به طور کلی کنگر فرنگی نوعی گیاه یکساله محسوب می شود که بومی جنوب اروپا و کناره دریای مدیترانه می باشد و اغلب به عنوان یک گیاه خوراکی مورد کاشت قرار می گیرد و به صورت آب پز نیز پخته می شود. جالب است بدانید که کنگر فرنگی در درمان بسیاری از بیماری ها به کار گرفته می شود و در طب جدید عصاره آن به صورت آمپول یا قطره به نام کوفیتول تجویز می شود.
آشنایی با کاشت کنگر فرنگی
بهتر است بدانید که کنگر فرنگی در واقع یک گیاه موروثی می باشد که اغلب برای جوانه های گل خوراکی کشت می شود. این گیاه دارای برگ هایی بزرگ به رنگ سبز و نقره ای و ساقه هایی قطور می باشد که جوانه های گل روی این ساقه ها قرار گرفته اند و می توان آن را یک گیاه اشرفی دانست که شکل جالب آن بسیاری از کشاورزان را تحریک به کاشت آن خواهد کرد. در واقع کنگر فرنگی یکی از سبزیجات مفید و مغذی است که بومی جنوب اروپا و سواحل دریای مدیترانه می باشد. گیاه کنگر معمولا در مناطقی که زمستان های معتدل دارند به بهترین نحو رشد می کند و در چنین شرایطی گیاه کنگر فرنگی به صورت چند ساله رشد می کند و تا ۵ سال قابل برداشت خواهد بود. همچنین در مناطقی که در زمستان تنها چند شب سرد است گاهی اوقات در طول زمستان گیاه هرس و به آن مالچ داده می شود و در مناطق سردتر نیز کنگر فرنگی به صورت سالانه رشد می کند و بایستی در فصل بهار کشت شود و در نهایت در مناطق مرطوب و نیمه گرمسیری گیاه کنگر فرنگی در پاییز کشت می شود و بهترین رشد را در این زمان خواهد داشت. جالب است بدانید که به کنگر فرنگی آرتیشو هم گفته می شود که دارای ساقه ای راست، شیاردار و به ارتفاع ۰.۲ تا ۱.۵ متر می باشد که منشا اصلی آن در منطقه مدیترانه بوده است و امروزه به دلیل پرورش به منظور تغذیه و استفاده های دارویی در نواحی مختلف نیز یافت می شود. در واقع آرتیشو دارای ریشه هایی حجیم و برگ های بسیار بزرگ، منقسم به قطعات نامنظم و دندانه دار است که سطح فوقانی پهنک برگ های آن نیز به رنگ سبز اما سطح تحتانی آن به دلیل دارا بودن تارهای سفید رنگ و فراوان پوشیده از کرک به نظر می رسد.
دستورالعمل کاشت گیاه کنگر:
توجه داشته باشید که معمولا در کاشت یکساله کنگر فرنگی از کشت مستقیم بذر استفاده می شود و به دلیل جوانه زنی ضعیف و یا عدم جوانه زنی بذور نیازمند کاشت با تراکم بیشتر و با فاصله نزدیک تر خواهیم بود و پس از آن بایستی گیاهان اضافی تنک شوند. کنگر فرنگی معمولا با بذور زیاد می شود و پس از جوانه زنی برگ های طوقه ای شکل تشکیل می شود که در ادامه رشد ساقه گل دهنده از آن ظاهر می شود و ریشه ها و قسمت های تحتانی ساقه گوشتی شده و به صورت اندام ذخیره ای در می آیند. در واقع بذر این گیاه کمی درشت است و اغلب نشاکاری برای بهبود جوانه زنی غیر یکنواخت و طول رویش طولانی استفاده می شود.
اما برای کاشت چند ساله معمولا از روش تقسیم طوقه استفاده می کنند که این قطعات ریشه در گودال هایی به عمق ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر کاشته می شود و فاصله گیاهان در ردیف ها ۱.۲ تا ۲.۴ سانتی متر و فاصله ردیف ها ۳ تا ۴.۲ سانتی متر خواهد بود. در واقع کشت گیاه در سیستم شبکه ای برای راحت تر شدن علف های هرز انجام می شود و بذور معمولا در اواخر زمستان در محلی گرم قرار می گیرند و فرآیند بذرپاشی را بهتر است در گلدان های توربی انجام دهید و بنابراین در هر گلدان یک عدد بذر قرار خواهد گرفت و روی آن را با مقداری خاک می پوشانند.
معمولا توصیه می شود که دمای خزانه در بازه دمایی ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد تا زمان جوانه زنی و سپس ۱۲ تا ۱۶ درجه سانتی گراد باشد و پس از آماده شدن نشاء که حدود ۶ هفته طول خواهد کشید آن را در زمین اصلی به فواصل ۷۵ در ۱۰۰ و یا ۱۰۰ در ۱۰۰ و یا ۸۰ در ۸۰ سانتی متر منتقل نمایید. در واقع عمق کاشت نشاء عمیق تر از آنچه در خزانه بود می باشد و از سال سوم در پاییز برگ ها و ساقه های باقیمانده را چندین سانتی متر بالاتر از خاک بریده و گیاه را با مقداری خاک نفوذپذیر، کود حیوانی، کاه، خاک و برگ می پوشانیم زیرا این مواد گیاه را در مقابل یخبندان محفوظ نگه می دارند.
همچنین در روش ازدیاد باپاجوش قسمت زیرزینی آن را به نحوی تقسیم کرده که هر کدام دارای یک پاجوش باشند و در تهیه پاجوش بایستی دقت کنید که آن ها را از پایه های قوی که محصول زیاد می دهند انتخاب نمود. در واقع طول یا جوش در هنگام قطع بایستی حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر بوده و در صورت امکان با کمی ریشه همراه باشد.
شرایط مورد نیاز برای پرورش گیاه کنگر:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از اصول کاشت و پرورش گیاه کنگر پرداخته ایم:
آبیاری:
به طور کلی گیاه کنگر فرنگی برای رشد نیاز به آبیاری سه مرتبه در طول هفته دارد که البته نباید در آن زیاده روی کنید زیرا با پوسیدگی ریشه های گیاهتان مواجه خواهید شد. همچنین بایستی تنها زمانی اقدام به آبیاری گیاهتان کنید که سطح بستر کاملا خشک شده باشد.
نور و دما:
گیاه کنگر معمولا گیاهی نورپسنده بوده و نسبت به نور زیاد خورشید و سایه اندک بسیار حساس خواهد بود. همچنین دمای ایده آل برای کاشت و پرورش گیاه کنگر فرنگی در طول روز بازه دمایی ۲۰ تا ۲۴ درحه سانتی گراد و در شب ۱۳ درجه سانتی گراد خواهد بود.
خاک و کوددهی:
توجه داشته باشید که خاک مناسب برای بستر این گیاه ترکیبی از پرلیت، شن و رس حاصلخیز با زهکشی ایده آل و مواد غذایی کافی است البته که کنگر فرنگی قابلیت رشد در کلیه خاک ها را نیز دارد و تنها PH آن بایستی بین ۶ تا ۸ باشد. همچنین از لحاظ تغذیه نیز می توان از کود های دامی و کود شیمیایی کامل بهره ببرید.
آفات و بیماری ها:
بهتر است بدانید که مهم ترین آفت در روند کاشت گیاه کنگر فرنگی حلزون ها هستند که باعث آسیب رساندن به برگ های جوان کنگر فرنگی می شوند و بیماری های قارچی نیز موجب سوختگی برگ های مسن خواهد شد. در واقع حلزون ها می توان توسط تله یا طعمه به دام بیاندازید و در مورد آلودگی قارچی اگر زیاد باشد از قارچ کش های دارای روغن چربیش بهره بگیرید و چنانچه کم بود تنها برگ های دارای آثار سوختگی را از بوته جدا نمایید.
منبع : آرگا
