بسیاری از بانوان به علت عدم آمادگی برای بچه دار شدن و بی خوابی ها و همچنین به هم ریختن اندام هایشان آشفته می شوند و در نهایت می توانند به افسردگی های پس از زایمان دچار شوند که برای آن ها و خصوصا نوزادانشان بسیار خطر ناک می باشد. این نوع از افسردگی ها در ایران رایج نمی باشد و تنها ۱۵ درصد مادران به آن مبتلا می شوند. البته اگر این مشکل حل نشود روان پریشی بعد از زایمان را برای مادران ایجاد می کند. در نظر داشته باشید که این مشکل گاها تنها عارضه زایمان محسوب می شود.
تولد هر نوزادی می تواند ترکیب هایی از احساسات قوی مانند هیجان و شادی و ترس را ایجاد کند که به نحوی می تواند استری و اضطراب را تحریک کند. این استرس ها می تواند عواقب جبران نا پذیری برای نوزادان و حتی برای مادر آن ها داشته باشد. تقریبا اکثر مادر ها بعد از زایمان این دوره را تجربه می کنند.
علائم افسردگی پس از زایمان
نشانه افسردگی بعد از زایمان دو تا سه روز بعد از زایمان شروع می شود و ممکن است تا دو هفته طول بکشد. اما این زمان برای بسیاری از افراد طولانی تر می شود زیرا از علائم و نشانه های آن اطلاعی ندارند و نمی توانند آن ها را به موقع درمان کنند. در ادامه به نشانه های افسردگی پس از زایمان می پردازیم که اگر پنج مورد از آن ها راغ داشتید باید به پزشک و یا یک روانشناس خوب و مجرب در این زمینه مراجعه کنید.
- نوسانات خلقی
- گریه کردن
- استرس و اضطراب در هنگامی که نوزاد بی قراری می کند
- مشکلات خواب
- احساس غم و اندوه شدید
- احساساتی مانند پوچی و نا امیدی
- احساس خشم و بر انگیختگی بیش از حد
- گریه کردن بیش از حد یا قرار گرفتن دز آستانه گریه در بیش تر مواقع
- بی علاقه گی نسبت به کار ها و از دست دادن اشتها
- پرخوری بیش از حد
- احساس گناه کردن
- حس بی ارزش بودن در انجام کار ها و …
- ترس تنها ماندن با کودک
- حس ترسی بی دلیل و غیر قابل کنترل
- داشتن رفتار ها و افکار وسواس گونه
- حواس پرتی
- داشتن افکاری برای آسیب رساندن به کودک
- گوشه گیر شدن
- نشان ندادن علاقه به نوزاد
- ناتوانی برای مراقبت از کودک
- احساس خستگی شدید
- استرس و ناراحتی های بیش از حد
- تحریک پذیری و احساس درماندگی کردن
- کاهش تمرکز
- ناتوانی در برقراری ارتباط با کودک
- خستگی یا از دست دادن انرژی
- افکاری مانند خودکشی کردن و مرگ
دلایل ایجاد افسردگی
همانطور که می دانید بسیاری از افسردگی های پس از زایمان با تغیرات هورمونی ایجاد می شود. بسیاری از این تغییرات در افراد مختلف متفاوت می باشد. در واقع محققان معتقد می باشند تغیرات ناگهانی که در اثر تغییرات هورمون ها و میزان آن ها ایجاد می شود می تواند منجر به افسردگی های بعد از بارداری و فارق شدن شوند. در واقع بدن بسیاری از بانوان به تغییرات پروژسترون و استروژه حساس می باشد و کم و زیاد شدن این دو هورمون اختلالاتی در آن ها بوجود می آورد. البته در نظر داشته باشید که فقط عوامل هورمونی دخیل نیستند بلکه بسیاری از عوامل دیگری هم در این مسئله دخیل می باشد که باز هم از کنترل ما خارج می باشند که شامل عوامل محیطی، عوامل عاطفی و ژنتیکی می باشد. بسیاری از خانم ها فکر می کنند که بعد از زایمان باید کار های خاصی را انجام دهند تا به افسردگی دچار نشوند اما باید بدانید که این حالت روحی ممکن است با انجام دادن کار های خاص و جلوگیری باز هم به سراغ شما بیاید و شما را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که دچار گرفتگی های خلقی می باشید یا در دوران بارداری استرس بسیاری را تجربه کرده اید احتمال ابتلا به افسردگی را در شما افزایش می دهد.
درمان افسردگی
در نظر داشته باشید که اگر افسردگی درمان نشود می تواند اختلالات دیگر روانی را با خود به همراه داشته باشید. افسردگی پس از زایمان تا حدود بسیار زیادی قابل درمان می باشد و نیازی نیست که دلهره داشته باشید و از این اختلال بترسید. در ادامه به راه های درمان این اختلال روانی می پردازیم.
مراجعه به یک مشاور
- داشتن مشاور می تواند به شما کمک کند تا از این شرایط بیرون بیایید و به یک تعادل روانی برسید.
- مشاور می توانند از روش های درمانی متفاوتی برای شما استفاده کند که شامل زوج درمانی و خانواده درمانی و … می باشد.
- بهتر است اگر علائم افسردگی را در خود مشاهده کردید بدون ترس به پزشک و یا یک مشاور مراجعه کنید تا به خود و کودک خود آسیب نرسانید.
دارو درمانی
- در صورتی که شما علائم بسیار زیادی از این اختلال را بعد از زایمان داشته باشید دکتر می تواند دارو های ضد افسردگی را برای شما تجویز کند.
- در نظر داشته باشید که داروهایی که باعث از بین رفتن افسردگی می شود می تواند خلق و خوی شما را تنظیم کرده و به حالت تعادل باز گرداند.
- در واقع این داروها به مدت طولانی اثر گذاری خود را نشان می دهند و این گونه نیست که با دو روز استفاده از دارو شما به طور کامل درمان شوید و حدودا ۴ تا ۶ هفته طول می کشد تا به درمان کامل برسید.
- بهتر است در هنگامی که دکتر برای شما دارویی را تجویز می کند اگر از قرص یا دارویی خاص استفاده می کنید به دکتر و یا روانپزشک خود اطلاع دهید تا تداخل دارویی برای شما ایجاد نکند.
- بهتر است اگر دچار عوارض جانبی این قرص ها شدید باید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید.
دارو های ضد افسردگی و شیر دهی
هر دارویی که شما در هنگام شیر دهی مصرف می کنید می تواند تاثیرات بسیار زیادی روی کودکان شما دارد زیرا می تواند از طریق شیر به آن ها هم انتقال پیدا کند. معمولا داروهایی به خانم های شیر ده تجویز می شود که دوز بسیار پایینی دارد که اثرات بسیار زیادی روی بچه ها و نوزادان ندارد البته می توان گفت که این دارو ها گاها می توانند روی خواب نوزادان اثر گذار باشند و گاها میزان خواب آن ها را افزایش می دهد. دارو های ضد افسردگی که برای بانوان تجویز می شود معمولا شامل نور اپی نفرین ها می باشد.
تکنیک هایی برای مقابله
بهتر است برای این که به این اختلال دچار نشوید توصیه می کنیم که از راه کار های زیر بهره بگیرید.
- مهربان باشید. بهتر است علاوه بر دیگران با خودتان هم مهربان باشید و دنیا برای خود زیاد سخت نگیرید.
- در نظر داشته باشید که شما به بهترین نحو عمل می کنید و اگر کاری باب میل شما نبود دلیل بر بی کفایتی شما نمی باشد پس بهتر است انتظارات بی جا از خود نداشته باشید.
- بهتر است احساسات خود را بیان کنید و از آن ها خجالت نکشید.
- به سر و وضع خودتان برسید.
- از خانه خارج شوید و به کار های همیشگی خود بپردازید.
- فکر خود را رها کنید و به موارد بی هوده فکر نکنید و از زندگی خود لذت ببرید و این شادی را با همسر و فرزندان خود تقسیم کنید
افسردگی بعد از زایمان پدران
جالب است بدانید که افسردگی بعد از زایمان تنها محدود به مادران نمی باشد و پدران نیز می توانند حالاتی مشابه افسردگی همسرشان را تجربه کنند، عده ای از پدران نوزادان هستند که مدت کوتاهی بعد از زایمان همسر خود ممکن است دچار افسردگی شوند.
تحقیقات نشان داده که ۱۰ درصد از پدران با افسردگی بعد از تولد نوزاد مواجه بوده و دچار علائمی همچون تغییرات خلق و خوی، تغییر در الگوی خواب، اضطراب و غم و نیز اختلال در غذا خوردن شده اند، ضمن اینکه نیمی از پدرانی که همسر آنها گرفتار افسردگی پس از زایمان شده اند، امکان بروز افسردگی در عرض یک سال برای آنها وجود داشته است که این اتفاق در بین پدران جوان که قبلا سابقه افسردگی، مشکلات مالی و تجربه روابط بد را داشته اند، بیشتر می باشد.
بر اساس مطالعات انجام گرفته در سال ۲۰۲۰؛ حدود ۴ درصد از پدران در نخستین سال تولد نوزادشان، افسردگی را تجربه کرده اند، یعنی از هر ۵ پدر یک نفر آنها حداقل یک یا چند بار حالت های افسردگی را تا سن ۱۲ سالگی فرزند خود تجربه کرده است.
حال آقایانی که اولین تجربه پدر شدن خود را دارند باید با مشاهده علائم اضطراب یا افسردگی و نیز برخی علائم دیگر اشاره شده در بالا در سال اول بعد از زایمان همسرشان حتما باید به سرعت به دنبال درمان و بهبودی باشند و در این زمینه از متخصصان با تجربه و با صلاحیت درخواست کمک نمایند.
شما می توانید در ادامه با کلیک بر روی لینک مقابل سایر مطالب روانشناسی را در آرگا مشاهده کنید. در نظر داشته باشید که در جوامع امروزی همه مردم مستعد ابتلا به بیماری های روانی می باشند. بهتر است از علائم و نشانه های بیماری ها و اختلالات روانی آگاهی کامل داشته باشید تا بتوانید آن ها را تشخیص داده و سریعا به درمان آن بپردازید. و همچنین بهتر است بدانید که بیماری های روانی را هر چقدر زود تر تشخیص دهید می توانید از عوارض بعدی آن جلوگیری کنید.
منبع : آرگا
