بچه ها هر آنچه که در دلشان, در ذهنشان, در درونشان است. هر آنچه که دوست دارند, به هر آنچه که آرزو دارند برسند یا داشته باشند را با تمام حواس کودکانه خود درون نقاشی های خود جای می دهند. نقاشی ها و یا معمولا خط خطی هایی که ما سر سری از کنار آن می گذریم, پر از رمز و راز می باشد که به مانند یک نقشه گنج باید رمز گشایی شود. در ادامه به اراده نکاتی ارزشمند برای تفسیر نقاشی بچه ها می پردازیم.
کودکان به طور معمول از ۱۲ ماهگی قلم به دست می شوند بدن آنکه بتوانند جز رد مداد اثر دیگری بر جای بگذارند و با شروع ۱۸ تا ۲۰ ماهگی به رسم کردن خطوط می پردازند و در سه سالگی با این کار می خواهد احساسات درونی خود را به نمایش بگذارند و در پنج سالگی با درک محیط و دامنه لغات بیشتر, به ترسیم جوانب مختلف اشیا و اجزا که خودش درک کرده است می پردازد و مهمات و یا علاقه مندی هایش را حتی اگر وجود خارجی نداشته باشند ترسیم می کند. ما در این مقاله از بخش کودک و والدین, از تفسیر نقاشی کودکان می نویسیم.
تفسیر نقاشی کودکان و خطوط در آنها:
- کشیدن خطوط نازک و هماهنگ در نقاشی کودک, نشانه سازگار بودن کودک می باشد.
- کشیدن خطهای کوچک و فشرده نشان دهنده ناراحتی درونی و ضعف عصبی کودک است.
- مشاهده خطوط مارپیچ در نقاشی کودک, نشانه پرخاشگری کودکان می باشد.
- رسم خطوط نازک و ملایم, احساسات و عواطف کودک را نشان می دهد.
- کشیدن خطهای کوتاه و نا پیوسته که کودک در رسم آنها تردید داشته است, نشان دهنده خجالتی بودن کودک است.
- مشاهده خطوط کمرنگ در نقاشی کودکان نشانه دهنده کمبود جوش و خروش در یک کودک است.
- خطوط باز و بلند نشان دهنده خوشحالی و راحتی کودک است.
معنی اندازه صفحه و دیگر مسائل مرتبط با نقاشی کودکان:
- اگر کودک نصف بیشتر صفحه نقاشی خود را خالی بگذارد و یا تمایل به کشیدن نقاشی های کوچک دارد, نشانه دهنده اعتماد به نفس پایین کودک می باشد.
- کودک ترس و اضطراب درونی خویش را با مدام نقاشی کشیدن و پاک کردن آن به نمایش می گذارند.
- کودک اگر در نقاشی خود برای خانه اش, در و پنجره نکشد, نشان دهنده وابستگی شدید کودک به مادر است.
- نقاشی خانه ای که کودک در آن برای خانه خود, در و پنجره و آنتن و پرده و دود کش گذاشته باشد, نشان دهنده روان سالم کودک است.
- نقاشی هایی که معمولا متمایل به سمت چپ کاغذ می شوند نشانه کودکان غمگین و گوشه گیر است.
- کشیدن خط خطی و یا نقاشی در نقطه مرکزی کاغذ, نشان دهنده کودکی است که بر احساسات خود توجه و غلبه و تمرکز بیشتری دارد.
تفسیر نقاشی کودکان و آدمکهای آن:
- اگر آدمکی که کودک در نقاشی خود می کشد دارای سر بزرگتر از بدن داشته باشد, نشان دهنده ناسازگاری کودک است.
- اگر در نقاشی کودک یک سر بدون بدن دیده شود نشانه اضطراب کودک می باشد.
- اگر کودک آدمکهایش را با سری بزرگ و بدنی کوچک می کشد, نشانه دروغگو بودن کودک است.
- بچه ها فردی را که بیشتر از بقیه دوست دارند و یا شاید از او ترس و دلهره دارند, یا از لحاظ فکری ذهن کودک را بیشتر به خود مشغول کرده است, قبل از دیگران با رعایت جزییات در نقاشی خود می کشند.
- بی اهمیت ترین فرد زندگی کودک یا در نقاشی کوچک و دور تر از دیگران با عدم رعایت جزییات کشیده می شود و یا اصلا رسم نی گردد.
- اگر کودک در نقاشی هایی که از خانواده اش می کشد خودش را نقاشی نکند نشان دهنده عدم راحتی کودک در جمع خانواده است. او نمی تواند خودش را از خانواده حذف کند اما چون از شرایط سنی و جنسی و جایگاهی خود راضی نیست شاید خود را به شکل دیگر و در جایگاه دیگر یا شخص دیگری, کشیده باشد که به آن علاقه دارد, این کار اولین مکانیسم دفاعی در مقابل نفی کردن واقعیت است که در آن مورد استرس زا حذف می گردد. به این امر نا ارزنده سازی می گویند که به شکل مختلف همانند: کوچک تر کشیدن شخص, کشیدن وی در آخرین جای باقی مانده در صفحه, با فاصله یا در سطح پایین تر از دیگران کشیده شود, جزییات در رسم آن ذکر نمی شود و در کشیدن آنها دقت را ندارند و نام آنها را بر خلاف دیگر اعضا نمی نویسند و در کل شخص را در نقاشی خود بی ارزش جلوه می دهند.
- اولین شخص مهم خانواده از نظر کودک که یا موجب علاقه و تشویق و شوق یا غبطه و ترس و دلهره کودک می شود, معمولا اولین جایگاه از سمت چپ خانواده در نقاشی کودک را به خود اختصاص می دهد که معمولا یکی از والدین او می باشد, اما اگر اولین شخص ترسیم شده در صفحه نقاشی, خود کودک باشد نشان دهنده خود دوست داری و جاه طلبی و قدرت دوستی کودک است که دوست دارد در جایگاه نقش مهم خانواده قرار بگیرد. و این امر ارزنده سازی نام دارد. ارزنده سازی به اشکال مختلف همانند: بلند قد تر کشیدن فرد ارزنده سازی شده با ذکر جزییات صورت و بدن او, با رنگ آمیزی بهتر و مرتب تر یا تنها شخص رنگ شده, در نقاشی کودک ظهور پیدا می کند.
- اگر کودک در نقاشی خود دو تا آدمک را در کنار هم بکشد نشانه صمیمیت و اگر همین آدمکها را دست در دست بکشد و یا در حال بازی با هم نشان دهنده صمیمیت بیشتر آنها است.
- اگر در نقاشی خودش را با فاصله از دیگران ترسیم کند نشانه آن است که در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارد, یا نسبت به آنها پرخاش دارد و یا خودش را از آن مجموعه حذف شده می داند.
تفسیر نقاشی کودکان و معنی خورشید و ماه در آنها:
لازم است بدانید, خورشید در نقاشی کودکان به معنی خوشحالی, امنیت, قدرت, گرما و پدر است. پس:
- وقتی کودک با پدر خود رابطه دوستانه و گرمی داشته باشد, خورشید را با چشم و ابرو و در حال درخشش می کشد.
- اما اگر رابطه بین پدر و کودک مطلوب و دوستانه نباشد, کودک خورشید را سیاه و تیره می کشد و در پشت ابر یا کوه پنهان می کند.
- اگر کودک از پدر خود ترس و واهمه داشته باشد, این ترس را با رنگ سیاه و یا قرمز تیره و تند به نمایش می گذارد.
لازم است بدانید, ماه در نقاشی کودک به معنی مرگ و نیستی است. پس:
- کودکان اکثرا ماه را در کنار قبر و قبرستان برای نشان دادن مرگ و عدم هستی نقاشی می کنند.
تفسیر زمین و آسمان در نقاشی کودک
- آسمان در نقاشی کودکان به مفهوم الهام و پاکی می باشد.
- رسم زمین در نقاشی کودک, یعنی ثبات و امنیت. (بچه های خیلی کوچک هیچ موقع خطی به منظور نشان دادن زمین رسم نمی کنند, اما در کودکان ۵ تا ۶ که سن ابتدای درک دلایل منطقی است, زمین را با خطی از باقی اجزا صفحه متمایز می کنند)
رسم اتومبیل در نقاشی
خوب است بدانید که در دنیای کنونی, رسم ماشین در تفسیر نقاشی کودکان نشان دهنده قدرت است و بیشتر پسر بچه ها از ماشین در نقاشی های خود استفاده می کنند. از دیدگاه برون فکری رسم ماشین در نقاشی که خود کودک یا یکی از اعضای خانواده که گاها پدر است, اهمیت دارد.
- اینکه کودک در نقاشی خود ماشین را بدون راننده و سرنشین رسم می کند, نشانه وابستگی کودک به زندگی ماشینی و دنیای بیرون می باشد.
تفسیر نقاشی کودکان و معنی حیوانات در آنها:
بسته به نوع زندگی, کودکی که علاقه مند به حیوانات است و یا در کنار حیوانت زندگی می کند, کشیدن حیوان در نقاشی او طبیعی است. اما کودکی که علاقه ای به حیوانات ندارد و یا حیوان در دسترسی برایش وجود ندارد, کشیدن حیوان در نقاشی او نشان دهنده چیز مهمی است. تفسیر نقاشی کودکان از رسم حیوانات در چنین مواقعی نشان دهنده یکی از دلایل زیر است:
- گاهی کودک احتمال دارد احساس گناه و اشتباهی را که تجربه کرده اما شهامت ابراز آن را نداشته است, در قالب یک حیوان مثل مارمولک بکشد.
- حیوانات درنده در نقاشی کودکان نشان دهنده فشار های درونی و پنهانی کودک است.
- کشیدن یک حیوان غیر واقعی نشان دهنده یک ممنوعیت کشاننده ای است که کودک جرات قبول آن را ندارد.
- نقاشی حیوانات وحشی نشانه پرخاش نسبت به خواهر و برادرش است.
تفسیر نقاشی کودکان از نظر روانشناسان از محتوا تا عمق نقاشی آنها:
- تصویر کودکان از خودشان در نقاشی های آنها نمایان می شود. بچه ها خودشان را در صفحه نقاشی شبیه آن چیزی که در ذهن خود هستند نقاشی می کنند.
- تلاش بیشتر از اندازه کودکان در کشیدن هر وسیله سر جای خودش در نقاشی نشانه استعداد بیش از اندازه اما مبتلا به وسواس است.
- در تفسیر نقاشی کودکان باید توجه کنید که وقتی کودکی یک نقاشی نیمه کاره را زیبا تمام کند نشان دهنده شادی و خوشحالی کودک و اگر یک نقاشی نیمه کاره را تبدیل به یک نقاشی نا زیبا بکند نشانه وحشت های مستقیم و غیر مستقیم کودک است.
- کودکان با هوش به طور معمول در نقاشی های خود همه چیز را با جزییات دقیق می کشند و کم پیش می آید که بر حسب سهل انگاری موردی را از یاد ببرند, اما اینکه کودکی در تمام نقاشی های خود همیشه هر چه که می کشد یک نقص عضو دارد, علت خاصی دارد.
- اینکه کودکان در نقاشی های خود کپی از دیگران را تکرار کنند باعث می شود قوه تخیل و خلاقیت آنها رشد نکند و این کار نشان دهنده ضعف اعتماد به نفس کودک است.
- اگر کودکی اصلا به نقاشی کشیدن علاقه نشان ندهد نشانه ضعف توانایی بر قراری ارتباط با دیگران می باشد.
- بچه هایی که در زندگی خود با مشکلات و نا آرامی های بیشتری دست و پنجه نرم می کنند, در نقاشی های خود از سه تا رنگ بیشتر استفاده نمی کنند و رنگها را با فشار بیشتری بر روی کاغذ بر جا می گذارند و اکثر اوقات بیشتر خط خطی می کنند. که یکی از آن سه رنگ, بنفش است. رنگ بنفش نشان دهنده اضطراب آنها می باشد.
- استفاده از بیشتر از پنج رنگ در نقاشی کودک نشانه آسودگی و آرامی زندگی کودک است.
- خط زدن آنچه که در ابتدا در صفحه کشیده شده و بعد آن را خط زده اند, نشان دهنده یک تعارض بین گرایشی است که در ابتدا در نقاشی فرافکنده و در وهله بعد منع شده است.
- کودک در نقاشی خود تمام صفات ناپسند را برای دیگر اجزای خانواده و خود را در قالب یک شخص غیر قابل سرزنش می کشد. اگر کودک علاقمند تحقق یافتن امری باشد که جرات ابراز آن را ندارد, به نقاشی خود یک یا چندین شخصیت تخیلی اضافه می کند و هرچه این تعداد بیشتر باشد گرایش کودک برای به وقوع پیوست آن موضوع بیشتر است.
- وقتی کودک خودش را در شرایط واقعی جنسی و سنی و زندگیش رسم می کند نشانه همسان سازی او است که می خواهد خودش باشد.
- همچنین در تفسیر نقاشی کودک به یاد داشته باشید کودک با ترسیم نکردن شخصی که از او استرس می گیرد در نقاشی, از خود دفاع می کند.
- وقتی کودک شخصی از اعضای خانواده اش را در صفحه نقاشی حذف می کند یعنی با او بدترین ارتباط را دارد.
- اگر کودک خود را در نقاشی با نقص عضو مانند نکشیدن بازوها, چشم یا دست بکشد به افسردگی خفیف و اگر کامل خود را حذف کند به معنی افسردگی کودک است که خود را بد بخت ترین آدم می داند.
به یاد داشته باشید نقاشی های کودکان در شرایط مختلف با شرایط و امکانات و لوازم متفاوت در مکان های مختلف با یکدیگر فرق می کند و یک شکل و یک نتیجه نیست. نقاشی هر کودکی را بر حسب شرایط محیطی و خانوادگی و زندگی او می سنجند. هیچوقت از روی یک نقاشی نمی توان در مورد روان کودک قضاوت کرد بلکه نیاز است چندین نقاشی از یک کودک در شرایط مشابه مورد بررسی قرار بگیرد. تفسیر نقاشی کودکان کار حساسی است که نیاز به توجه و دقت فراوان دارد. علاوه بر این کودکان خود را بدون اجبار و تحمیل موضوعی خاص به نقاشی کشیدن تشویق کنید تا کودکان بتوانند احساساتی را که نمی توانند زبانی بیان کنند در نقاشی باز گو کنند. با کودکان در نقاشی کشیدن همراه شوید و از آنها در مورد نقاشی های شان توضیح بخواهید.
منبع : آرگا