حسادت در کودکان یک حس طبیعی است و بسیاری از آنها این خصیصه را دارند. اما باید والدین بتوانند این حس را در کودک کنترل کرده و راه مقابله با آن را نیز یاد بگیرند تا کودک در روابطش با همسالان یا خانواده دچار مشکل نشود و بتواند روابط اجتماعی درست را یاد بگیرد. کودک حسادت خود را ممکن است از طرق مختلف نشان دهند که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته و روش هایی را برای کنترل و از بین بردن انواع حسادت در کودک مطرح می نماییم.
روش های از بین بردن حسادت کودکان
یکی از راههای کنترل حسادت کودکان، توجه به احساس کودک است. زمانی که به احساس و خواسته های کودک توجه کافی نشود او راه های دیگری برای ابراز آنها پیدا می کند که یکی از آنها حسادت است. بنابراین سعی کنید که در حد معقول به احساسات و کارهای کودکتان توجه کنید. ممکن است این توجه در قیاس با توجه به خواهر یا برادرهای دیگر سنجیده شود. بنابراین اگر فرزند دیگر دارید به همه آنها در یک سطح توجه کنید.
اعتماد به نفس دادن
هر یک از کودکان ممکن است توانایی هایی داشته باشد. ممکن است کودک شما خود را با سایر بچه ها مقایسه کرده و ناامید شود. در این شرایط پدر و مادر باید با تشریح شرایط و یادآوری توانایی های کودک به او اعتماد به نفس داده و کودک را مطمئن کنند که دوست داشتنی و قابل احترام است. در صورتی که والدین از توانایی های سایر کودکان به عنوان ابزاری برای سرکوب یا مقایسه استفاده کنند کودک دچار حسادت و سایر حس های مخرب مانند خشم و ضعف اعتماد به نفس می شود که در بزرگسالی روی روحیه و شکل گیری شخصیت کودک تاثیر منفی می گذارد.
به والدین توصیه می شود که در کنار تشویق کودکان و توجه به نیازهای آنان و همچنین مقابله با ترس در کودک در رابطه با آنچه که توانایی انجام ان را ندارند، به بالا رفتن سطح توانایی های فرزندان نیز کمک کنند. به طور مثال اگر کودکی در نقاشی ضعیف است والدین می توانند با استفاده از آموزش ها به رشد کودک در این زمینه کمک کنند.
فرق نگذاشتن بین فرزندان
یکی از دلایل حسادت در کودکان، در خانواده تفاوت قائل شدن والدین بین فرزندان است. والدین باید احساس و احترام مساوی برای تمام فرزندانشان قائل باشند و رعایت این موضوع باید در عمل نیز باشد. به استعداد ها و توانایی های فرزندانتان به یک اندازه بها بدهید و به یک میزان آنها را تشویق و تحسین کنید.
به دنیا آمدن فرزند جدید
از موارد شایع حسادت در کودکان، به دنیا آمدن فرزند جدید در خانواده است. توجه و محبت اعضای خانواده و اطرافیان با به دنیا آمدن فرزند جدید بیشتر به کودک جدید معطوف می شود و به همین دلیل کودک بزرگتر نوزاد را به عنوان یک رقیب می بیند که محبت و توجه را از او ربوده است. در این شرایط ممکن است دچار درونگرایی شود. دیگر میلی به بازی و اسباب بازی هایش نداشته باشد. به مادر وابستگی بیشتری داشته باشد و نسبت به نوزاد بی توجه باشد. در این شرایط باید والدین توجه و محبت سابق را به فرزند اول داشته باشند و به او اطمینان دهند که ورود نوزاد جدید باعث نادیده گرفتن سایر فرزندان نمی شود. از طرفی بهتر است که از محبت افراطی به نوزاد در حضور کودک خودداری کنند. عده ایی از والدین برای جلوگیری از حسادت کودک بزرگتر، از نوزاد بدگویی می کنند که این روشی غلط بوده و الگوی رفتاری مخرب به شمار می رود و روی رفتارهای آتی کودک تاثیر منفی می گذارد. بهتر است که والدین به کودک اطمینان دهند که او را مثل سابق دوست دارند و نوزاد جدید نیز او را دوست دارد. با این روش شما می توانید حس های مثبت را در کودک شکل دهید و از حسادت و بدخلقی کودک نیز جلوگیری نمایید. اگر کودک بازهم سرسختانه لجاجت کرد بهتر است که از روش های دیگری استفاده شود. به طور مثال مراقبت از نوزاد را به یکی دیگر از اعضای خانواده بسپارید و وقت و توجه خود را بیشتر صرف کودک کنید. با او بازی کنید و مثل سابق به او توجه کنید تا بتواند به این باور برسد که شما مثل سابق دوستش دارید.
راههای پیشگیری از حسادت در بچه ها
با توجه به دلایل بروز حسادت در بچه ها می توان از گسترش آن جلوگیری کرد و یا به درمان حسادت پرداخت. به عنوان مثال از مقایسه کردن کودکتان با سایر بچه ها خودداری کنید. ضعف ها و نقایص کودکانتان را در جمع مطرح نکرده و از آن به عنوان ابزار تحقیر و سرزنش استفاده نکنید. به بالا بردن توانایی های کودک توجه داشته باشید و در صورت مشاهده نقایص به رفع آن کمک کنید.
قبل از به دنیا آمدن نوزاد به کودک اطمینان دهید که او را مثل قبل دوست دارید و احساس و توجه خود را در عمل نیز نشان دهید. ممکن است بعد از راه افتادن فرزند دوم حسادت کودک بزرگتر بیشتر تحریک شود که در این شرایط از رفتار خشونت آمیز خودداری کنید زیرا باعث تشدید حس کودک می شود حتی اگر آن را در ظاهر نشان ندهد.
گوش دادن به حرف دل کودک
در نتیجه حسادت کودک، رفتار هایی در درون فرد شکل خواهد گرفت که این رفتار ها نگرانی و مشکلات جدی را به دنبال دارد، از این رو باید با فرزندتان به گفتگو بنشینید و علت حسادت وی را جویا شوید.
گاهی اوقات حسادت بچه ها ناشی از اعتماد به نفس و عزت نفس پایین است و زمانی که کودک از ویژگی های مثبت و توانایی های خود اطمینان نداشته باشد، موجب شکل گیری حس حسادت در وی شده و در نتیجه مدام به دیگران غبطه می خورد. برای آشنایی با روشهای تقویت عزت نفس در کودکان می توانید در اینجا کلیک کنید.
تبدیل کردن حسادت به جاه‌طلبی
اگر انرژی های کودک را به سمت حس و حال مثبت سوق دهید، این امر می تواند نتیجه مثبتی به دنبال داشته و موجب کاهش احساسات منفی و نیز انگیزه بیشتر برای اهداف مثبت در وی شود.
به عنوان مثال؛ در صورتی که فرزندتان به خاطر کسب نمره بالاتر دوستش نسبت به وی ناراحت بوده و حسادت می کند، می توانید با تشویق کودکتان به تلاش بیشتر، این احساس را از وی دور کنید زیرا زمانی که کودک برای کسب موفقیت بیشتر تلاش می کند، کمتر درگیر احساسات منفی شده و بیشتر تمرکزش را به بدست آوردن موفقیت و حرکت در راه پیروزی معطوف خواهد کرد.
خواندن داستانهای قدیمی
داستان ها، حکایات و افسانه های قدیمی از نکات اخلاقی و پندآموز زیادی برخوردار می باشند و می توانند به شکل غیر مستقیم نتایج اخلاقی بسیاری را انعکاس نمایند.
بنابراین با خواندن این کتاب ها، حتی اگر به طور مستقیم نیز درباره موضوعاتی همچون حسادت نکردن و … با وی صحبت نکنید، می توانید از این طریق تاثیرات مثبتی را روی وی بگذارید، بنابراین سعی کنید خواندن این کتاب ها را تبدیل به عادت کنید و داستان هایی در رابطه با ویژگی های خوب اخلاقی همچون کمک به دیگران، پرورش نیات و افکار خوب و مواردی نظیر آن برای کودکتان بخوانید زیرا این روش شیوه بسیار مناسبی برای فهماندن رفتار های اشتباه بچه ها به شکل غیر مستقیم می باشد.
در صورت مشاهده هر گونه تغییر رفتار کودک مانند ، انزوا، مکیدن انگشت، کاهش اشتها، ترس غیر معقول، داد زدن، شیطنت زیاد و یا سایر رفتارهایی که در کودک به تازگی دیده می شود این احتمال وجود دارد که کودک با این رفتارها به دنبال جلب توجه است. در این شرایط والدین باید از محبت افراطی یا بی توجهی خودداری کنند زیرا هر یک از این رفتارها به تنهایی مخرب بوده و روی عملکرد کودک تاثیر می گذارد. حال که با راه های درمان حسادت کودکان آشنا شدید، پیشنهاد می کنیم به بخش تربیت کودک نیز مراجعه نموده و از دیگر مطالب ارائه شده جدید و علمی درباره کودکان آشنا شوید.
منبع : آرگا
