به طور کلی کاج نوئل از دسته درختان پررشد می باشد که به واسطه ی کریسمس از معروف ترین کاج ها شناخته شده و اگر در شرایط ایده آل قرار بگیرد تا ارتفاع ۳۰ سانتی متر به خوبی رشد خواهد کرد البته که در سال های اخیر به دلیل توانایی پایین برای بازیابی سوزن هایش از محبوبیتش کم شده است.
آشنایی با پرورش گل کاج نوئل
بهتر است بدانید کاج نوئل نیز مانند بسیاری از درختان کاج همیشه سبز و تک پایه است که از جنس کاج نوئل تاکنون حدود ۴۰ الی ۵۰ گونه در سراسر جهان شناسایی شده و مهم ترین آن ها کاج نوئل سبز، نوئل کانادایی، نوئل بالشتکی و نوئل نقره ای می باشند. این گیاه در واقع از مناطق سردسیر و معتدله نیمکره شمالی در ناحیه قطبی تا ارتفاعات کوهستانی نواحی معتدله گرم گسترده شده است. شاخه های آن منظم و نسبتا کوتاه هستند و همچنین سوزن هایش از دوام خوبی برخوردار هستند و دارای پایک های کوتاهی می باشند که هنگام سقوط بر روی شاخه ها باقی می مانند. توجه داشته باشید که معمولا مخروط ماده در ابتدا کاملا مستقیم بوده و به تدریج با جریان گرده افشانی به سمت پایین خم می شود و پس از رسیدن و ریزش دانه ها به همان حالت و بدون جدا شدن و ریزش فلسها باقی خواهند ماند. درختان نوئل معمولا دارای ارتفاعی بین ۲۴ تا ۳۰ متر بوده و قطر تاج پوششی آن ها نیز بین ۱۲ الی ۱۵ متر می باشد. جالب است بدانید که این درخت یکی از مهم ترین و بهترین درختان چوبده و صنعتی در اروپا و جهان می باشد که سهم عمده ای از تجارت جهانی چوب به آن اختصاص یافته است. همچنین از آن در تهیه چوب های الواری و تیری، مصارف متنوع نجاری، ساختمان سازی و مبل سازی استفاده می شود. تمامی گونه های مختلف این درختچه یکپایه می باشند یعنی مخروط های نر و ماده بر روی همن درخت اما شاخه های جدا تشکیل شده اند. این گونه ها از مناطق سرد و معتدله نیم کره شمالی از ناحیه قطبی تا ارتفاعات کوهستانی نواحی معتدله گرم گسترش یافته اند.
روش های کاشت و تکثیر کاج نوئل:
توجه داشته باشید که کاشت و تکثیر کاج نوئل معمولا در اواخر پاییز یا اوایل زمستان به دو صورت کاشت بذر و قلمه گیری انجام می شود که در ادامه سعی داریم هر دو روش را به صورت کامل شرح دهیم:
کاشت بذر:
به طور کلی کاشت بذر کاج که مرسوم تر از قلمه گیری است نیازمند صبر و اقدامات اولیه است. توصیه می شود که برای کاشت بذر ها در ابتدا بایستی سرمای مورد نیاز را تامین نمایید. به همین خاطر بایستی بذور را در مدت زمان ۲ الی ۴ هفته در ماسه سرد و مرطوب قرار دهید. همچنین می توانید آن ها را در طول فصل پاییز درون خاک باغچه بکارید تا در زمستان نیاز سرمایی آن ها برطرف شده و در بهار جوانه بزند. برای کاشت بذر ها باید مراحلی را که در ادامه بیان شده است طی کنید:
بذرها را به صورت دسته جمعی و یا دانه ای در گلدانی کوتاه با دهانه ۱۳ الی ۱۵ سانتی متر حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه بکارید. استفاده از این کمپوست سبب می شود که آب اضافی از سینی خارج شود اما رطوبت آن حفظ شود.
توجه داشته باشید که بستر کاشت بذور بایستی همواره مرطوب باشد و به همین خاطر می توانید از راه های تامین رطوبت گیاهان کمک بگیرید و یا یک نایلون شفاف را روی گلدان بکشید. توصیه می شود که برای ایجاد هوای داخل نایلون چند سوراخ را بر روی آن ایجاد کنید تا هوا کامل رد و بدل شود.
لازم است تا جوانه زدن گیاه صبر کنید و پس از آن گیاه را به گلدانی با خاک غنی تر انتقال دهید.
قلمه زنی:
از آنجایی که کاج نوئل از دسته گیاهانی است که قلمه آن به سختی ریشه می دهد به صراحت می توان گفت که تکثیر آن از طریق بذر متداول تر است. البته که در شرایط گلخانه ای و ایده آل قلمه ها نیز ریشه خواهند داد و در ادامه سعی داریم به بیان مراحل قلمه زنی کاج نوئل به صورت کامل بپردازیم:
در واقع بهترین زمان برای قلمه گرفتن اواخر فصل پاییز تا اوایل فصل زمستان است.
اگر قصد دارید گیاهتان بیشتر رشد خود را در جهت افقی انجام دهد بایستی قلمه ها را از شاخه های افقی و یا اگر می خواهید عمومی مرتفع شود قلمه ها را از شاخه های عمودی کاج به صورت اریب برش دهید.
برگ های پایینی قلمه را برش دهید و تنها ۲ الی ۳ برگ در قسمت بالایی نگه دارید.
حال بایستی انتهای قلمه ها را درون هورمون ریشه رایی فرو برده و برای چند ثانیه در همان حالت نگه دارید.
همچنین می توانید برای تامین رطوبت مورد نیاز بستر قلمه ها یک پلاستیک شفاف روی آن بکشید تا مانند گلخانه عمل کند.
توجه داشته باشید که پس از ریشه دهی به صورت کامل گیاه را بدون اینکه خاک اطراف ریشه ها دست بخورد و یا آسیب ببیند درون یک گلدان مناسب بکارید.
شرایط مورد نیاز برای پرورش کاج نوئل:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از اصول و شرایط لازم برای پرورش گل کاج نوئل پرداخته ایم:
آبیاری:
توجه داشته باشید که در روند پرورش گل کاج نوئل بایستی در دو سال اکئل کاشت آبیاری را به صورت منظم انجام دهید زیرا استقرار این گیاه بسیار مهم است و پس از این مدت هفته ای یک مرتبه آبیاری کافی است.
نور و دما:
گل کاج نوئل برای رشد نیاز به ۶ ساعت آفتاب کامل در طول روز دارد یعنی آفتاب کامل البته سایه را نیز به خوبی تحمل می کند ولی شاهد کاهش حجم گلدهی و رشد خواهید بود. این گیاه مانند بسیاری از گیاهان مقاوم به سرما مقاومت خوبی دارد اما در کل به دلیل مناطق بومی خود طالب هوای خنک و رطوبت بالا باشد.
خاک:
به طور کلی در هر نوع بافت خاک اعم از شنی، رسی و لومی بایستی زهکشی خوب و عدم خفگی خاک را در نظر داشته باشید. گیاه معمولا از نظر واکنش خاک های خنثی تا اسیدی را ترجیح می دهد. ریشه های این گیاه کاملا سطحی هستند و به همین خاطر در اثر باد های شدید دچار افتادگی خواهند شد. پس لازم است تا از آبیاری سطحی و زیاد بپرهیزید.
کوددهی:
توجه داشته باشید که اگر گل کاج نوئل بسیار بزرگ شده می توانید از کودهای کند رها شونده هر ۳ الی ۴ ماه یک مرتبه استفاده نمایید چون درختان بزرگ ریشه هایی بیشتر و عمیق تری دارند و قادرند مواد غذایی عمق خاک را نیز مصرف کنند. اما لازم است درختان کوچک تر را هر ماه با کودهای کامل تغذیه کنید.
تعویض گلدان:
توصیه می شود پیش از اینکه ارتفاع گیاه به یک متر رسید عمل تعویض گلدان را انجام دهید یعنی هر سال گلدان را با یک درجه بزرگ تر تعویض نمایید و پس از آن سطح گلدان را به آرامی خارج و با خاک کمپوست نو تعویض نمایید.
منبع : آرگا
