امروزه پرورش جلبک، یکی از منابع مهم غذایی کشورها به حساب می آید و به عنوان غذای آینده انسان و در بخش کشاورزی به عنوان علوفه و مکمل غذایی دام و طیور و آبزیان و کود مورد استفاده قرار می گیرد. این جلبکها وارد بخش صنعتی نیز شده اند و در بسیاری از محصولات آرایشی، به عنوان منابع سوختی زیستی و در تصفیه فاضلاب ها مورد مصرف قرار می گیرند.
چگونگی پرورش جلبک خانگی
- برای رشد جلبک به فضای کمی نیاز دارید. برای این کار می توانید یک آکواریوم مناسب، حوضچه یا وان کوچک را انتخاب کنید(نهایتاً ۲۰ الی ۳۰ سانتی متر برای پرورش کافی است). اولین گام برای پرورش جلبکها تهیه مخزن یا تانک کوچک است. برای برداشت جلبکها به وسایل جمع آوری نیاز دارید. این وسایل را می توانید از فروشگاه های آکواریوم تهیه کنید.
- کشت ذرت شامل پرورش ذرات جلبک است و جزء کشت های آبی محسوب می شود. برای شروع این کشت نیاز به خرید اولیه جلبک دارید. گونه و نوع جلبک را از فروشگاه های مطمئن تهیه کنید.
- مخزن خود را در یک مکان روشن و گرم از منزل بگذارید. در صورت امکان، مخزن خود را تنظیم کنید تا در نزدیکی یک پنجره جنوبی قرار بگیرد که آفتاب زیادی می گیرد. جلبکهای اسپیرولینا از بهترین و رایج ترین نوع جلبکها برای پرورش در منزل هستند. این جلبکها برای رشد بهینه به نور و گرما نیاز دارند. لازم به ذکر است که بعضی از تولیدکنندگان خانگی جلبکهای اسپیرولینا از نور مصنوعی استفاده می کنند اما نتایج با نور طبیعی بهتر می شود.
- مخزن را با آب تصفیه شده پر کنید و مخلوط مواد غذایی را با توجه به دستورالعمل بسته بیفزایید. اگر آب دارای کلر است، اجازه دهید تا چند ساعت بماند تا کلر آن برطرف شود. برای این کار می توانید از فروشگاه های آکواریوم، محلول ضد کلر خریداری کنید.
- دمای محیط را نیز در نظر داشته باشید. دمای مخزن شما باید در حالت مطلوب، ۳۵ درجه سانتی گراد باشد. از دماسنج آکواریوم استفاده کنید تا اطمینان یابید مخزن شما درجه حرارت مناسب برای پرورش جلبکها را فراهم می کند. لازم است بدانید که جلبکها می توانند دمای پایین بدون مرگ را تجربه کند اما معمولاً در محیط های گرم بهتر رشد می کند.
- اگر مخزن شما بسیار سرد است، می توانید آن را با بخاری آکواریوم گرم کنید. این نوع بخاری را نیز می توانید از فروشگاه های آکواریوم یا فروشگاه حیوان خانگی بخرید.
- استارتر جلبک را اضافه کنید. شما باید دستورالعمل ها را به صورت دقیق انجام دهید.
- برای تامین اکسیژن باید پمپ آکواریوم را به کار ببرید و یا اگر مخزن شما کوچک است، آن را چند بار در روز هم بزنید. این کار موجب ورود اکسیژن به آکواریوم می شود.
- بعد از گذشت ۳ تا ۶ هفته جلبک ها آماده بهره برداری هستند. آن ها را بر روی پارچه قرار دهید و به آهستگی آب اضافی آن را فشار دهید.
- خمیر سبز جلبک تولید شده را می توانید به صورت خام بفروشید. خمیر سبز بعد از ۳ تا ۶ هفته آماده خواهد شد.
عناصر لازم برای پرورش دادن جلبکها در منزل
- دما: زمانی که نور کافی برای رشد جلبک فراهم گردید، قدم بعدی این است از دمای مناسب برای جلبک ها اطمینان یابید. به طور کلی جلبک ها در محدوده وسیعی از دما رشد می کنند اما هر نوع جلبک در دمای خاصی به رشد حداکثر می رسد.
- نور: فتوسنتز و پرورش جلبک نیاز به نور دارد. البته نیاز نوری آن ها کم است و در واقع یک دهم نور خورشید برای پرورش و رشد جلبکها کافی است. در اکثر سیستم های رشد خانگی جلبک، نور فقط به بالای آب حدود ۷ تا ۱۰ سانتی متری وارد می شود. با این حال زمانی که جلبکها شروع به رشد می کنند، سطح آب متراکم می شود و جلوی نفوذ نور را به داخل آب می گیرند. بنابراین قرار دادن منبع نور در سیستم و بین مخازن الزامی است.
- هوادهی: با یک پمپ هوادهی کوچک می توانید نیاز اکسیژن و دی اکسید کربن جلبک را تامین سازید.
- مواد غذایی: در دسترس بودن مواد غذایی منجر به رشد جلبک خواهد شد. شما می توانید مواد مصرفی مورد نیاز را از فروشگاه های آبزیان یا محصولات کشاورزی فراهم کنید. مواد مورد نیاز آن نیز شامل سولفات منیزیم، نیترات پتاسیم، اسید سیتریک، نمک، اوره، سولفات آهن، سولفات آمونیوم و بی کربنات سدیم می باشد.
- آب، اکسیژن و دی اکسید کربن از مواد حیاتی برای پرورش و تکثیر جلبکها هستند. البته جلبک های متفاوت می توانند نیاز متفاوت داشته باشند.
مشکلات پرورش جبلکها
اینکه کدام روش را برای تولید و پرورش جلبکها انتخاب کنیم؛ مثلا این کار را در مزرعه و یا در کارخانه انجام دهید, فرقی نمی کند، اما لازم است حتما محیط کشت دارای استخر های بزرگ باشد تا بتوان پرورش این گیاهان را در آن انجام داد.
استخر های مورد نظر برای پرورش جلبکها باید دارای کلیه تجهیزات لازم و کنترل دمای مجهز باشند تا محیطی همچون دریا را برای جلبکهای مختلف شبیه سازی نماید.
همانطور که گفتیم جلبکها دارای انواع مختلفی هستند که نوع آنها با توجه به زیستگاه هر یک از آنها مشخص شده و نمی توان به طور همزمان چند نوع از آنها را با هم پرورش داد.
استفاده از جلبکها برای انواع مصارف دارویی، غذایی، پزشکی و کشاوری کاربرد دارند، بنابراین پرورش آنها اهمیت زیادی پیدا می کند و اگر در روند رشد آنها خللی ایجاد شود، کیفت شان را از دست داده و دیگر ارزش غذایی چندانی ندارند.
حال سود حاصل از جلبک به کیفیت آن بستگی دارد، بنابراین باید در تولید و نگهداری از این گیاه تمامی حساسیت ها و موا مورد نیاز به کار گرفته شود تا جلبکهای خوب و با کیفیتی حاصل گردد.
مراحل پرورش جلبکها بسیار زمانبر و وقت گیر است و کنترل آن می تواند بسیار خسته کننده باشد به طوری که فرد را از ادامه انجام این کار منصرف نماید. از این رو افراد از طریق کنترل دقیق و صبر زیاد می توانند به درآمد حاصل از پرورش جلبک دست پیدا کنند، در غیر این صورت اگر از جمله افرادی هستید که تنها سود بالای حاصل از این کار برایتان مهم است، باید از مشکلات و چالش های زیادی که همراه این کار وجود دارد، حتما آگاهی پیدا کنید.
موارد مصرف جلبک
از جلبکها می توان در صنایع مواد غذایی و شیرینی سازی؛ در تولید کنسرو های ضد یبوست، در تهیه کیک، ماکارونی، شیر و ماست، تصفیه آب و نیز در تهیه علوفه و مکمل های غذایی دام، در نساجی، چرم سازی، پزشکی برای ساختن پروتز دندان و نیز در کشاورزی برای تهیه کود و … کاربرد دارد. برای آشنایی با خواص جلبک دریایی می توانید در اینجا کلیک کنید.
در این مطلب با پرورش جلبک آشنا شدید. امیدواریم این مطلب موجبات رضایت شما دوستان عزیز را فراهم کرده باشد و از خواندن آن لذت برده باشید. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با دیگر گیاهان و روش های پرورش آنها به بخش پرورش گل و گیاه مجله آرگا مراجعه نمایید.
منبع : آرگا
