آنچه باید درباره کاشت درخت کاکائو و اصول و نکات پرورش آن بدانید

امروزه کاشت درخت کاکائو در بیشتر نقاط کشور ماند افغانستان، ترکیه، ایران، برزیل، اندونزی و دیگر کشور ها انجام می شود که جزء پرسود ترین تجارت ها محسوب می شود.   

کاکائو یکی از خوشمزه ترین و پرطرفدار ترین خوراکی ها در جهان محسوب می شود، کاکائو در بین مواد غذایی از ارزش بالایی برخوردار است و همچنین جزء پرخاصیت ترین مواد موجود در دنیا محسوب می شود، به دلیل خواص کاکائو و نیز طعم خاص آن، افراد زیادی و کشور های مختلفی به کاشت درخت کاکائو روی آورده اند.

مشخصات ظاهری درخت کاکائو: نوعی از درختان همیشه سبز با برگ های مسطح و بدون بریدگی و گل های کوچک خوشه ای صورتی رنگ است، میوه درخت کاکائو مانند غلاف است و طول میوه درخت کاکائو به ۳۰ الی ۱۵ سانتی متر می رسد و عرض آن هم ۸ الی ۱۰ سانتی است. درون هر یک از غلاف میوه کاکائو حدود۶۰  الی ۳۰ عدد بذر می باشد. غلاف ها را زمانی بداشت می کنند که به رنگ زرد مایل به نارنجی بزند.

دانه ها یا همان بذر هایی که در داخل غلاف جای شده اند همان قسمت اصلی درخت کاکائو می باشند که به صورت پودر شده استفاده می شود. کاکائو شامل دانه هایی چربی است که که به صورت تخمیر شده در آمده است.

نحوه کاشت گیاه کاکائو

• کاشت درخت کاکائو به ۲ شیوه کاشتن بذر و کاشتن نهال درخت کاکائو انجام می شود.
• کاشتن درخت کاکائو از طریق بذر می توان زمان زیادی به طول انجامد.
• برای این کاشت از طریق بذر باید از دانه هایی و بذرهایی که در وسط میوه کاکائو قرار دارد استفاده کنیم.
• بدین ترتیب تمام بذر ها را در یک ظرف قرار داده و روی آن کمی آب می ریزیم تا شروع به ریشه دهی کند.
• بیش تر از ۹ الی ۱۰ روز نگذارید بذر ها در داخل آب قرار بگیرند زیرا می توان به بذر آسیب برساند.
• در بین این فاصله زمانی تمام بذر ها حاوی ریشه هستند.
• بعد از ریشه دار شدن باید بذر های کاکائو را در خزانه با خاک مناسب و سبک بکارید.
• با گذشت زمان و بزرگتر شدن جوانه ها نهال های کوچکی به وجود می آیند که باید به بستر اصلی انتقال پیدا کنند تا نگهداری های لازم انجام شود.
• بعد از گذشت ۴ الی ۵ سال درخت شما قادر به میوه دادن است.
• شما می توانید بدون گذراندن مراحل بالا نهال درخت کاکائو را تهیه کنید تا درخت شما زود تر به مرحله میوه دهی برسد.
• بعد از عملیات انتقال و کاشت درخت کاکائو به مکان اصلی باید شیوه مراقبت و نیاز های آن را به جای آورید تا محصول مرغوبی را بدست اورید.

کاشت قلمه

قلمه های ساقه باید دارای ۲ تا ۵ برگ و یک تا دو جوانه باشند، حال برای قلمه زدن گیاه کاکائو، نصف اندازه برگ ها را قطع کنید و بعد قلمه ها را در گلدان بکارید، توجه داشته باشید که این گلدان ها باید تا مرحله ریشه دهی و جوانه زدن با صفحات پلی اتیلین پوشش داده شوند.

کاشت جوانه

در ابتدا جوانه را از یک درخت سالم جدا می کنند، سپس آن را در زیر زبانه ای از پوست تنه درخت کاکائو قرار داده و فیکس می کنند که این کار با استفاده از الیاف نخل یا نوار های پلاستیک شفاف انجام می گیرد تا رطوبت آن از دست نرود.

بعد از اینکه جوانه پیوندی به خوبی رشد کرد، اکنون می توانید به بریدن ساقه اصلی درخت از قسمت بالای پیوند جوانه ای اقدام نمایید.

مارکوتینگ

این روش که در واقع نوعی خوابانیدن هوایی است به این صورت می باشد که نوار باریکی از پوست شاخه ها را برش زده و حذف کنید و بعد محل آن را با خزه یا خاک اره مرطوب بپوشانید و با کمک ورقه های پلی اتیلن ببندید، بعد از مدتی متوجه رشد ریشه ها از اطراف محل برش خواهید بود، در این زمان شاخه را از زیر محل برش، قطع کرده و در داخل گلدان محیطی دیگر به عنوان گیاه جدید بکارید.

شرایط نگهداری

برای کاشت درخت کاکائو باید از خاکی استفاده کنید که از قدرت زهکشی خوبی برخوردار باشد و همچنین خاک آن باید سبک باشد. بالا بودن رطوبت خاک مانع رشد درخت می شود. درخت کاکائو اگر چه مختص مناطق گرمسیری است اما باید از تابش مستقیم نور خورشید حفظ شود. درخت کاکائو را از وزش باد های شدید حفظ کنید.

زمانی که نهالتان به سن شکوفه دهی برسد قادر به تولید ۲۰ غلاف کاکائو است.

نکاتی مهم درباره درخت کاکائو

گل کاکائو

درخت کاکائو این خاصیت را دارد که در تمام طول سال دارای گل باشد اما زمان اصلی گل دهی آن که می رسد حدود ۶۰۰۰۰ عدد گل می دهد که از میان تمام این شکوفه ها فقط تعداد کمی میوه می دهد. از مهم ترین ویژگی های درخت کاکائو فاقد بودن شکوفه های آن از بو و طعم است که این باعث می شود که هیچ گونه حشره ای به سوی گل های جذب نشوند، گرده افشانی این درخت فقط توسط یک حشره کوچک انجام می شود.

فرایند رشد

زمانی که میوه کاکائو به طور کامل می رسد به رنگ نارنجی تیره در می آید، فرایند رسیدن میوه می تواند مدتی به طول انجام، تقریبا ۴ الی ۸ ماه زمان لازم است تا میوه به طور کامل برسد. زمانی که که وقت رسیدن چیدن میوه فرا رسید، هر میوه تقریبا شامل ۳۰ عدد دانه دارد که همان قسمت اصلی میوه است که از آن کاکائو تولید می شود. طعم اولیه این دانه ها تلخ و ترش است. که باید برای تبدیل شدن به کاکائو فرایندی خاصی بر روی آن انجام شود.

میوه کاکائو

یکی از ویژگی های درخت کاکائو نوع رویش میوه های درخت کاکائو است، این میوه ها مستقیما از روی تنه درخت رشد می کنند، تقریبا حدود ۱۰ سال زمان لازم است تا درخت کاکائو به مرحله بلوغ برسد در طی این مدت درخت تا حدود ۹ متر هم رشد می کند.

ارزش غذایی کاکائو: پروتئین، کلسیم، تیامین، منیزیم، ریبوفلاوین، ویتامین A، آهن، پتاسیم، فسفر، مس.

آفات و بیماری های درخت کاکائو

حشرات برگ سبز در غرب آفریقا و هلوپلتیس از جمله آفاتی هستند که برای کاکائو می توانند تهدید محسوب شوند، ضمن اینکه حشره کونوپومورفا کرامرلا در جنوب شرق آسیا از آفات دیگر این گیاه است که غلاف میوه را سوراخ می کند.

بندپایان و موش ها نیز جزو آفات درخت کاکائو محسوب می شوند، بیماری های قارچی که به وسیله برخی از قارچ ها ایجاد می شوند از انواع بیماری های این درخت هستند، ویروس موزائیک توتون نیز جزو بیماری های ویروسی گیاه کاکائو می باشد.

مهم ترین خواص کاکائو

• کاکائو موجب شادی بیشتر می‌شود.
• از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
• انرژی زیادی ایجاد می‌کند و با خستگی می‌جنگد.
• فشار خون را به صورت طبیعی پایین می‌آورد.
• با پوسیدگی دندان مبارزه می‌کند.
• سرفه را درمان می‌کند.
• قوای جنسی را تقویت می‌کند.
• از پوست محافظت می‌کند.
• وضعیت دیابت و مقاومت به انسولین را بهبود می‌بخشد.
• سرشار از آنتی اکسیدان است.
• نوسانات خلقی هورمونی را متعادل می‌سازد.
• خاصیت ضد التهابی دارد.
• وزن را در حد تعادل نگه می دارد.
• به سوخت و ساز و تعادل داخلی بدن کمک می‌کند.
• خطر سکته قلبی و مغزی را کاهش می‌دهد.
• با افسردگی مبارزه می‌کند.

حال بعد از آشنایی با روش کاشت و پرورش درخت کاکائو، در صورت تمایل برای یادگیری کاشت جوز هندی و درخت قره قات می توانید مطالب قبلی آرگا در این زمینه را مطالعه کنید.

منبع : آرگا