چلغوز یکی از دانه های چرب و سرشار از اسید آمینه و اسید چرب اشباع نشده مفید است و اغلب به عنوان آجیل در نظر گرفته می شود. این دانه قیمت بسیار بالایی دارد. در این مطلب به بررسی خواص چلغوز و مزیت های درمانی مصرف چلغوز خواهیم پرداخت.
این دانه از نوعی کاج که بیشتر در هیمالیا، پاکستان و افغانستان پرورش می یابد بدست می آید. این دانه سرشار از پروتئین، فیبر، آنتی اکسیدان، پتاسیم، ویتامین E، چربی و انرژی بالا می باشد که دارای فواید سلامتی و خواص بیشمار است. در ادامه مهمترین خواص چلغوز آجیل اشرافی را بیان می کنیم.
خواص چلغوز که همه را شگفت زده می کند
طعم چلغوز همانند طعم پسته و بادام است. این میوه دارای طبعی گرم است و همچنین سرشار از مواد معدنی و پروتئین، چربی و اسید آمینه می باشد. روغن چلغوز کلسترول بد موجود در خون را کاهش می دهد و باعث حفظ سلامت سرخرگ ها می شود. در ادامه دیگر فواید چلغوز این آجیل گرانقیمت و خوشمزه را مورد بررسی قرار می دهیم.
- این دانه به دلیل وجود مقدار زیاد فیبر و چربی بالا اشتها را کاهش می دهد و برای کاهش وزن بسیار مفید است.
- پتاسیم و منیزیم موجود در چلغوز باعث تنظیم فشار خون می شود و در درمان بی خوابی های شبانه بسیار موثر است.
- از آنجا که سرشار از اسید اولیک نوعی تک چربی اشباع شده می باشد باعث می شود میزان تری گلیسرید موجود در بدن کاهش یافته و سلامت کبد را حفظ می کند. این چربی اشباع شده همچنین دارای خواصی مشابه با خواص روغن زیتون می باشد و فواید زیادی برای قلب دارد. از دیگر خواص چلغوز می توان به کاهش کلسترول بدن و محافظت از رگ های خونی در برابر آسیب دیدگی ها اشاره کرد. همچنین برای پیشگیری از حمله قلبی مصرف چلغوز توصیه می شود.
- در طب سنتی مصرف این دانه برای درمان درد عضلانی، خستگی مفرط، تنش و اضطراب توصیه می گردد.
- وجود آنتی اکسیدان ها به مقدار زیاد از خاصیت های چلغوز محسوب می شود که سلامت سلول ها را در برابر آسیب رادیکال های آزاد حفظ می کند. و از آنجا که سرشار از آهن است باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز در بدن می شود.
- وجود ویتامین های A,E در این دانه آن را برای حفظ سلامت پوست و چشم به ماده ای ارزشمند تبدیل کرده است.
- از آنجا که در این دانه نیاسین وجود دارد مصرف آن باعث افزایش حافظه و کاهش فشار خون می شود.
معرفی ارزش غذایی چلغوز
چلغوزها منبع غنی از ویتامین ها، آنتی اکسیدن ها و مواد معدنی می باشند به طوری که در هر ۱۰۰ گرم چلغوز به میزان ۲۸/۲ درصد آب وجود دارد و حاوی ۶۷۳ کالری می باشد. پروتئین موجود در این میزان چلغوز, ۱۳.۶۹ گرم و میزان قند آن نیز به مقدار ۳.۵۹ می باشد، همچنین میوه آن شامل منیزیم، پتاسیم و کلسیم به مقادیر ۲۵۱ میلی گرم، ۵۹۷ میلی گرم و ۱۶ میلی گرم است و مقادیر زیادی آهن و ویتامین A و ۳۴ گرم فولات در چلغوز وجود دارد به همین دلیل استفاده از این ماده غذایی می تواند به عنوان یک میان وعده سالم در نظر گرفته شود و به دلیل داشتن آهن و فولات برای زنان باردار تغذیه ای مناسب به شمار آید. توجه داشته باشید که میزان بالای ویتامین A در چلغوز به تقویت بینایی و مصرف هر روزه میوه آن به درمان شب کوری بسیار کمک کند.
مشخصات و ویژگی های چلغوز
۱- میوه های گونه ای از درختان کاج را چلغوز می نامند که این درختان معمولا تنه بزرگی دارند و دارای برگ های سوزنی شکل ضخیم و کوتاه می باشند. به این درختان کاج، کاج چلغوز یا چلغوزه نیز گفته می شود.
۲- درختان کاج چلغوزه بومی مناطق شمال غربی هیمالیا هستند و اغلب در کشورهای افغانستان، ایران(منطقه شمال شرق) و پاکستان می رویند. در کشورمان ایران بیشترین استفاده و مصرف این میوه از درخت کاج در استان خراسان می باشد.
۳- درختان کاج چلغوزه همواره سبز می باشد و این مخروطیان همیشه حالتی ایستاده و قائم دارند.
۴- فواید درمانی و ارزش تغذیه ای این میوه از درختان کاج با خواص دیگر مغزهای آجیلی تقریبا برابری می نماید.
۵- رشد درختان کاج چلغوزه کند می باشد کهدارای برگ های سوزنی شکل براق هستند و به دلیل خاصیت میوه های این درخت از جمله گونه های شناخته شده درختان کاج به شمار می روند.
۵- بذر چلغوز بهای به نسبت سنگینی دارد و سود زیادی از خرید و فروش آن حاصل می شود. علت این امر کمیاب بودن بذر است.
۶- میزان قابل توجه ترکیبات آنتی اکسیدان در میوه درختان کاج چلغوزه عاملی موثر در خنثی کردن رادیکال های آزاد مضر ناشی از واکنش های مخرب در بدن انسان است.
همانطور که ویژگی ها و فواید چلغوز بیان کردیم این دانه دارای طبعی گرم می باشد و به همین دلیل مصرف آن به افرادی با طبع خشک مثل صفراوی ها و سوداوی ها توصیه نمی گردد. تنها افرادی با مزاج های مرطوب همانند مزاج های دموی و بلغمی می توانند از این دانه یا آجیل گرانقیمت استفاده کنند. برای آشنایی با فواید دیگر آجیل ها می توانید به بخش خواص دانه ها رجوع کنید.
منبع : آرگا
