از آن جایی که دستگاه گوارش کودکان زیر ۶ ماه از آمادگی لازم برای غذا خوردن برخوردار نیست، به همین خاطر غذا دادن به این کودکان می تواند با خطراتی برای نوزاد همراه باشد. چرا که دستگاه گوارش این کودکان آمادگی پذیرش غذاهای جامد را نداشته و نمی تواند این غذاها را به خوبی هضم کند. اگر از زمان غذا دادن به نوزاد خود مطلع باشید، متوجه می شوید که بعد از پایان ۶ ماهگی باید نوزاد خود را از مواد غذایی نرم و حاوی شیر مادر تغذیه کنید. همین مسئله به خوبی نشان می دهد که غذا دادن به کودکان کمتر از ۶ ماه می تواند تا چه اندازه ریسک داشته باشد. یادتان باشد که شروع تغذیه کودک با غذای کمکی بدون اطلاع پزشک می تواند عواقب بدی به همراه داشته باشد. در ادامه مطلب بهترین زمان غذا دادن به نوزاد را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بهترین زمان غذا دادن به نوزاد چه موقع است؟
همان طور که می دانید شیر مادر کامل ترین غذا برای نوزادان زیر ۶ ماه است. این بدان معناست که کودک تا قبل از این زمان نباید با چیز دیگری تغذیه شود. مگر در مواردی که پزشک تجویز کند. البته گاهی اوقات به خاطر وجود مشکلاتی مثل وجود بیماری در مادر، کاهش وزن نوزاد و مواردی از این قبیل، پزشک شیر خشک را جایگزین مناسبی برای شیر مادر می داند و یا آن را به عنوان یک غذای کمکی تجویز می کند. با این حال توصیه می شود بعد از ۶ ماهکی و به منظور رشد کودک، علاوه بر شیر مادر، از غذای کمکی نیز استفاده شود.
همان طور که در ابتدای متن اشاره کردیم، شروع غذای کمکی به کودکان کمتر از ۴ ماه می تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد و خطر ابتلا به انواع بیماری ها را در سنین بالاتر افزایش دهد. به صورت کلی می توان گفت که بین ۴ تا ۶ ماهگی مناسب ترین زمان برای غذا دادن به نوزاد است. البته این موضوع با توجه به کشورهای مختلف و شرایط خاص هر نوزاد متفاوت است. به طور مثال معمولا در ایران غذا دادن به نوزاد از ۶ ماهگی شروع می شود که این مسئله به عواملی نظیر وزن نوزاد، نحوه نشستن و بالا گرفتن سر، توانایی نوزاد در مدیریت حرکات زبان و عواملی از این قبیل بستگی خواهد داشت.
مناسب ترین غذای کمکی برای نوزادان چیست؟
هنگام شروع غذا دادن به نوزاد، گزینه های مختلفی برای تغذیه او وجود دارند که سرلاک یکی از نام آشناترین آن ها است. البته این بدان معنا نیست که فقط می توانید از سرلاک استفاده کنید و یا این که شروع تغذیه کودک باید با این مورد باشد. توصیه ما به شما این است که قبل از هر اقدامی حتما با پزشک مشورت کنید تا بر اساس شرایط نوزاد و میزان رشد او، بهترین غذا را به شما پیشنهاد دهد. از مهم ترین غذاهای کمکی برای نوزاد می توان به پوره سیب زمینی، حریره بادام، سوپ و فرنی اشاره کرد که می توانند شروع خوبی برای تغذیه نوزاد باشند. سایر غذاها مثل میوه ها و غذاهای گوشتی حتما باید به تشخیص پزشک و با در نظر گرفتن شرایط کودک به او داده شود.
در ارتباط با شروع غذاهای جامد باید گفت بهتر است بین ۸ تا ۱۰ ماهگی غذاهای جامدی که جویدن و هضم آسانی دارند، به برنامه غذایی نوزاد اضافه شوند. مثلا می توانید سیب زمینی آب پز، زرده تخم مرغ، پنیر، تکه های کوچک گوشت، ماهی و مرغ را به کودک خود بدهید. یادتان باشد که کودکان زیر ۱ سال به هیچ عنوان نباید سفید تخم مرغ بخورند. بین ده ماهگی تا یک سالگی می توانید برای تغذیه کودکتان از ماکارونی و سبزیجات استفاده کنید. البته در تمام طول این مدت توجه به میزان رشد کودک و بررسی دوره ای آن بسیار اهمیت دارد.
شروع غذا دادن به نوزاد باید چگونه باشد؟
جالب است بدانید که شیر مادر توسط سیستم ایمنی بدن مادر حفاظت می شود. به همین خاطر از بدن نوزاد در مقابل انواع آسیب ها و باکتری ها محافظت می کند. در مقابل غذای کمکی به سادگی آلوده شده و احتمال ابتلای نوزاد به اسهال و عفونت را افزایش می دهد. نکته مهمی که مادران باید در نظر داشته باشند این است که به هیچ عنوان غذا دادن به نوزاد را با غذاهای غلیظ و جامد شروع نکنید. هضم این غذاها برای نوزاد بسیار دشوار است و ممکن است معده او را دچار مشکل کند. بهتر است ابتدا با غذاهای رقیق و آبکی شروع کنید و به تدریج به سمت غذاهای جامد و غلیظ بروید. با این کار نوزاد به تدریج و به آهستگی به غذاهایی با غلظت بیشتر عادت می کند و کم کم جویدن این غذاها برایش راحت تر می شود.
اگر در خانواده شما سابقه حساسیت کودکان به غذاهای کمکی وجود دارد، بهتر است بین غذاهای جدید فاصله بیندازید. مثلا زمانی که غذای جدیدی به نوزاد می دهید، حتما چند روز صبر کنید و بعد غذای دیگر را امتحان کنید. یادتان باشد که برخی مواد غذایی مانند عسل، بادام زمینی، شیر گاو، خریزه و انواع توت جزو مواد غذایی حساسیت زا هستند. به همین خاطر بهتر است قبل از یک سالگی این خوراکی ها را به نوزاد خود ندهید. همیشه سعی کنید مواد غذایی تازه را برای تغذیه کودک انتخاب کنید. فراموش نکنید مواد غذایی که بیشتر از ۱ روز از تولید آن گذشته است، می تواند با خطراتی مثل مسمومیت و مشکلات گوارشی همراه باشد.
از سوی دیگر مقدار غذایی که کودک شما در طول روز دریافت می کند، با توجه به شرایط او و به تشخیص پزشک متخصص تعیین می شود. به صورت کلی کودک در فاصله ۶ ماهگی تا ۱ سالگی به ۵۰ درصد غذای کمکی و ۵۰ درصد شیر مادر نیاز دارد. هم چنین بهتر است غذای کمکی کودک در ۵ وعده و هر بار ۵ قاشق چایخوری به او داده شود. البته طبیعی است که با افزایش سن کودک، مقدار غذای مصرفی او نیز بیشتر خواهد شد.
تغذیه نوزاد با غذای کمکی در ماه های مختلف
مهم است که هنگام غذا دادن به نوزاد صبر و حوصله زیادی داشته باشید. هم چنین بهترین کار این است که غذاهای جدید را با فاصله دو تا سه روز به نوزاد بدهید. در این زمان اگر نوزاد به هر دلیلی تمایلی به خوردن غذای جدید نداشت، می توانید چند روز بعد مجددا امتحان کنید. در زیر فهرست غذاهایی که می توانید در ماه های مختلف به نوزادتان بدهید، آورده شده است.
هفت ماهگی
کودک در آستانه هفت ماهگی هم چنان باید با شیر مادر تغذیه شود. برای شروع می توانید مقداری فرنی با آرد برنج تهیه کنید و به تدریج دادن حریره بادام را در برنامه تغذیه او قرار دهید. سعی کنید ابتدا از غذای جدید مقدار کمی به نوزاد بدهید تا اگر حساسیتی داشت، مشکل خاصی برای او به وجود نیاید. مثلا با ۲ الی ۳ قاشق مرباخوری فرنی در روز شروع کنید و کم کم مقدار آن را افزایش دهید. در روزهای آخر هفت ماهگی تغذیه نوزاد با سوپ، زرده تخم مرغ و ماست هم می تواند گزینه مناسبی باشد.
هشت ماهگی
در این ماه سوپ بهترین غذای کمکی برای کودک محسوب می شود. اما یادتان باشد که هیچ ادویه ای برای کودک استفاده نکنید و اجازه دهید تمام محتویات غذا به خوبی پخته شوند. استفاده از موادی مانند سیب زمینی، بلغور گندم و هویج به سوپ کودک، انتخاب درستی حواهد بود. فقط فراموش نکنید که به هیچ عنوان تا قبل از ۱ سالگی به غذای نوزاد خود اسفناج اضافه نکنید.
نه ماهگی
در این ماه می توانید حبوبات را به غذای کودک خود اضافه کنید. البته حتما حبوباتی که می خواهید در غذا استفاده کنید را خوب بخیسانید و بعد اجازه دهید کاملا پخته شوند. یادتان باشد که حبوبات می توانند پروتئین و املاح بدن کودک را تأمین کنند. در نهایت چند ساعت صبر کنید و برای هضم بهتر غذا به کودکتان آبمیوه بدهید.
ده ماهگی
در این ماه میوه ها بهترین میان وعده برای کودک محسوب می شوند. البته یادتان باشد که شستن خوب و اصولی میوه ها بسیار اهمیت دارد. هفته آخر این ماه انتخاب برنج کته با آب مرغ، گوشت و ماهی، غذایی کامل و مقوی برای کودک است.
یازده و دوازده ماهگی
در این زمان شاهد افزایش اشتهای کودک خواهید بود. بهتر است با توجه به اشتهای او، مقداری غذای مصرفی اش را هم بیشتر کنید. اگر کودک شما همراه سایر اعضای خانواده غذا می خورد، به هیچ عنوان از غذای افراد بزرگسال که حاوی نمک، مواد سرخ شده و مواد افزودنی هستند، استفاده نکنید.
راه هایی برای تشویق کودک به خوردن غذاهای سالم
- همیشه راه های مختلفی را برای غذا دادن به کودک امتحان کنید. مثلا غذاهایی را برای کودکتان تهیه کنید که به راحتی بتواند آن ها را با اسباب بازی هایش بخورد.
- حتما در گفتگوهای معمولی که در خانه دارید، در مورد غذاهای سالم حرف بزنید. احتمالا باورش سخت است، اما کودکان از این موضوعات خیلی استقبال می کنند.
- با خواندن کتاب هایی در مورد سبزیجات و میوه ها، کودکان را به خوردن غذاهای سالم تشویق کنید.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات تغذیه کودکان کم وزن، تغذیه کودک ۱ ساله، تغذیه کودک سیزده ماهه و تغذیه کودک چهارده ماهه را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
