قهوه یکی از نوشیدنی های شناخته شده قدیمی در سراسر جهان است که از دانه‌های بو داده شده گیاه قهوه به دست می آید. در این مطلب با خواص قهوه آشنا می شویم و تمام فواید و مضرات این نوشیدنی را بررسی می کنیم.
مهمترین مزایا و خواص قهوه
قهوه یکی از منابع کافئین به شمار می آید و بیشتر خواص قهوه ناشی از وجود این ماده است. ثابت شده است که یک فنجان قهوه داغ, به بالا بردن هوش و حواس کمک می کند و نیروی تازه ای به فرد می بخشد. این خاصیت قهوه ناشی از وجود کافئین است که محرک اعصاب مرکزی به شمار می آید. در واقع کافئین یک آلکالوئید بلوری سفید تلخ است که محرک کننده می باشد و در برخی از گیاهان یافت می شود. همچنین این ماده در نوشیدنی های انرژی زا, نوشابه, چای و … یافت می شود.
کافئین موجود در قهوه به طور موقت می تواند خواب آلودگی را رفع کند. با توجه به خاصیت اعتیاد آور این ماده, سوالی که در ذهن همگان شکل می گیرد این است که آیا کافئین برای سلامتی مفید است یا خیر. به عقیده برخی از محققان مقدار کافئین موجود در دو تا چهار فنجان قهوه برای یک شبانه روز برای بدن مضر نیست. در ادامه به برخی از خواص قهوه می پردازیم.
قهوه و افزایش عملکرد فیزیکی بدن
مصرف یک فنجان قهوه حدود یک ساعت قبل از تمرینات ورزشی می تواند ۱۱ تا ۱۲ درصد عملکرد فیزیکی بدن را افزایش دهد. این خاصیت قهوه ناشی از وجود کافئین موجود در آن است که باعث افزایش سطح آدرنالین در خون می شود. آدرنالین به هورمون های بدن شما کمک می کند تا برای انجام فعالیت های ورزشی آماده شوید.
کاهش وزن با قهوه
یکی از فواید قهوه, کاهش وزن در افراد است. قهوه حاوی منیزیم و پتاسیم می باشد که این مواد معدنی در تنظیم سطح قند خون, استفاده صحیح بدن از انسولین, کاهش ولع مصرف شیرینی و تنقلات تاثیر مثبتی دارند. در نتیجه مصرف قهوه, اشتها را کاهش داده و موجب کاهش وزن فرد می شود. همچنین یکی دیگر از خواص قهوه کمک به سوزاندن چربی در بدن است. در واقع کافئین موجود در قهوه, به سلول های چربی بدن کمک می کند تا چربی های بدن را در جهت مصرف فعالیت های ذهنی و آموزشی بسوزانند.
بالا بردن تمرکز و هشیاری با قهوه
مصرف مناسب و به اندازه کافئین موجود در قهوه, موجب بالا رفتن تمرکز و بهبود هوشیاری ذهنی بدن می شود. از این رو یکی از مهمترین خواص قهوه به شمار می آید و به همین دلیل افراد محصل بیشتر تمایل به خوردن این نوشیدنی دارند.
قهوه و کاهش خطر مرگ
مطالعات نشان داده است که مصرف قهوه خطر مرگ ناگهانی را در افرادی که قهوه می نوشند به میزان ۲۵ درصد نسبت به افرادی که از این نوشیدنی استفاده نمی کنند, کاهش می دهد.
فواید قهوه در درمان بیماری ها
- قهوه خطر ابتلا به سرطان ها را کاهش می دهد. مطالعات زیادی نشان داده است که مصرف قهوه در مردان خطر ابتلا به سرطان پروستات را به میزان ۲۰ درصد کاهش می دهد و مصرف قهوه در زنان خطر ابتلا به سرطان مخاط رحم را ۲۵ درصد کاهش می دهد. به علاوه کافئین موجود در قهوه تاثیر به سزایی در پیشگیری و درمان رایج ترین نوع سرطان پوست دارد.
- قهوه خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش می دهد. مصرف منظم و به اندازه ی قهوه با کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی در ارتباط است.
- قهوه خطر ابتلا به بیماری های مزمن نظیر پارکینسون را کاهش می دهد. مطالعات زیادی نشان داده اند مصرف منظم نوشیدنی قهوه خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را تا ۲۵ درصد کاهش می دهد. در واقع برخی از شواهد حاکی از آن است که قهوه تاثیر مثبتی بر آن بخشی از مغز که تحت تاثیر بیماری پارکینسون است, می گذارد.
- قهوه از بدن در برابر بیماری ها محافظت می کند. قهوه حاوی مقادیر زیادی از آنتی اکسیدان ها می باشد که این آنتی اکسیدان ها با عوامل مخرب بدن نظیر رادیکال های آزاد مقابله کرده و موجب محافظت بدن از آسیب های ناشی از آن ها می شود.
- دیابت یکی دیگر از بیماری های است که مصرف قهوه خطر ابتلا به آن را ممکن است کاهش دهد. در واقع کافئین موجود در قهوه افزایش حساسیت به انسولین را در بدن کاهش می دهد و موجب اختلال در تحمل گلوکز در خون می شود و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت نوع دوم را کاهش می دهد.
- یکی از موثرترین فواید قهوه, کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر است. در واقع قهوه از مغز محافظت می کند که ناشی از وجود کافئین در آن می باشد. افزایش سطح کافئین در خون خطر ابتلا به بیماری های اعصاب نظیر آلزایمر را کاهش می دهد و همچنین موجب کاهش زوال عقل می گردد.
- از دیگر خواص قهوه می توان به مبارزه با افسردگی و کاهش خطر خودکشی در افراد اشاره کرد. در واقع کافئین موجود در قهوه موجب تحریک سیستم اعصاب مرکزی و افزایش تولید انتقال دهنده های عصبی سروتونین، دوپامین و نورآدرنالین در بدن می شود که منجر به تغییرات مثبت در خلق و خو می گردند. مصرف دو فنجان قهوه در روز, خطر خودکشی را به میزان ۵۰ درصد کاهش می دهد.
مزایای قهوه برای پوست و مو و زیبایی
کافئین موجود در قهوه فواید زیادی برای پوست و مو دارد. برخی از این فواید به شرح زیر است.
- کافئین موجود در قهوه التهابات پوستی را آرام می کند.
- کافئین موجود در قهوه سیاهی دور چشم را درمان می کند.
- کافئین موجود در قهوه صدمات ناشی از اشعه UV را ترمیم می کند.
- کافئین موجود در قهوه ریزش مو را درمان می کند.
- کافئین موجود در قهوه رشد مو را مدیریت می کند.
مضرات استفاده از قهوه
کافئین اغلب به عنوان یک ماده مضر که می تواند اعتیاد آور باشد, شناخته شده است اما مصرف دوز مناسب از آن, تاثیرات مثبتی بر حفظ سلامتی بدن دارد و به طور کلی مصرف کافئین باعث بهبود در عملکرد ورزشی, افزایش هوشیاری و کاهش خستگی می شود. با این وجود مقدار مصرف بیش از حد کافئین ممکن است احساس بی قراری, اضطراب و تحریک پذیری به فرد دهد. همچنین برخی از افراد نسبت به کافئین موجود در قهوه حساسیت دارند و باید مصرف این ماده را محدود کنند. برخی از معایب قهوه به شرح زیر است.
- قهوه با کیفیت پایین و بد, سمی بوده و مصرف آن سلامتی بدن را به خطر می اندازد.
- مصرف بیش از حد قهوه می تواند کشنده باشد. توصیه می شود از قهوه به طور محدود استفاده شود.
- کافئین موجود در قهوه موجب بی خوابی می شود. بنابراین استفاده بیش از حد آن (بیش از ۲ تا ۴ فنجان در طول شبانه روز) موجب بی خوابی و بی قراری فرد می شود.
- مصرف بیشتر از یک فنجان قهوه در طول یک شبانه روز برای زنان باردار, مضر است. با توجه به اثرات کافئین موجود در قهوه بر روی جنین, به زنان باردار توصیه می شود به طور محدود از این نوشیدنی استفاده کنند.
- مصرف قهوه در کودکان ممکن است سبب افزایش شب ادراری در ان ها شود. بنابراین کودکان از مصرف این نوشیدنی باید اجتناب کنند و یا به طور محدود از آن استفاده نمایند.
مواد غذایی ضروری موجود در قهوه
قهوه نوشیدنی سیاه رنگ و مفید است که طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد؛ قهوه غنی از مواد مغذی ارزشمندی می باشد که به صورت طبیعی در دانه های آن یافت می شوند؛ یک فنجان قهوه معمولی حاوی ۲۴۰ میلی گرم مواد مغذی است که در زیر به آنها اشاره کرده ایم :
- ریبوفلاوین (ویتامین B2) : به مقدار ۱۱ درصد از میزان توصیه شده روزانه را تامین می کند.
- پانتوتنیک اسید (ویتامین B5) : به مقدار ۶ درصد از میزان توصیه شده روزانه را تامین می کند.
- منگنز و پتاسیم : مقدار ۳ درصد از میزان توصیه شده روزانه را تامین می کند.
- منیزیم و نیاسین (ویتامین B3) : مقدار ۲ درصد از میزان توصیه شده روزانه را تامین می کند.
از آنجا که اغلب مردم به طور روزانه بیش از یک لیوان از این نوشیدنی را می نوشند، بنابراین در صورتی که حدود ۳ تا ۴ فنجان قهوه بنوشند، آنگاه میزان این مقادیر اندک خیلی سریع افزایش می یابد.
بر اساس مطالعات علمی جدید انجام گرفته در مورد قهوه؛ مصرف قهوه آنقدر ها هم که ادعا می شود، خطرناک نیست، حال در پاسخ به این سوال که آیا مصرف قهوه مضر است یا مفید؛ می توان اینگونه پاسخ داد که برای اغلب افراد مزایای قهوه بیشتر از خطرات آن می باشد.
تحقیقات انجام گرفته اخیر نشان می دهد که بین مصرف قهوه و افزایش خطر بیماری قلبی و سرطان رابطه ای وجود دارد، حال اینکه چرا عده ای در مورد مصرف قهوه آنقدر بدبین بودند شاید به این خاطر باشد که در مطالعات اولیه این موضوع در نظر گرفته نمی شد که برخی از رفتار های خطر ساز مثل کشیدن سیگار و نداشتن فعالیت های کافی می تواند در افرادی که به مقدار زیادی قهوه می نوشند، بیشتر مشهود باشد و از آنجا که پژوهشگران در مطالعات خود اثر این عوامل مخرب و مخوشگر را نادیده می گرفتند، لذا نتایج مطالعات آنها دچار انحرافاتی گردیده است.
در این مطلب با فواید و خواص قهوه و نیز مضرات مصرف قهوه آشنا شدیم. بد نیست بدانیم که مصرف قهوه در ایران قذمت بالایی دارد اما به مرور زمان چای جایگزین نوشیدن قهوه در میان خانواده های ایرانی شد.
منبع : آرگا
