آنجا که ریشه این نوع اختلال معمولا در کودکی و نوجوانی افراد است، اگر به سرعت تشخیص داده شود نحوه درمان آن نیز سریع تر خواهد بود.
منبع : آرگا
