ذهن انسان در طول روز درگیر مسایل و موضوعاتی متعدد است که بسته به میزان مشغولیت ذهنی و کاری آن ها می تواند به درگیری های مختلفی ختم شود. همانطور که می دانید انسان زمانی می تواند بر روی یک موضوع تمرکز داشته باشد که ذهن او درگیر مسایل دیگری نباشد، پرش ذهن نتیجه همین امر است و زمانی رخ می دهد که فرد نمی تواند بر روی موضوعی تمرکز پیدا کند و در نهایت فرد به حواس پرتی دچار می شود اما برای اینکه بتوانید این مشکل را کنترل کنید و تحت نظارت خود درآورید باید به سراغ تکنیک های موثری در این زمینه بروید. تکنیک هایی همجون افزایش تمرکز، پی بردن به عوامل و علت های ایجاد کننده حواس پرتی و … در این زمینه می توانند کمک کننده باشند.
چطور با پرش ذهن مقابله کنیم؟
تاکنون در هنگام فکر کردن به چیزی دچار حواس پرتی شده اید؟ در اینجور مواقع حس افراد این است که به طور ناگهان ذهن آن ها پرت جایی دیگر می شود و موجب می شود تا از روی موضوع مشخص و نقشه ذهنی منحرف شوند. یک مثال ساده برای روشن کردن این مشکل زمانی است که شما در حال درس خواندن هستید و ذهن شما درگیر مسایل ریز و درشت دیگری نیز هست. در اینجا شما می توانید به خوبی معنای حواس پرتی و پرت شدن ذهن از یک موضوع را مشخص کنید.
مقاله های متعددی در زمینه جلوگیری از حواس پرتی و افزایش تمرکز بر روی کارها ارائه می شود که هر یک با توجه به تحقیقاتی که انجام می دهند راه ها شیوه های مختلفی را برای دستیابی به این موضوع در نظر می گیرند. در اکثر این مقالات به ویژه مقالات مختص به حواس پرتی اینگونه تاکید می شود که قدم ابتدایی و اساسی برای از بین بردن این مشکل شناسایی عواملی است که در لحظه می تواند ذهن شما را پرت خود کند و در نهایت تمرکز را از شما می گیرد.
عوامل موثر:
برای درمان حواس پرتی و عدم تمرکز باید عوامل مختلف درونی و بیرونی که می تواند موثر باشند را شناسایی کنید. عوامل بیرونی به عواملی گفته می شود که در خارج از توانایی فرد قرار دارد به عنوان مثال هوای محیط، روشنایی، سر و صدا و … که متعلق به محیط بیرونی فرد هستند. اما عوامل درونی به درون فرد باز می گردنند مانند استرس، اضطراب، نگرانی و بیماری که می تواند توجه فرد را سلب کند.
پیشگیری:
جالب است بدانید که تحقیقات نشان می دهد حواس پرتی همیشه امری منفی نیست و در برخی از موارد می توان به بعد مثبتی از آن نیز اشاره کرد. تحقیقات نشان می دهد در برخی از موارد افرادی با چنین مشکل از هوش و توانایی ذهنی بالایی برخوردارند و با بالا بردن توانایی خود می توانند در آن واحد بر چند موضوع تمرکز کنند. مانند انجام دادن چند کار در یک زمان که بیشتر خانم ها دارای این توانایی هستند و این شنان دهنده بالا بودن فعالیت ذهنی آن ها است.
- شناسایی عوامل ایجاد کننده حواس پرتی اعم از درونی و بیرونی
- استفاده از شیوه های کنترل عوامل بیرونی همجون از بین بردن سر و صدا تنظیم سیستم تهویه هوا
- کنترل عوامل درونی همجون استرس با استفاده از تکنیک های تنفس عمیق و مدیتیشن
- مثبت اندیشی و تقویت افکار مثبت
- انجام بازی های افزایش تمرکز
روشهای درمان حواس پرتی
پرش ذهن و حواس پرتی می تواند دلایل زیادی داشته باشد و گاهی تحت تاثیر برخی بیماری های روحی همچون اختلال دو قطبی و یا به علت مصرف آمفتامین رخ می دهد، در اینجا به حالتی از عدم تمرکز و حواس پرتی که مربوط به فشار روحی و عصبی مثل استرس کنکور است، پرداخته ایم، انجام تمرینات زیر در رفع این مشکل می تواند موثر باشد :
به کار بردن کلمات مثبت
استفاده از کلمات مثبت و تکرار آنها می تواند موجب ایجاد آرامش در شما شود، بنابراین به کار بردن کلمات مثبت می تواند فعالیت قسمتی از مغز که وظیفه قضاوت درباره خودتان را دارد، کاهش دهد، در واقع این بخش از مغز خاطرات گذشته را بازسازی کرده و نگرانی در مورد آینده را به وجود می آورد، حواس پرتی معمولا به این دلایل رخ می دهد، حال با کلمات مثبت می توانید ناراحتی و نگرانی را از بین ببرید.
استفاده از جمله ساده «همه چیز آرومه، من چقدر خوشحالم» و تکرار همیشگی آن در طی روز و حتی موقع خواب می تواند تاثیر فوق العاده ای در این رابطه داشته باشد.
تمرکز کردن بر روی زمان حال
اغلب حواس پرتی به دلیل غرق شدن در خاطرات گذشته و یا فکر کردن به آینده و نگرانی بابت اتفاقات پیش رو به وجود می آید، از این رو با تمرکز بر روی لحظه هایی که در زمان حال اتفاق می افتد، از مشکل حواس پرتی جلوگیری می کنید.
توجه داشته باشید آنچه که گذشته است، همانطور که از اسمش پیداست، گذشته و سپری شده است، یعنی اینکه دستتان به آن نمی رسد و قادر به تغییرات آن نیستید، از این رو غرق افکار گذشته شدن سودی نداشته و اشتباه است، همین طور برای آن چه در آینده رخ می دهد، بنابراین نباید غصه گذشته را خورده و یا نگرانی از بابت آینده داشته باشید و این کار فقط موجب از دست رفتن زمان می شود.
برای جلوگیری از غرق شدن در گذشته و یا سفر افکارتان به آینده، یک نفس عمیق بکشید و به این فکر کنید که دقیقا در همین لحظه چه حسی دارید.
نوشتن افکار
زمانی که چیزی را یادداشت می کنید، در واقع تمرکز خود را به کاغذ منتقل می کنید، انجام این کار موجب می شود تا حلقه افکاری که پشت سر هم حمله می کنند را پاره کنید، ضمن اینکه برای دغدغه هایی که ذهنتان را درگیر کرده اند به خودتان فرصت دهید که بعداً به آنها بپردازید با این روش ذهن شما باور می کند که می تواند از آن افکار جدا شده و مجدداً برای بررسی مشکل به یادداشت مراجعه کنید، با این کار می توانید ذهنتان را فریب دهید.
تنفس
تفس کشیدن ساده می تواند روی سیستم عصبی بدن تاثیرگذار باشد، زمانی که عصبی می شوید، ریتم تنفستان تغییر خواهد کرد یا در زمان عصبانیت با کشیدن نفس عمیق می توانید از عمق عصبانیتان کم کند.
برای رهایی از حواس پرتی می توانید به این صورت نفس بکشید : در زمان دم تا ۳ شماره و موقع بازدم، تا ۵ بشمارید، به این صورت روی تنفس خود، تمرکز کنید و به آرامی این کار را انجام دهید.
همچنین تمرین تمرکز نیز می تواند در این زمینه کمک کننده باشد که با استفاده از شیوه های مختلف بازی، ورزش، مشاور و … می توان آن را در خود تقویت کرد.
منبع : آرگا
