کمبود وزن و لاغری قطعا برای بسیاری از افراد نگران کننده است که علاوه بر بسترسازی انواع بیماری ها، بر روی اعتماد بنفس افراد نیز تاثیر منفی می گذارد، همانطور که افزایش وزن و چاقی نیز همین تاثیر منفی و مخرب را بر روی روحیه افراد می گذارد. لاغری برخی به واسطه ژنتیک و ارثی است و نگران کننده نیست، اما لاغری برخی دیگر از افراد که با ناراحتی ها و دردهایی نیز همراه است؛ بسته به شرایط زندگی و علل مختلف به وجود می آید و برای درمان این نوع از لاغری ها لازم است که به دنبال تشخیص و کشف علت و درمان آن برآمد. در این مطلب آرگا علت کمبود وزن در کودکان و نیز نشانه ها و روش های درمان را بررسی می کند.
علت کمبود وزن در کودکان و نشانه های کاهش وزن ناگهانی
کمبود وزن در کودکان علل مختلفی نظیر تغذیه نامناسب و سبک زندگی ناسالم، سوء تغذیه، مشکلات گوارشی، عوامل ارثی و ژنتیکی، مشکلات و امراض تیروئیدی، استرس و سایر مشکلات روحی و روانی، دریافت ناکافی مواد مغذی و ویتامین ها، مشکلات خوردن و …دارد که باید با معاینه دکتر علت تشخیص داده شده و کشف شود. دکتر متخصص از بی آم آی (BMI) به همراه اطلاعات و ترفندهای دیگر برای بررسی وضعیت وزن کودک و تشخیص سلامت او بهره می برد.از جمله عوامل ارثی و ژنتیکی «فیبروز کیستیک» است که منجر به کم شدن وزن یکباره و بی دلیل و بی رنامه ریزی می شود. بنابراین دلایل کمبود وزن در کودکان تفاوت های زیادی دارد که همیشه نشان از بیماری ندارد.
نامناسب بودن تغذیه و کمبود مواد مغذی
شاید از اصلی ترین دلیل کاهش وزن و لاغری بتوان به تغذیه نامناسب اشاره داشت، این نامناسب بودن می تواند بر اساس به ناسالم بودن سبک زندگی و تغذیه و یا عدم دریافت ناکافی مواد غذایی و سوء تغذیه و نیز متنوع بودن برنامه غذایی و خوردن غذاهای تکراری اتفاق بیفتد؛ چه بسا که وجود این مشکلات در دوران کودکی که نقش پررنگی در رشد و سلامتی و استخوان بندی و شکل گیری ساختار فرد در طول دوره های مختلف زندگی دارد؛ می تواند ضربه سنگین و جبران ناپذیری بر روی سلامتی فرد حتی در بزرگسالی بگذارد.دریافت ناکافی برخی از مواد غذایی همچون ویتامین ها، کربوهیدرات ها، پروتئین ها، چربی ها، مواد معدنی بر اساس دلایل مختلف اعم از سبک زندگی نامناسب و یا تنوع نداشتن تغذیه و … می تواند باعث کم وزن شدن کودک گردد.
در نوزدان نامناسب بودن غذای کمکی می تواند کم اشتهایی و بی اشتهایی را به دنبال داشته باشد که در نهایت باعث لاغری و کمبود وزن در کودکان می شود. در صورتی که پیش از تغذیه دلبندتان اعم از تغذیه اصلی و یا تغذیه کمکی، به او مایعاتی مانند شیر و آب و یا … را بنوشانید موجل از بین رفتن اشتهای وی و در نهایت لاغری و رشد نکردن او می گردید.
مسائل ژنتیکی
همه دلایل کم وزنی و لاغری کودک هم از مشکل و بیماری و یا سبک زندگی نامناسب نیست، ممکن است لاغر بودن کودک ارثی و ژنتیکی باشد که البته برای این موضوع نیز می توانید از دکتر متخصص تغذیه کمک بگیرید.
استرس
بی اشتهایی و کم اشتهایی در کودکان یکی از مهمترین دلایل لاغری و کمبود وزن در کودکان به شمار می رود که به دنبال وجود برخی مشکلات و امراض مزمن و یا وجود استرس و اضطراب در زندگی کودک ممکن شکل گرفته باشد.
اختلالات تغذیه ای و اختلالات خوردن که به تازگی از مشکلات فراگیر و شناخته شده در میان کودکان به شمار می رود که از بیماری و ناراحتی های روحی و روانی و احساسی نشات می گیرد. بنابراین برای درمان این مشکل که باعث لاغر شدن و کمبود انرژی برای انجام فعالیت ها در کودکان می شود؛ علاوه بر بررسی و درمان جنبه جسمی به بررسی و درمان وضعیت روحی کودک پرداخت
مشکلات گوارشی
برخی از مشکلات گوارشی همچون رفلاکس معده و امراض التهابی روده در کمبود وزن کودک نقش مهمی می توانند داشته باشند. در واقع به دلیل ناراحتی و سوزش و درد معده کودک بعد از میل غذا، کودک نسبت به خوردن غذا بی اشتها می گردد. از نشانه های بیماری های گوارشی می توان به حالت تهوع، استفراغ و اسهال در طولانی مدت اشاره داشت که نیازمند معاینه دکتر است. دکتر علاوه بر تجویز داروهای لازم سبک غذایی و بهداشتی مناسبی را نیز تجویز می کند.
پرکاری تیروئید
تیروئید نقش بزرگی در سلامت بدن ایفا می کند که اگر در کارکرد آن مشکل پیش بیاید، بدن دچار بیماری هایی نظیر کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و … می شود که هر کدام از آنها لطمات جبران ناپذیری را بر روی سلامتی بدن بر جای می گذارند. و اما تیروئید پرکار یکی از دلایل کمبود وزن در کودکان می باشد که با نشانه هایی مانند عصبانیت و ناراحتی زودهنگام و تحریک پذیری همراه است. بنابراین اگر این نشانه ها را در کودک خود که درای وزن کم و غیر استاندارد است را مشاهده نمودید، حتما به پزشک مراجعه نمایید تا برای تشخیص سلامتی تیروئید آزمایش خون انجام دهد.
مشکلات جسمی و زیستی
از دیگر علل کمبود وزن در کودکان، مشکلات جسمی و بیولوژی کودکان می باشد که با اختلال در تغذیه باعث لاغری و کمبود وزن در کودک می گردد. مثلا وجود مشکل لب شکری نوزادان، شکاف داشتن در کام و لب و نیز پایین بودن قدرت مکیدن در نوزاد و … تاثیر مستقیمی بر روی جسم و سلامتی کودک دارد.
نشانه های لاغری یکباره و غیر طبیعی
علاوه بر دلایلی که در بالاتر به آنها در رابطه با کمبود وزن در کودکان به صورت طبیعی و تدریجی اشاره داشتیم، برخی دیگر از دلایل و مشکلات وجود دارند که باعث کاهش وزن ناگهانی و شدید کودکان می شوند. عللی همچون استرس و اضطراب بعد از اتفاقات ناگوار مانند از دست دادن عزیزان، ناراحتی ها و مشکلات روحی، بیماری هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا و … می تواند موجب این کاهش وزن یکباره و غیر طبیعی گردند که با نشانه هایی مانند تب، گلودرد و سرفه، کسالت و ضعف، یبوست و اسهاال، سرگیچه، استفراغ، بی خوابی و یا خواب آلوده بودن، از دست دادن اشتها، خشکی بدن و کم شدن میزان دفع ادرار، احساس درد در شکم، تغییر خلق و خو و نوسان خلق و خویی، استرس مداوم، اختلال در یادگیری، نداشتن تمرکز، درد مفصلی و استخوانی همراه است.
در صورت مشاهده این نشانه ها (لازم نیست همه نشانه ها وجود داشته باشد، چند نشانه برای مراجعه به دکتر کافی است)، سریعا کودک خود را نزد پزشک ببرید تا معاینه شده و مشکل تشخیص داده شده و نسبت به درمان آن اقدام گردد. همانطور که گفته شد ممکن است علت این کاهش وزن ناگهانی و به وجود نشانه ها به خاطر مشکلات روحی و عاطفی باشد؛ پس اگر اتفاق بد و تلخی در زندگی به تازگی رخ داده را با دکتر و در صورت نیاز با روانشناس در جریان بگذارید تا علاوه بر درمان مشکلات جسمی و التیام سلامتی جسمی برای درمان و التیام مشکلات روحی و عاطفی وی نیز اقدام شود. 
هم درمان و هم پیشگیری
رعایت برخی از نکات و راهکارها همچون گنجاندن مواد غذایی سالم و مغذی همچون لبنیات (ماست، شیر، پنیر و …)، مواد پروتئینی (سویا، تخم مرغ، آجیل، لوبیاها)،کربوهیدرات ها (ماکارونی، نان، برنج، پوره سیب زمینی و …)و نیز پرهیز از گنجاندن غذاهای چرب و شیرین همچون آبنبات ها، چیپس، نوشابه و … هم می تواند به عنوان راهکار پیشگیرانه برای جلوگیری از کاهش وزن و نیز درمان کمبود وزن در کودکان و تغذیه کودکان کم وزن مورد ساتفاده قرار بگیرد.
منبع : آرگا
