به طور کلی در عصر امروزی پیوند کلیه جز پیوندها و عمل های کاربردی محسوب می شود که با این حال با عوارض بسیاری از جمله پس زدگی کلیه همراه خواهد بود. با این حال شما می توانید با مراقبت های ویژه از بروز این عوارض جلوگیری نمایید.
مشکل پس زدگی کلیه
بهتر است بدانید که در واقع پس زده شدن کلیه پیوندی یکی از مشکلاتی است که پس از انجام جراحی مربوطه صورت خواهد گرفت. این امر را می توان کاملا طبیعی دانست زیرا عضوی جدید به اعضا اضافه شده و این عضو هنوز برای بدن ناشناخته است و بدن سعی دارد به منظور محافظت از شما آن را از خود دور کند. در این مواقع برای رفع عارضه پزشک متخصص اورولوژی داروهایی را برایتان تجویز می کند بایستی آن ها را به موقع مصرف نمایید تا مانع پس زدن کلیه ها توسط بدن شوید.
پس زده شدن کلیه پیوندی ممکن است به صورت حاد یا مزمن صورت گیرد. اگر بیمار بیمار با پس زدگی حاد روبه رود شود احتمالا حدود یک سال درگیر آن خواهد بود و پس از آن بدن کلیه پیوندی را به عنوان عضو بدن قبول خواهد کرد. اما در صورتی که به صورت مزمن باشد درمان قطعی برای آن وجود نخواهد داشت در ضمن این نوع پس زدگی در مدت زمان طولانی و در دراز مدت رخ خواهد داد.
انواع پس زدن کلیه:
همانطور که متوجه شدید پس زدن کلیه معمولا زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به حضور کلیه پیوندی واکنش منفی نشان دهند. البته نباید از این نکته غافل شوید افرادی که برای پیوند کلیه تحت درمان قرار دارند سیستم ایمنی بدنشان سرکوب می شود تا از کلیه پیوند شده محافظت گردد.
پس زدن کلیه دارای چندین نوع مختلف است که این مسئله توسط نوع سلول هایی که باعث پس زدن کلیه می شوند زمان پس زدن کلیه و شدت بروز این مشکل توصیف خواهد شد که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم:
-
پس زدن خیلی حاد:
این نوع پس زدن در مراحل اولیه پس از پیوند رخ می دهد که در این مواقع آنتی بادی های بدن بیمار کلیه پیوند شده را یک جسم خارجی شناسایی کرده و به آن هجوم می آورد. معمولا نمی توان به درمان پس دادن خیلی حاد کلیه پرداخت و در نهایت کلیه پیوند شده از دست می رود.
به همین خاطر پزشک پیش از شروع فرآیند پیوند از یک آزمایش مخصوص که با نام کراس مچ شناخته می شود برای شناختن آنتی بادی هایی که موجب پس زدن شدید کلیه می شوند استفاده خواهد کرد.
-
پس زدن حاد شتابی:
این نوع پس زدن معمولا شیوع بالایی داشته و احتمال بروز آن در هر زمانی وجود دارد. تقریبا ۱۵ تا ۲۵ درصد از افرادی که تحت پیوند کلیه قرار می گیرند حداقل به مدت سه ماه پس از پیوند کلیه دچار یک دوره پس زدن حاد کلیه به صورت خفیف تا متوسط خواند شد.
توجه داشته باشید که این نوع پس زدن کلیه قابل درمان بوده و بروز این وضعیت به معنای از دست دادن کلیه پیوند شده نیست اما آنچه که اهمیت بسیار زیادی دارد شناسایی و درمان هر چه زودتر مشکل آمده است.
-
پس زدن مزمن کلیه:
بهتر است بدانید این وضعیت معمولا در صورتی پیش می آید که فرآیند پس زدن کلیه به صورت کامل درمان نشود یا اینکه روند پس زدن کلیه به تدریج و یا گذر زمان رخ دهد. معمولا به خاطر تغییرات دائمی ایجاد شده در بافت کلیه درمان این وضعیت نسبتا دشوار بوده و در نهایت عملکرد کلیه به صورت کامل از دست خواهد رفت.
نشانه های پس زدگی کلیه:
معمولا پس از پیوند کلیه پزشک از شما می خواهد به صورت منظم تست عملکرد کلیه را انجام دهید زیرا الگوهای به دست آمده از این تست به پزشک برای مشاهده و ارزیابی آنچه که در کلیه در حال رخ دادن است کمک خواهد کرد. در صورتی که نتیجه آزمایش خون در بازی طبیعی قرار نداشته باشد پزشک پیوند کلیه و اعضای تیم پزشکی با بیمار در این زمینه مشورت خواهند کرد.
همچنین در دوران بهبود پس از پیوند نیز تا حدودی غیر طبیعی بودن شاخص آزمایشات قابل قبول است زیرا به عوارض احتمالی پیوند ارتباط دارد اما بایستی به تدریج و با گذر زمان بهبود پیدا کند. پس از اینکه شما از بیمارستان مرخص شدید از تعداد دفعات انجام آزمایش خون کاسته خواهد شد.
در صورتی که بدن کلیه پیوندی را پس بزند بیمار با علائم و نشانه های خفیفی مواجه خواهد شد. البته که حال برخی از بیماران تا مدتی پس از پس زدن کلیه خوب است و مشکل چندانی ندارند. در ادامه سعی کرده ایم تا به بیان برخی از علائم و نشانه های شایع پس زدن کلیه پیوندی را شرح دهیم.
- افزایش عملکرد کلیه در آزمایشات
- تب بالای ۴۰ درجه سانتی گراد
- کاهش میزان دفع ادرار
- حساسیت در محل پیوند کلیه
- افزایش یک یا دو کیلوگرم وزن طی مدت ۲۴ ساعت
- تورم دست، پلک یا پاها
راه های درمان پس زدگی کلیه پیوندی:
با وجود اینکه درمان پس زدگی کلیه پیوند شده به نوع آن بستگی دارد اما روش های کلی برای درمان پس زدگی پیوند کلیه شامل موارد فوق خواهد بود.
-
درمان پس زدن حاد کلیه:
در صورتی که بیوپسی کلیه علائم و نشانه های پس زدن عضو پیوند شده را نمایان کند پزشک از داروهای استروئیدی که متیل پردنیزولون نام دارد با دوز بالا استفاده خواهد کرد. معمولا این دارو به مدت سه روز و روزانه یک مرتبه به صورت وریدی تزریق خواهد شد که اغلب به این روش بالس های متیل پردنیزولون گفته می شود.
در اغلب مواقع این روش درمانی موجب سرکوب فرآیند پس زدن کلیه شده و در نهایت سطح کراتینین کاهش پیدا خواهد کرد. معمولا بیماران به دو دوره از این دارو نیاز دارند و در صورتی که استفاده از متیل پردنیزولون بتواند به رفع مشکل بیمار کمک کند بیماری از داروهای قوی تر برای جلوگیری از پس زدن کلیه پیوند شده استفاده خواهد کرد.
تغییرات دقیق در نوع و دوز دارو به شدت پس زدن کلیه و قوانینی که در واحد های مختلف پیوند حاکم است بستگی خواهد داشت. در صورتی که پزشک از سیکلوسپورین برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده کرده باشد داروی تاکرولیموس را جایگزین آن خواهد کرد تا از پس زدن پیوند کلیه جلوگیری شود.
اما اگر پزشک از تاکرولیموس برای بیمار استفاده کرده باشد آزاتپوپرین را جایگزین آن خواهد کرد و در صورتی که از این دارو استفاده کند میکوفنولات جایگزین آن خواهد شد. توجه داشته باشید که گاهی اوقات به صورت یک دوره پنج تا ده روزه از یک داروی وریدی قوی تر مانند آنتی تیموسیت گلوبولین استفاده می شود. تزریق این داروی قدرتمند باعث می شود تا شانس موفقیت پیوند کلیه به ۹۰ درصد برسد.
-
درمان پس زدن مزمن کلیه:
بهتر است بدانید که هیچ روشی برای درمان پس زدن مزمن کلیه وجود ندارد که موفقیت آمیز بودن فرآیند درمان را تضمین نماید اما با این حال برخی از بیماران پس از تعویض داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن شامل بهبودی خواهند بود.
یکی از نگرانی هایی که در این خصوص وجود دارد این است که دارو های ضد پس زدن کلیه مانند تاکرولیموس و سیکلوسپورین کمی برای کلیه سمی هستند و مصرف آن ها به صورت طبیعی در جلوگیری از پس زدن کلیه بسیار مناسب خواهند بود. اما مسئله مهم این است که مصرف این دارو ها موجب بدتر شدن آسیب دیدگی کلیه خواهد شد.
به همین خاطر اگر بیمار دچار پس زدگی مزمن کلیه باشد و از یکی از این داروها استفاده کند پزشک یا دوز دارو را به طرز قابل توجهی کاهش می دهد یا مصرف آن را قطع خواهد کرد و یا اینکه از یک داروی ضد پس زدن پیوند کلیه مانند میکوفنولات یا سیپرولیموس استفاده خواهد کرد.
ممکن است این دارو ها به اندازه سیکلوسپورین یا تاکرولیموس قوی نباشند اما به صورت مستقیم موجب مسموم شدن کلیه نخواهند شد. معمولا در پس زدن مزمن کلی سطح فشار خون بیمار اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت زیرا بالا بودن سطح فشار خون می تواند موجب بدتر شدن آسیب دیدگی کلیه شود.
در پایان برای آشنایی با بیماری رسوب کلیه و عفونت کلیه می توانید به این مطالب مراجعه نمایید و اطلاعات بیشتری را در رابطه با نشانه های این بیماری های کلیوی و درمان آن ها به دست آورید.
منبع : آرگا