به طور کلی یکی از نیاز های اساسی و مهم کودکان احساس امنیت عاطفی می باشد که این حس اغلب از طریق محبت کردن به کودک و تایید او حاصل می شود. در واقع کودک باید احساس کند که والدینش او را از صمیم قلب دوست دارند و وی را به عنوان یک شخص تایید می کنند زیرا کودک تنها زمانی می تواند نگرشی مثبت و پایدار نسبت به زندگی داشته باشد که محبت و تایید پایدار و یکنواختی را از سوی خانواده دریافت کرده باشد. در این مطلب به بررسی موضوع کمبود محبت در کودکان می پردازیم.
کمبود محبت در کودکان
بهتر است بدانید که در واقع محبت به کودکان نیز مانند محبت به نوزادان است با این تفاوت که بر صحبت کردن با آن ها و تشویق به یادگیری مهارت هایی مانند راه رفتن، غذا خوردن و لباس پوشیدن تاکید بیشتری می کنیم. بچه های پیش دبستانی و در سن آمادگی به سرعت در بیشتر مهارت های فردی خویش مستقل شده و احتیاج دارند برای رشد علاقه هایشان بیشتر در دنیای پیرامون سیر کنند. در صورتی که با تشویق کودک و محبت آن ها در انجام کارهایشان پشتیبانی کنیم دنیای اطراف خود را شجاعانه کشف خواهند کرد. توجه داشته باشید که یکی از راه های نشان دادن محبت به نوجوانان این است که در زمان تصمیم گیری هایشان مسئولیت پذیری بیشتری به آن ها بدهیم زیرا با انجام این کار به آن نشان می دهیم که برای رشد شخصیتشان ارزش قایل هستیم. به طور کلی کودکان به زودی جوانان و بزرگسالانی خواهند شد که خواه و چه ناخواه بایستی برای زندگی خود تصمیم بگیرند پس بهتر است از پیش به آن ها آزادی عمل بیشتری بدهید تا بتوانند برای حل مسائل خود از فرصت های پیش آمده بهتر استفاده کنند.
اثرات ناشی از کمبود محبت در بچه ها:
همانطور که متوجه شدید کودکان در این دوران نیاز به محبت زیادی از سوی والدین خود دارند که اگر پدر و مادر در این زمینه کوتاهی کنند کودک دچار کمبود هایی خواهد شد که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم:
ضایعات مغزی و جسمی:
هر چند که نیاز کودکان به مهر و محبت تا حدودی شناخته شده است اما این شناخت که عشق و محبت نه تنها در زمان پختگی عاطفی نقش دارد بلکه ساختار مغز را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد یافته جدیدی است. اخیرا روانشاسان آلمانی در یک پژوهش گسترده دریافته اند پرورش کودک با یک مراقب دلسوز و مهربان کمک شایانی به تقویت ساختار مغزی و تکامل رشد کودک خواهد کرد. در واقع مغز کودکی که همیشه دوست داشته می شود و مورد محبت قرار می گیرد به مراتب متفاوت تر از مغز کودکی است که همیه متهم شده و یا مورد تهدید قرار می گیرد.
کمبود اعتماد به اطرافیان:
بهتر است بدانید که کمبود محبت در بچه ها باعث می شود کودک در اعتماد کردن به سایر افراد دچار مشکل شود و معمولا در این مورد کودک دائم نگران است کسانی که دوست دارد به او لطمه یا صدمه ای وارد کنند به طور کلی اگر کودک در محیطی امن و خوشایند رشد نکند شاید اعتماد به دیگران برایش سخت باشد و البته این موضوع نیز داشتن رابطه ای طولانی را برایش دشوار خواهد کرد. در واقع اعتماد مسلما مفهوم مهمی در روابط عاطفی مثبت است زیرا زمانی که فرد محبتی را تجربه نکرده و حمایت یک فرد بزرگسال را از خود ندیده است به احتمال زیاد برای پیشگری از آسیب دیدن در مکانیسم دفاعی خود خواهد رفت. در نتیجه تمامی مطالبی که بیان شده بایستی به یاد داشته باشید که عواقب کمبود محبت در برخی از کودکان کاملا مشهود است زیرا برخی از اوقات والدین یکی از مهم ترین چیز هایی را که برای کودک خود بایستی فراهم کنند مانند محبت و توجه را از یاد می برند.
مشکل داشتن در شناخت احساسات:
به طور کلی یکی از تاثیرات مهمی که می تواند در نتیجه کمبود محبت در بچه ها ایجاد شود این است که کودک احتمالا برای شناخت احساسات خویش دچار مشکل می شود. نبود توجه و محبت کافی از سوی والدین موجب می شود کودک نیز نتواند احساسات خود را بروز دهد و در نتیجه این موضوع باعث می شود بسیاری از بچه ها بتوانند نقاط ضعف و قوت خود را تشخیص دهند.
پرخاشگری:
پرخاشگری را رفتار تعریف نموده اند که به قصد آزار و صدمه زدن به فرد دیگری، خود یا اشیا باشد. پرخاشگری در واقع در فضای جامعه ما در اغلب کودکان تا حدود زیادی شایع است و یکی از عوامل بروز آن می تواند کمبود محبت باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهند که اغلب کودکان پرخاشگر دارای والدینی خشن و متخاصم بوده اند یعنی نه تنها کودکشان از محبت بهره ای نبرده بلکه از الگوی پرخاشگری موجود در خانواده هم تاثیر پذیرفته است.
از بین رفتن اعتماد به نفس:
توجه داشته باشید که کمبود محبت در کودکی باعث می شود رابطه ی کودک با خود در آینده ای نزدیک یکی از سخت ترین روابط برای او باشد و گاهی حتی این بچه ها خود را بزرگ ترین دشمن می دانند و بدترین کلمات را درباره خود به زبان می آورند. همچنین این مشکلات در عزت نفس می تواند زندگی را برای آن ها تبدیل به جنگی دائمی کند میان چیزی که خودشان حس می کنند و چیزی که می خواهند حس کنند. در نتیجه این کودکان خود را شدیدتر از افراد دیگر قضاوت خواهند کرد و می خواهند خود را به استاندارد های بالاتری سوق دهند. اگرچه که دوست داشتن خود مسیری بسیار طولانی می باشد اما در این موارد لازم است به کودک تاکید کنید که او مهم بوده و توانایی ایجاد تغییرات را دارد.
انحراف کودک:
یکی دیگ از اثرات منفی کمبود محبت در بچه ها, مصون داشتن آن ها از انحرافات اخلاقی می باشد و در این زمینه والدین می توانند با دادن محبت خود به کودک از بسیاری از لغزش های او پیشگیری کنند زیرا که کمبود محبت می تواند یکی از علل قوی و تاثیرگذار در سوق دادن کودکان و نوجوانان به سوی بزهکاری باشد. در واقع بررسی روانشناسان نشان می دهد که عامل بسیاری از جرائم کودکان و نوجوانان کمبود محبت به کودکان در فضای خانواده است. این اشخاص در واقع به دلیل اینکه در محیط خانواده مورد بی مهری و بی اعتنایی پدر و مادر قرار گرفته اند در واکنش به این کمبود مرتکب جرم می شوند.
علائم کمبود محبت در بچه ها
فرزندانی که با کمبود محبت والدینشان مواجه هستند، از مشکلات زیادی در دوران کودکی و حتی در بزرگسالی رنج خواهند برد که در بالا با برخی از این موارد آشنا شده اید، در اینجا به معرفی علائم کمبود محبت در بچه ها می پردازیم :
نافرمانی
نیاز شدید به توجه یکی از موارد ناشی از محرومیت عاطفی کودکان است، این کودکان برای قرار گرفتن در مرکز توجه اغلب از دستورات والدین خود سرپیچی کرده و رفتار های نامناسبی همچون عصبانیت و گریه در مکان های عمومی دارند، این کودکان معمولا این رفتار ها را از خود نشان می دهند و در صورت نرسیدن به هدف خود بر شدت و تعداد دفعات آن می افزایند.
نا امنی
کودک در مواجهه با کمبود محبت و خلاء عاطفی احساس عدم امنیت دارد، در نتیجه آنها در تعامل با افراد دیگر می ترسند و معمولا به دلیل عدم حس امنیت و احساس ترس نسبت به سلامت جسمانی خود، همواره در حالت تدافعی بوده و دائم نسبت به اتفاقات محیط اطراف شان هوشیار هستند، بی اعتماد بودن یکی از نشانه های آشکار آنها است.
ترس
کمبود های عاطفی در بچه ها در صورتی که توسط متخصص درمان نشده باشد، ممکن است موجب بی اعتمادی و ایجاد احساس پوچی شود که این رفتار ها حتی می تواند در روابط کودک در بزرگسالی نیز دیده شود.
ترس از رها شدن در کودک زمانی ایجاد می شود که وی محبت مورد نیاز خود را از والدینش دریافت نکرده باشد، ضمن اینکه پشت سر گذاشتن این الگو دشوار می باشد، از این رو باید حتما والدین, کودک خود را به نزد روانشناس و یا درمانگر خانواده ببرند تا با غلبه بر ترس کودکان بتواند به تقویت روابط کودک و والدین وی کمک نمایند.
منبع : آرگا
