دیابت در بارداری یکی از ساده ترین مشکلاتی می باشد که برای مادران باردار رخ می دهد. این مشکل در هفته های ۲۴ ام و ۲۸ ام بارداری ایجاد می شود حدودا ۲ الی ۱۰ درصد خانم ها به این مشکل دچار خواهند شد. این دیابت بدین معنا نمی باشد که شما از قبل به آن دچار بوده اید و یا بعد از آن قطعا این بیماری با شما همراه خواهد شد بلکه این نوع دیابت مرتبط با همان زمان بارداری می باشد و بعد از آن از بین می رود. اما جالب است بدانید که این دیابت می تواند دیابت نوع دو را در آینده افزایش دهد بنابراین بهتر است بیشتر مراقب سلامت خود و رژیم غذایی هایی که دارید باشید.
دیابت در بارداری
دیابت در حاملگی ممکن است برای هر فردی رخ بدهد بنابراین بهتر است در این دوران تحت نظر پزشک باشید تا بتوانید از مشکلاتی که این بیماری برای جنین ایجاد خواهد کرد پیشگیری کنید. در نظر داشته باشید در صورتی که این بیماری در مادران باردار کنترل نشود می تواند ریسک ابتلا به دیابت نوع یک را در کودکان افزایش دهد.
نشانه های دیابت در حاملگی
اگر به دیابت حاملگی مبتلا شوید یک سری از نشانه های خاصی را تجربه خواهید کرد. این نشانه ها بسیار خفیف می باشند ولی شما باید به آن ها آگاهی داشته باشید و در نهایت با مشاهده آن ها سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا دارو های مرتبط برایتان تجویز شود. نشانه های این مشکل در بارداری عبارت است از :
- تنبلی بیش از حد
- تاری دید
- خستگی شدید
- تشنه شدن بسیار زیاد در طی روز
- خرناس کشیدن در خواب
- افزایش میزان ادرار
عوامل ایجاد کننده
یک سری از عوامل هستند که می توانند منجر به ایجاد این بیماری در مادران باردار شوند. از مهم ترین این عوامل می توان به هورمون هایی اشاره کرد که میزان مقاومت به انسولین را افزایش می دهد. این هورمون ها برای بارداری ضروری می باشند و می توانند میزان پایداری بارداری را افزایش داده و با این حال بدن شما را نسبت به جذاب انسولین مقاوم می کند برای همین هم دیابت شکل می گیرد و با تمام شدن بارداری دیگر نیازی به این هورمون ها نمی باشد و بدن میزان ترشح آن ها را به حداقل می رساند بنابراین دیابت شما نیز کاهش می یابد.
افراد مستعد
یک سری از مادران باردار هستند که مستعد این مشکل هستند. در واقع یک سری فاکتور ها هستند که این مشکل را در افراد افزایش می دهند. افرادی که مستعد این مشکل هستند عبارتند از :
- افراد بالای ۲۵ سال
- داشتن فشار خون بالا
- داشتن سابقه خانوادگی دیابت
- داشتن اضافه وزن قبل از بارداری
- اضافه کردن وزن بیش از حد طبیعی در حین بارداری
- چند قلو زایی
- داشتن دیابت حاملگی در گذشته
- به دنیا آوردن نوزادانی در گذشته با وزن بالای ۵ کیلو گرم
- داشتن سابقه سقط جنین و مرده زایی
- مصرف گلوکوکورتیکوئید ها در گذشته
- داشتن سندروم تخمدان پلی کیستیک
- داشتن نژاد آمریکایی بومی، آفریقایی و اسپانیایی
تشخیص دیابت در دوران حاملگی
روش های زیادی برای تشخیص این نوع دیابت وجود دارد که همه آن ها را برایتان مورد بررسی قرار می دهیم و شما می توانید با استفاده از آن ها این بیماری را تشخیص دهید. یادتان باشد که اگر این مشکل را نادیده بگیرید و به فکر درمانش نباشید مشکلات بسیاری برایتان ایجاد خواهد شد. برای این که بدانید به این بیماری مبتلا هستید یا خیر باید در هفته های ۲ ام تا ۲۸ ام بارداری تحت مراقبت باشید. تست هایی که در ادامه بیان می کنیم برای درمان این مشکل به کار می رود.
تست گلوکز
این تست کمی طولانی می باشد و در مرحله اول هیچ آمادگی قبلی نیاز نیست و پزشک به شما یک محلول حاوی گلوکز می دهد تا بنوشید. بعد از یک ساعت میزان گلوکز خون شما اندازه گیری می شود. اگر میزان طبیعی باشد هیچ مشکلی نیست و اگر کمی میزان قند خون شما بالا رفته باشد پزشک یک تست دیگر را انجام می دهد و آن هم تست تحمل گلوکز سه ساعته می باشد. البته برخی از پزشکان مرحله آخر را انجام نمی دهند و به نتایج دو مرحله ای بسنده می کنند ولی بهتر است این آزمایش ها به صورت کاملی انجام شود تا به طور کلی مشکل شما نشان داده شود.
آزمون تک مرحله ای
در این آزمون پزشک با تست قند خون به صورت ناشتا شروع به کار می کند و بعد از شما می خواهد تا یک محلول حاوی ۷۵ گرم کربوهیدرات را بنوشید. بعد از یک ساعت قند خون شما را اندازه می گیرند و دو ساعت بعد نیز آزمایش را تکرار می کنند. اگر قندت خون شما هر کدام از موارد زیر باشد قطعا دیابت حاملگی را دارید.
- قند خون ناشتا بیشتر یا برابر با ۹۲ میلی گرم در دسی لیتر
- قند خون یک ساعته بیشتر یا برابر ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر
- قند خون دو ساعته مساوی یا برابر ۱۵۳ میلی گرم در دسی لیتر
آزمون دو مرحله ای
برای این آزمون نیاز به هیچ گونه پرهیز غذایی ندارید. برای انجام این تست از شما خواسته می شود تا نوشیدنی حاوی ۵۰ گرم قند را میل کنید. بعد از یک ساعت قند خون شما را اندازه گیری می کنند. اگر سطح قند خون شما در این یک ساعت برابر یا بیشتر ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد آزمایش دوم را انجام می دهند و برای آزمایش دوم باید ناشتا باشید. در این آزمایش ۱۰۰ گرم قند را با نوینی به شما می دهند و قند خون شما را یک، دو و سه ساعت بعد بررسی می کنند. اگر قند خون شما بعد از این آزمایش ها به شرح زیر باشد قطعا دارای دیابت حاملگی خواهید بود.
- قند خون ناشتا مساوی یا بیشتر از ۹۵ میلی گرم در دسی لیتر
- قند خون یک ساعته برابر یا بیشتر از ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر
- قند خون دو ساعته بیشتر یا برابر ۱۵۵ میلی گرم در دسی لیتر
- قند خون سه ساعته برابر یا بیشتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر
نگرانی بابت دیابت نوع دو
جالب است بدانید که باز هم یک سری از مهم ترین فاکتورها هستند که برای شما تعیین می کنند که باید نگران دیابت نوع دو هم باشید یا خیر. اگر یکی از نشانه های زیر را در حین بارداری و یا بعد از آن داشته باشید باید نگران دیابت نوع دو بعد از بارداری باشید و بهتر است تحت نظر یک متخصص قرار بگیرید تا بتواند از بروز آن پیشگیری کنید.
- داشتن اضافه وزن
- بی تحرکی شدید
- داشتن فشار خون بالا
- داشتن کلسترول خوب
- داشتن تری گلیسیرید
- داشتن دیابت در خانه
- داشتن دیابت در حاملگی های قبلی
انواع دیابت حاملگی
همانطور که می دانید دیابت برای افراد عادی دو نوع می باشد و در دوران حاملگی هم دارای دو نوع مختلف می باشد. در واقع دیابت a1 برای افرادی می باشد که می توانند از رژیم های غذایی برای کنترل دیابت خود استفاده کنند ولی دیابت a2 برای خانم هایی به کار برده می شود که باید از انسولین استفاده کنند.
درمان دیابت در دوران حاملگی
اگر باردار هستید و به دیابت حاملگی مبتلا شده اید باید برنامه های غذایی خود را با توجه به میزان قند خون خود در طی روز تنظیم کنید و برای این کار باید از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. در بیشتر موارد باید با استفاده از دستگاه های مخصوص قند خون خود را قبل از خوردن هر وعده اندازه گیری کنید تا بتوانید میزان قند موجود در رژیم غذایی خود را کنترل کنید. اگر نیاز باشد پزشک تزریق روزانه انسولین را به برنامه شما اضافه می کند تا بتوانید قند خون خود را کنترل کنید. اگر لازم باشد پزشک تا زمان زایمان انسولین تزریقی را برایتان تجویز خواهد کرد و از شما می خواهد تا ورزش های مناسبی را در پیش بگیرید تا مشکلی برایتان ایجاد نشود.
رژیم غذایی دیابت
اگر به دیابت حاملگی مبتلا هستید بدین معنا می باشد که باید در رژیم غذایی خود دقت بیشتری داشته باشید. در ادامه موادی که باید در خوردن آن ها اعتدال را رعایت کنید را برایتان مورد بررسی قرار می دهیم ولی بهتر است بدانید که در این میان نباید خوردن منظم را از یاد ببرید و حداقل هر دو ساعت یک بار چیزی بخورید تا بتوانید دیابت را کنترل کنید.
کربوهیدرات ها
اگر بتوانید میزان خوردن کربوهیدرات ها را کم تر کنید می توانید به راحتی میزان قند خون بالای خود را کنترل کنید. برای این که بتوانید به بهترین شکل ممکن در دوران بارداری میزان خوردن این غذا را کنترل کنید بهتر است از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. کربوهیدرات های سالم که می توانید در دوران بارداری مورد استفاده قرار بدهید عبارت است از :
- غلات کامل
- برنج قهوه ای
- لوبیا
- نخود
- عدس
- سبزیهای حاوی نشاسته
- میوه با قند کم
پروتئین
یادتان باشد که پروتئین در بارداری بسیار مفید می باشد و هر فرد بارداری باید در روز دو الی سه وعده پروتئین مورد استفاده قرار دهد. بهترین منابعی که می تواند در این زمینه به شما کمک کند عبارت است از :
- گوشت بدون چربی
- مرغ با کم ترین چربی
- توفو
چربی ها
یک سری از چربی ها را باید در رژیم غذایی خود بگنجانید که برای رشد ذهنی کودک نیز مهم می باشند. این چربی های مفید عبارتند از :
- دانه ها
- آجیل ها
- روغن زیتون
- آووکادو
عوارض دیابت در دوران حاملگی
هر بیماری در دوران بارداری می تواند مشکلات بسیار زیادی را برای مادر و جنین ایجاد کند. در ادامه شما را با عوارضی که این بیماری با خود به همراه دارد را برایتان بررسی می کنیم. البته باید بدانید که اگر این بیماری کنترل شود هیچ مشکلی برایتان ایجاد نخواهد شد با این حال در صورتی که دیابت شما کنترل نشود یک سری مشکلاتی ایجاد خواهد شد که این مشکلات عبارتند از :
- وزن بالای جنین در حین تولد
- مشکلات شدید تنفسی
- قند خون پایین
- گیر کردن شانه های نوزاد در حین زایمان طبیعی
نکته : البته این عوارض ممکن است برای همه ایجاد نشود با این حال نمی توان بی خیال بود زیرا عارضه هایی که بعد از تولد نیز ایجاد می شود می تواند مشکلات بسیار بدی را برای نوزاد و مادر به وجود بیاورد بنابراین بهتر است در دوران بارداری خود مراقبت های لازم را انجام دهید تا مشکلی ایجاد نشود.
دیابت حاملگی
جالب است بدانید که این دیابت تنها مختص به دوران حاملگی می باشد و بعد از آن دیگر نیازی به نگرانی در مورد قند خون بالا نمی باشد و بلافاصله بعد از این که زایمان کردید قند خون شما به حالت طبیعی بر می گردد. البته احتمال این که در آینده به دیابت نوع دو مبتلا شوید بالا می رود و از این رو نیاز است تا با یک پزشک متخصص در مورد این که چگونه می توانید احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید صحبت کنید.
پیشگیری از دیابت در حاملگی
امکان این که بتوانید از این مشکل پیشگیری کنید وجود ندارد. یادتان باشد که شما می توانید با استفاده از عادت های سالم غذایی میزان ابتلا به این مشکل را کاهش دهید و حتما قبل از این که برای بارداری اقدام کنید حتما تحت نظر پزشک باشید تا در صورتی که شانس شما برای دیابت حاملگی زیاد است بتوانید آن را تا حدودی کنترل کرده و در زمان لازم اقدامات لازم آن را انجام دهید. یکی از مهم ترین مشکلاتی که منجر به ایجاد دیابت می شود وزن بالا قبل از بارداری می باشد و اگر قبل از این که باردار هستید وزن بالایی دارید بهتر است آن را کنترل کنید و برای این کار باید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
منبع : آرگا
