بیشتر دانش آموزانی که دارای احساس خجالت در برقرار کردن ارتباط خود هستند از موقعیت هایی که در آن مورد انتقاد قرار بگیرند ترس دارند و سعی می کنند از جمع به دلیل تحقیر نشدن دوری کنند. خجالت دانش آموزان می تواند علت های مختلفی داشته باشد و ریشه در کودکی آنها و دایره کوچک ارتباط خانوادگی نیز دارد. اما علت هر چه باشد والدین و معلمان می توانند از طریق روش هایی مؤثر به درمان این مشکل عاطفی در کودک بپردازند و او را به فردی سرزنده و با اعتماد به نفس پرورش دهند.
نشانه ها و علت کم رویی دانش آموزان:
انزوا و گوشه گیری یکی از نشانه های اصلی در کودکان کم رو است که با دوری از جمع و نداشتن دوست در مدرسه خود را نشان می دهد که موجب می شود تا این دسته از دانش آموزان افرادی منظم، ساکت و بدون جنب و جوش نشان داده شوند. این نشانه مهم ممکن است در دید بسیاری از معلمان نادیده گرفته شود و این تصور وجود داشته باشد که این کودک آرام است در صورتی دچار خجالت و انزوا است و شناسایی دیرتر این ویژگی می تواند درمان سخت تری را به همراه داشته باشد.
عدم اعتماد به نفس نیز یکی دیگر از نشانه هایی است که در این کودکان وجود دارد اغلب آنها تصور می کنند توانایی انجام کارهای بزرگ را ندارند و فردی بی کفایت هستند. در بحث های کلاسی کمتر شرکت می کنند تا مورد قضاوت و سرزنش قرار نگیرند همچنین نشانه های ظاهری خجالت دانش آموزان مانند خوردن ناخن و یا حساسیت زیاد بر روی تمیز نگه داشتن وسایل می تواند از نشانه های دیگر باشد.
غمگینی، عدم داشتن شادابی و نشاط، ترس از پاسخ دادن سوالات، کناره گیری و خوابالودگی از نشانه های دیگر در این کودکان است که موجب فاصله گیری آنها از جمع های دوستانه و اجتماعی در مدارس می شود.
بیشتر روان شناسان و پژوهشگران در این زمینه اشاره کرده اند که مشکل کم رویی دانش آموزان می تواند ریشه در روابط خانواگی آنها داشته باشد والدین این کودکان نیز اغلب خجالتی و کم رو هستند و در منزل ارتباطات اجتماعی بالایی با اطرافیان ندارند. و از مهم ترین راه های درمان کمرویی و خجالت در سنین مختلف بالا بردن اعتماد به نفس است.
راهکارهای پیشنهادی برای معلمان کودکان کم رو:
برای رفع مشکل کم رویی دانش آموزان و خجالت کشیدن در محیط مدرسه بهتر است تا از کانال معلم به رفع این مشکل پرداخت زیرا این کودکان بیشتر در محیط های اجتماعی نظیر مدرسه دچار این مشکل ارتباطی می شوند و اغلب در فضای منزل دارای ارتباطی خوب و آرام هستند بنابراین معلم می تواند با راهکارهای مؤثر در درمان این کودکان نقش داشته باشد.
۱- ریشه یابی:
در اولین مرحله معلم باید ریشه این خجالت دانش آموزان را کشف کند و برای این کار می تواند از قصه گویی، خاطره نویسی و یادداشت های کودک استفاده کند و از این طریق احساسات نهفته او را پیدا کند.
۲- ارتباط قوی:
معلم باید یک ارتباط قوی و خوب با دانش آموز داشته باشد تا او از طریق اعتماد به معلم بیشتر با او ابراز احساسات کند و اطلاعات مهمی را به عنوان راز در اختیار معلم قرار دهد. این ارتباط به حد قابل توجهی مشکل کم رو بودن دانش آموزان را کاهش می دهد. یکی از اصول و باید ها و نبایدها در برقراری ارتباط با دیگران و از جمله ارتباط معلم با دانش آموز ایجاد حس صمیمیت و صداقت است که موجب جذب دانش آموز به معلم خواهد شد.
۳- نقش های اجتماعی به او بدهید:
معلم با برقراری ارتباط خوب با دانش آموز می تواند در او انگیز مهم بودن ایجاد کند و نقش های اجتماعی که معلم به او می دهد را می پذیرد تا از طریق آن بیشتر توانایی خود را به معلم نشان دهید . به عنوان مثال می توانید از کودک درخواست کنید تا در درسی خاص هم یار و معلم باشد تا ارتباط بیشتری با سایر دانش آموزان برقرار کند.
واگذار کردن بخش های دفتری، انجام حضور و غیاب، مسؤل آموزشگاه و دادن دیگر پست هایی که موجب برقراری بیشتر ارتباط دانش آموز با اعضای مدرسه می شود می تواند این انزوا را از او دور کند.
۴- او را در گروه های کوچک قرار دهید:
این از دسته از دانش آموزان ترجیح می دهند تا در گروه های کوچک ارتباط داشته باشند تا کمتر با دیگران ارتباط برقرار کنند برای شروع می توانید این کودکان را در گروه های کوچک دوستانه قرار دهید تا به مرور زمان این روابط گسترده تر شود.
۵- بالا بردن اعتماد به نفس:
کم رویی دانش آموزان بیشتر به دلیل عدم اعتماد به نفس و درک درست از توانایی ها است سعی کنید تا نقاط قوت و استعدادهای این دانش آموزان را کشف کنید و آنها را در مسیر درست استعدادها قرار دهید و با این کار اعتماد به نفس را در این دانش آموزان افزایش دهید. آنچه باید درباره انزوا طلبی و گوشه گیری بدانیم این است که نداشتن باور درست از توانمندی های شخصی می تواند عامل مهم بروز این مشکلات باشد.
منبع : آرگا
