این موضوع طبیعی است که بچه ها هر چند وقت یک حرف بد را تکرار کنند، در واقع بچه های کوچک چیزاهایی را که از بزرگترها شنیده اند تکرار می کنند بدون اینکه معنی آن را بدانند، بچه های بزرگتر نیز به خاطر تست واکنش های والدین خود در برخی موارد از کلمات بد استفاده می کنند.
بد زبانی کردن کودکان
تربیت کردن کودکان کار ساده ای نیست و تا حدودی سخت و پیچیده می باشد و در خیلی از موارد نیاز به کمک گرفتن از مشاوران و متخصصان وانپزشکی کودک و مطالعه کتاب ها و مقالات مختلفی دارد. درست است که همه کودکان یا والدین مانند هم رفتار نمی کنند اما اغلب آنها مشکلات و اختلالات رفتاری مشابه ای دارند که بررسی آنها تا حدودی به والدین کمک می کند. یکی از مشکلات شایع بین کودکان بد زبانی آنهاست که بیشتر پدر و مادرها آن را تجربه کرده اند. در صورتی که شما نیز با کودک زیر هفت سال یا بزرگتر خود این مشکل را دارید در این مطلب با بررسی علت بد زبانی و روش های مقابله با آن همراه ما باشید.
عوامل موثر در بد دهنی کودکان
بد دهنی در کودکان به دلایل مختلفی اتفاق می افتد که در بیشتر موارد از رفتارهای والدین تاثیر می گیرد. مهمترین مسائلی که در بد زبانی کودکان نقش دارند شامل موارد زیر می شود:
- به کار بردن کلمات زشت و رکیک در خانواده مرسوم است و کودک با تقلید از این رفتار باعث می شود تا این رفتار ناپسند در درونش پرورش یافته و ماندگار شود.
- برخی از اعضای خانواده مثل پدرو مادر یا دایی و عمو و سایر اعضا به دلیل لحن کودکانه و زیبای کودک او را مورد تفریح خود قرار داده و الفاظ زشت را برای تقلید کردن او به کار می برند، این موضوع شاید باعث خنده و شادی شود اما بعد ها به یک رفتار اشتباه در کودک تبدیل می شود، پدر و مادر ها معمولا بعد از سنین ۵ تا ۶ سالگی به زشتی و رکیک بودن کلمات آنها توجه می کنند و تازه در ان زمان به دنبال چاره هستند، در حالیکه باید خیلی قبل تر به این موضوع فکر کنند.
- در برخی موارد کودکان با نزدیک شدن به سنین نوجوانی به منظور تثبیت موقعیت خود و استقلال خود به استفاده از الفاض بد روی می آورند و بد زبانی می کنند.
- در برخی از موارد نیز خانواده به شکل ناخواسته زمینه ای را فراهم می کند که در آن کودک یا نوجوان عصبانی می شوند و خشم شدید به سراغشان می رود، این موضوع باعث می شود تا کودک دچار اختلال شود و از الفاظ رکیک استفاده کند، به همین دلیل باید بکوشید که زمینه عصبانیت کودکان فراهم نشود.
- بد دهنی کودکان در بعضی موارد هم به دلیل دوستان آنهاست که تاثیر جدی از آنها می گیرند، در این مورد باید با نرمی و مهربانی اعتماد کودک را جلب کنید و با آگاهی دادن های غیر مستقیم درباره دوستان بد و جایگزینی دوستان خوب مشکل را برطرف نمایید.
- بعضی مواقع کودکان فکر می کنند که صحبت کردن درباره ادرار و مدفوع و کارکردهای بدن خنده دار است و نوعی شوخی محسوب می شود، در این مورد عکس العمل والدین می تواند کمک کننده باشد.
مقابله با بد دهنی در کودکان
بد زبانی و فحش دادن در کودکان فقط به روش آموزش و یا مواجهه شدن با آن در کودکان به وجود می آید، یعنی کودکان وقتی بد دهنی را یاد می گیرند که در موقیت آن قرار گرفته باشند و فحش و بد دهنی را از اطرافیان خود شنیده باشند. موقعیت بد دهنی می تواند از یک سریال تلویزیونی در کودک شکل بگیرد و یا در مهد و مدرسه پیش بیایید. توجه داشته باشید که بد دهنی فقط به گفتن کلمات رکیک گفته نمی شود بلکه صدا زدن بزرگترها با اسم کوچک، تهدید دیگران، فریاد زدن و گستاخی نیز در گروه بد دهانی قرار می گیرد. برای رفع این مشکل و پیشگیری از آن باید موارد زیر را در نظر داشته باشید و انجام دهید:
الگوی خوبی برای فرزندتان باشید:
اگر می خواهید فرزندتان با صدای بلند صحبت نکند، باید شما نیز چنین رفتاری را نداشته باشید، مثلا در عوض اینکه هر بار بعد از گرفتن چیزی توسط کودک از فرد دیگر به او بگویید که فراموش کردی تشکر کنی، خودتان الگوی این کار شوید و در مقابل کارهای کوچکی که کودک برایتان انجام می دهد از او تشکر نمایید. برای اینکه فرزندتان تشکر کردن را یاد بگیرد باید خود شما در هر موقعیتی که نیاز است این کلمه را برای او و دیگران به کار ببرید تا او نیز از شما الگو برداری کند. اولین الگوی کودکان پدر و مادرها هستند و کودکان مستقیما هر چه که والدینشان انجام دهند ملکه ذهن کرده و انجام می دهند.
درست حرف زدن را به کودک خود بیاموزید:
شاید والدین در طول روز چندین بار از کلمه «درست حرف بزن» در مقابل فرزندشان استفاده کنند، اما آیا تا کنون در مورد این کلمه توضیح بیشتری داده اند و منظور دقیق خود را به کودک فهمانده اند یا خیر؟ به همین دلیل اگر دوست دارید کودکی خوش زبان داشته باشید باید قبل از هر چیزی مهارت خوش زبانی را به او یاد بدهید، مثلا اگر از بلند حرف زدن کودکان ناراحت می شوید و نمی خواهید که او با صدای بلند صحبت کند باید در عوض اینکه به او بگویید ساکت باش یا داد نزن، برای او توضیح دهید که حرف زدن معمولی رفتاری درست است و باند حرف زدن رفتاری است اشتباه و در خانه جایی برای بلند صحبت کردن وجود ندارد.
جلوی زبان خود را بگیرید:
بزرگترین مربیان بد زبانی کودکان پدر و مادرها، تلویزیون و اطرافیانشان می باشند. اعضای خانواده ها، غریبه ها و سایرین کلمات زشت و حرف های بی ادبانه را یاد می گیرند و بعد آنها را تکرار می نمایند، کودکان با شنیدن این تکرارها الگوبرداری کرده و بد دهنی را یاد می گیرند. مثلا در زمان رانندگی و در حضور کودتان، اگر راننده های دیگر را احمق صدا بزنید یا الفاظ زشت به دیگران نسبت بدهید نمی توانید انتظار نداشته باشید که همان کلمات را چند ساعت یا چند روز بعد از زبان کودکتان نشوید. پس در چنین مواردی جلوی زبان خود را بگیرید تا علاوه بر اعصاب و آرامش خود کودتان نیز با مفاهیم زشت آشنا نشود.
به کودکتان احترام بگذارید:
بد دهنی کردن در واقع یک نوع بازی برای جلب توجه در کودکان می باشد، با از کوره در رفتن و واکنش نشان دادن در بازی او شریک می شوید و کودک را به هدفش می رسانید. اگر کودکتان داد می زند نباید با عصبانیت جوابش را بدهید، به گونه ای رفتار کنید که انگار مهمانتان است، با احترام گذاشتن به کودک باید غیر مستقیم این رفتار را به او بیاموزید.
دور تنبیه کودک را خط بکشید:
تنبیه کردن در بیشتر موارد باعث نمی شود تا جلوی بد دهانی کودک گرفته شود، تنبیه کودک باید در مواردی انجام شود که رفتار او هم برای خود کودک و هم برای اطرافیانش خطرناک یا آسیب زا باشد. تنبیه کردن بیشتر باعث جری شدن کودک می شود و یا ترس را به او می آموزد، اما تاثیری در آموزش احترام ندارد.
چشم خود را بر روی بد دهانی کودک ببندید:
یکی از بهترین روش ها برای مقابله با بد دهانی کودکان این است که کاملا این حرکت او نادیده گرفته شود. در زمان بد دهنی کردن کودک او را نادیده بگیرید طوری که انگار اصلا حرفی از او نشنیده اید. زمانی که به بد دهنی کودکتان پاسخی ندهید به او نشان خواهید داد که با کلمات و الفاظ زشت نمی تواند دیگران را تحت تاثیر قرار دهد.
اجازه دهید کودک در زمان مشخصی کلمه مورد نظر خود را تکرار نماید:
شنیدن یک کلمه زشت و ناپسند از زبان کودک،مسلما آزار دهنده است و ممکن است باعث شود تا شما بخاطر روش تربیتی که دارید احساس گناه داشته باشید و خودتان را سرزنش نمایید. در این روش از پدرو مادرها خواسته می شود تا اجازه دهند کودک صدها بار یک کلمه بد را در یک بازه زمانی مشخص تکرار کند. به کودک خود بگویید که از رفتار و کلمه او متاسف هستید و بعد به او یک ساعت زنگ دار کوک شده بدهید و از او بخواهید تا جایی که می تواند آن کلمه را تکرار کند و به او یادآوری کنید که بعد از به صدا درآمدن زنگ دیگر نمی تواند آن کلمه را به کار ببرد.
مشورت با روانشناس کودک:
اگر ناسزاگویی و بددهنی کودک با لجبازی و یا تحریک بیش از اندازه همراه باشد و کودک خشونت بالایی را ابراز نماید باید از یک روانپزشک کمک گرفته شود زیرا امکان اینکه الفاظ بد و بددهنی در کودک به یک مشکل بزرگ تبدیل شود.
منبع : آرگا