دانه های گل آفتاب گردان از آجیل های حاوی اسیدهای چرب ضروری, ویتامین ها و مواد معدنی است که در میان وعده مصرف می شود. از این دانه ها برای استخراج روغن خوراکی استفاده می شود. در این مطلب با تمامی خواص تخمه آفتابگردان و مضرات آن آشنا می شویم.
مزایا و خواص تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان یکی از خوشمزه ترین دانه ها محسوب می شود که انرژی بالایی برای بدن فراهم می کند. ۱۰۰ گرم از این دانه ها حدود ۵۸۴ کالری دارد. با این حال این دانه ها سرشار از مواد مغذی شامل آنتی اکسیدان ها, ویتامین ها و مواد معدنی ضروری بدن است. بیشترین مقدار کالری که از تخمه آفتابگردان دریافت می شود ناشی از اسیدهای چرب موجود در آن است. یکی از مهمترین ویتامین های موجود در این دانه, ویتامین های گروه B کمپلکس است که شامل نیاسین، اسید فولیک، تیامین (ویتامین B1)، پیریدوکسین (ویتامین B6)، اسید پانتوتنیک، و ریبوفلاوین می شود و هر یک از این ویتامین ها جهت حفظ سلامتی بدن ضروری می باشند. برخی از مهمترین خاصیت های این تخمه عبارت است از:
- دانه های آفتابگردان غنی از اسید چرب لینولئیک است که ۵۰ درصد تخمه آفتابگردان را شامل می شود. این اسید اشباع نشده در پایین آوردن کلسترول خون (LDL) و افزایش HDL نقش دارد. مطالعات پژوهشی نشان داده است که رژیم غذایی حاوی چربی های اشباع نشده در پیشگیری از بیماری های قلبی و مغزی موثر است.
- تخمه آفتابگردان مانند دیگر آجیل ها و دانه ها منبع بسیار خوبی از پروتئین ها است. این پروتئین ها حاوی اسید آمینه های ضروری مانند تریپتوفان است که این اسید آمینه جزء آمینه هایی می باشد که جهت رشد بدن ضروری است. ۱۰۰ گرم از این تخمه حدود ۳۷ درصد از نیاز روزانه به پروتئین ها را تامین می کند.
- یکی دیگر از خواص تخمه آفتابگردان, از بین بردن مولکول های اکسیدان مضر بدن است که ناشی از وجود اسید کلروژنیک, اسید کوینیک و اسید کافئیک در آن می باشد. این اسیدها دارای ترکیبات پلی فنول هستند و جزء آنتی اکسیدان های طبیعی به شمار می آیند. علاوه بر این اسید کلروژنیک سطح قند خون را با محدود کردن تجزیه گلیکوژن در کبد, کاهش می دهد.
- دانه های آفتابگردان سرشار از ویتامین E هستند که یکی از قدرتمندترین ویتامین ها به شمار می آید و برای حفظ یکپارچگی غشای سلولی در ترشحات مخاطی و سلامتی پوست مورد نیاز بدن است. ویتامین E در واقع از پوست در برابر رادیکال های آزاد مضر بدن, محافظت می کند.
- از آن جا که دانه های آفتابگردان یکی از بهترین منابع اسید فولیک به شمار می آید, موثرترین فواید تخمه آفتابگردان ناشی از اسید فولیک موجود در آن است. این اسید در طول بارداری برای زنان تجویز می شود و از نقص لوله های عصبی در نوزاد پیشگیری می کند. مصرف ۱۰۰ گرم دانه آفتابگردان حدود ۳۷ درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک را فراهم می کند.
- یکی از مهمترین فواید تخمه آفتابگردان, کاهش اضطراب و بهبود اختلال روانی در افراد می باشد. این خاصیت ناشی از وجود نیاسین و پیریدوکسین در این تخمه است. ۱۰۰ گرم از این دانه ها حدود ۵۲ درصد از نیاز روزانه به این ویتامین ها را برای بدن تامین می کند. نیاسین به کاهش کلسترول در خون کمک می کند.
- بسیاری از خواص تخمه آفتابگردان به دلیل وجود مواد معدنی ضروری در ان است. برخی از مواد معدنی موجود در این تخمه عبارت اند از: کلسیم، آهن، منگنز، روی، منیزیم، سلنیوم و مس. این مواد معدنی نقش حیاتی در سلامتی استخوان ها, تولید سلول های قرمز خون, ترشح آنزیم, تولید هورمون و تنظیم فعالیت های عضله قلب و اسکلت دارند.
خواص تخمه آفتابگردان در بارداری
از آن جا که ۹۰ درصد تخمه آفتابگردان حاوی ویتامین, ترکیبات شیمیایی گیاهی, پروتئین, مواد معدنی, انتی اکسیدان ها و چربی های اشباع نشده است, بنابراین یکی از سالم ترین مواد غذایی در طول بارداری به شمار می آید که می تواند تاثیرات مثبتی برای مادر و جنین درون رحم داشته باشد. ویتامین E موجود در این ماده غذایی به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند و از بدن در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند. به علاوه این ویتامین از لخته شدن خون در عروق جلوگیری می کند. فسفر و مواد معدنی موجود در تخمه آفتابگردان به رشد استخوان های جنین درون رحم کمک می کند. به علاوه پتاسیم موجود در این دانه, سطح سدیم در بدن را تنظیم می کند که منجر به کنترل سطح فشار خون می شود. ترکیبات شیمیایی گیاهی تخمه آفتابگردان سیستم ایمنی بدن را بهبود می دهند که این امر در افزایش توانایی بدن زنان باردار جهت رشد جنین موثر است.
تخمه آفتابگردان و زیبایی
از موثرترین فواید تخمه آفتابگردان, حفظ سلامتی پوست و مو است به همین دلیل از جمله مواد طبیعی جهت حفظ زیبایی به شمار می آید. مصرف تخمه آفتابگردان از پوست در برابر آسیب های اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند. همچنین مس موجود در این دانه جهت حفظ سلامتی پوست ضروری است. به علاوه این دانه از آن جا که از ایجاد زخم و چین و چروک پوست جلوگیری می کند یکی از دانه های ضد پیری به شمار می آید. از دیگر فواید تخمه آفتابگردان برای پوست می توان به مقابله با آکنه و دیگر مشکلات پوستی و خاصیت مرطوب کنندگی آن اشاره کرد.
تحریک رشد مو
از مهمترین فواید تخمه آفتابگردان برای مو می توان به تحریک رشد مو, جلوگیری از ریزش مو و مرطوب کردن موها اشاره کرد که همه ی این فواید ها به دلیل وجود مواد مغذی و مفید در آن است.
کاهش وزن
از دیگر فواید شگفت انگیز تخمه آفتاب گردان این است که فرد با مصرف آن احساس سیری می کند در نتیجه مانع از پرخوری می شود همچنین به دلیل داشتن مقادیر فراوانی فیبر سبب بهبود عملکرد دستگاه گوارش و پایین آوردن کلسترول خون می شود.
افزایش میزان انرژی
این گیاه دارای مقادیر فراوانی قند و پروتئین است به همین خاطر اکثر ورزشکاران علاقه زیادی به خوردن این گیاه دارند زیرا این ماده سبب تجزیه گلیکوژن کبد در خون شده که در نتیجه باعث فراهم کردن مقادیر فراوانی انرژی در بدن می شود.
درمان کبد چرب
تخمه آفتاب گردان دارای ویتامین های A و D و همچنین املاح معدنی است که با افزایش سم زدایی کبد به سلامت کبد و درمان کبد چرب کمک شگفت انگیزی می کند.
سلامت قلب
تخمه آفتاب گردان سرشار از فولات و ویتامین E است که سبب از بین بردن رادیکال های آزاد و جلوگیری از حمله قلبی می شود همچنین فولات یکی از مواد غذایی مفید برای قلب به شماز می رود.
درمان فشار خون بالا
تخمه آفتاب گردان به دلیل داشتن مقادیر فراوانی منیزیم به تعادل الکترولیت ها در بدن کمک کرده و در واقع یکی از مواد غذایی مفید برای درمان فشار خون محسوب می شود.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش
تخمه آفتاب گردان غنی از فیبر است به همین دلیل به بهبود حرکات روده و درمان بیماری های گوارشی مانند یبوست و… کمک می کند.
مضرات تخمه آفتابگردان
۱. مصرف تخمه آفتابگردان به صورت خوراکی و یا اعمال مقادیر کمی از روغن آن بر روی پوست, بی خطر است. با این حال برخی از هشدارها و مراقبت های در خصوص مصرف تخمه آفتاب گردان وجود دارد. با اینکه این دانه برای دوران بارداری مفید است اما مصرف آن نباید بیش از حد صورت گیرد. همچنین مصرف این دانه ممکن است در برخی از افراد سبب آلرژی و حساسیت شود که در این صورت باید مصرف آن محدود شود.
۲. رژیم غذایی که مصرف روغن آفتابگردان در آن بالا است, سطح قند خون و انسولین را افزایش می دهد. به علاوه مصرف این روغن پس از وعده های غذایی موجب افزایش چربی خون می شود و این امر خطر سخت شدن شریان ها را در افراد مبتلا به دیابت نوع دوم افزایش می دهد. بنابراین توصیه می شود مصرف روغن این گیاه با محدودیت صورت گیرد.
۳. با توجه به خاصیت تخمه آفتابگردان, توصیه می شود مضرات این دانه را جدی گرفته و از آن بیش از اندازه استفاده نکنید. همچنین در افراد مبتلا به بیماری های خاص, بهتر است قبل از استفاده دانه های آفتابگردان با پزشک مشورت شود.
ضمن سپاس از همراهی شما عزیزان، امیدواریم مطالعه مطلب گفته شده برای شما عزیزان مفید و سودمند باشد به منظور آشنایی با دیگر خواص دانه می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
منبع : آرگا
از خواص تخمه آفتاب گردان مجله آرگا خیلی متشکرم.