ویتامین c برای سلامت کودکان ضروری است از این رو باید مراقب بود که بدن کودکان با کمبود این ویتامین روبرو نشود. در این مطلب قصد داریم شما را با علائم کمبود ویتامین c در کودکان آشنا نماییم. همچنین به مواد غذایی حاوی این ویتامین اشاره نماییم.
آشنایی با علائم کمبود ویتامین c در کودکان
ویتامین c یک ماده مغذی بسیار مهم برای سلامت کودکان می باشد و کمبود آن می تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد. این ویتامین محلول در آب است و بدن قادر به ذخیره آن نیست. از این رو مصرف روزانه مواد غذایی حاوی ویتامین c ضروری می باشد.
ویتامین c به اسم اسید اسکوربیک شناخته می شود و دارای خواص آنتی اکسیدانی است که در مواد غذایی مختلف مثل میوه و سبزیجات یافت می شود. هر چند به طور معمول یک کودک در رژیم غذایی روزانه خود همه مواد مغذی مورد نیاز را دریافت می کند ولی در شرایط خاص ممکن است کودک به دریافت مستقیم ویتامین ها نیاز داشته باشد.
ویتامین c از مواد مغذی ضروری است که بایستی به منظور جلوگیری از کمبود آن مرتبا استفاده شود. در ادامه پیرامون تاثیرات ویتامین c و عوارض کمبود آن در بدن کودکان بیشتر صحبت می کنیم.
ویتامین ث چه تاثیری بر بدن کودکان دارد؟
ویتامین c نقش اساسی در عملکردهای حیاتی بدن کودکان دارد. این ویتامین سبب حفظ و تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش جذب آهن، تولید پروتئین و کلاژن در بدن کودکان می شود. در ضمن ویتامین c به عنوان آنتی اکسیدان هم عمل می کند.
آنتی اکسیدان ها به تنهایی مزایای زیادی برای بدن دارند. از جمله این که از بروز انواع سرطان پیشگیری می کنند و به طور کلی سیستم ایمنی بدن را تقویت می نمایند. به علت کارایی های بسیار ویتامین c در بدن این ماده به عنوان یک ماده غذایی ضروری شناخته می شود.
از آن جا که بدن به طور طبیعی نمی تواند ویتامین c را تولید کند باید از طریق رژیم غذایی جذب بدن شود. قابل ذکر است ویتامین c در شیر مادر، شیر خشک و بیشتر میوه و سبزیجات وجود دارد. این ویتامین با تقویت سیستم ایمنی سبب ترمیم و شکل دهی استخوان های کودک شده و در نگهداری عروق خونی موثر است.
ویتامین c به جذب آهن کمک کرده و انرژی بدن کودک را افزایش می دهد. از آنجا که این ویتامین پی اچ اسیدی دارد به جذب بهتر آهن کمک می کند تا گلبول های قرمز خون تولید شده و کم خونی در کودکان صورت نگیرد. همچنین وجود میزان کافی ویتامین c احتمال بروز سرطان را نیز کاهش می دهد.
به عبارتی حضور آنتی اکسیدان در این ویتامین از سلول ها در مقابل آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند. در واکنش های شیمیایی با سلول ها شرکت کرده و از بروز بیماری های قلبی و برخی سرطان ها جلوگیری می کند.
ویتامین c سبب سنتز کلاژن شده در نتیجه به تشکیل، رشد و ترمیم استخوان ها، غضروف، پوست و عروق خونی کمک می کند. این ویتامین سطح آنتی بادی ها و تولید گلبول های سفید را افزایش داده و با میکروارگانیزم ها و ساختارهای بیرونی در بدن مقابله می کند. به طور خلاصه تاثیر ویتامین c بر بدن کودکان شامل موارد زیر است:
- تولید و ترمیم گلبول های سفید و قرمز خون
- مقاوم سازی استخوان کودکان
- تقویت بافت های بدن کودکان
- تقویت عروق خونی
- افزایش سلامت لثه ها
- تقویت پوست
- کاهش ابتلا به عفونت
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کمک به بهبود زخم ها
- سلامت دندان و استخوان ها
کمبود ویتامین c در کودکان با چه علائمی همراه است؟
کودکان در سنین حساس رشد هستند و به ویتامین های مختلف به ویژه ویتامین c برای رشد جسمی و ذهنی نیاز دارند. همانطور که اشاره شد این ویتامین سلامت پوست، دندان و استخوان های بدن کودکان را تامین کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
کودکانی که ویتامین c کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند در معرض مشکلات سلامتی قرار می گیرند. ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به عفونت و بیماری ها شوند و یا زخم و جراحات آن ها دیرتر بهبود یابد. به طور کلی کمبود ویتامین c با عوارض زیر همراه است:
- خستگی مزمن و بی دلیل
- سوء تغذیه
- ضعف سیستم ایمنی
- درد مفاصل
- تاخیر در بهبود زخم ها یا جراحات به علت کمبود کلاژن
- بروز بیماری نادر اسکوربوت که با خستگی، ضعف عضلانی، خونریزی لثه و درد مفاصل همراه است.
- خونریزی از لثه و بینی ولی ممکن است در هر نقطه بدن به علت پارگی بافت های حامی رگ های خونی روی دهد.
- لکه های تیره روی بدن
- بدفرمی استخوان و افزایش خطر شکستگی بخصوص در کودکان
- ریزش مو و ضعیف شدن ناخن ها
- افتادن و نرم شدن دندان ها
- افزایش خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا
- استرس ذهنی
- تحریک پذیری، حالت تهوع و از دست دادن اشتها
- بیماری های روده
ویتامین c در کدام مواد غذایی وجود دارد؟
ویتامین c در انواع مواد غذایی از جمله مرکبات (پرتقال و لیمو)، انواع توت،آناناس و سبزیجات شامل کلم بروکلی، فلفل، گوجه فرنگی و کلم بروکلی به وفور وجود دارد. با این وجود بعضی کودکان به ویژه کودکان دارای محدودیت های غذایی ممکن است ویتامین c کافی از رژیم غذایی خود دریافت نکنند.
در این شرایط مکمل ویتامین c مثل قرص جوشان ویتامین c ممکن است توسط پزشک توصیه شود تا اطمینان ایجاد گردد که کودک میزان کافی از این ماده مغذی ضروری را دریافت می کند. دقت کنید با توجه به این که ویتامین c از طریق ادرار قابل دفع است از این رو مصرف روزانه آن اهمیت دارد.
تشخیص کمبود ویتامین c در بچه ها به چه صورت است؟
تشخیص کمبود این ویتامین خیلی ساده است. تنها با یک آزمایش خون مشخص می شود که کودک با کمبود ویتامین c روبرو شده یا خیر.
دریافت ویتامین c از کودکی چه فوایدی دارد؟
ویتامین c خواص آنتی اکسیدانی دارد و سبب تقویت سیستم ایمنی می شود. همچنین برای سنتز کلاژن در بدن الزامی می باشد. از این رو به مقابله با پیری زودرس، مقابله با عفونت ها و تشکیل استخوان و دندان ها کمک می کند.
برای جلوگیری از علائم کمبود ویتامین c مانند کاهش قدرت اندام ها، کاهش اشتها و … باید منابع اصلی این ویتامین که در میوه و سبزیجات می باشد را مورد استفاده قرار داد. هر چند وجود ویتامین سی در تمام دوران زندگی ضروری است ولی در نوزادان با توجه به وزن کم، میزان خیلی کمتری ویتامین c نسبت به بزرگسالان نیاز است.
این میزان معمولا توسط شیر مادر تامین می شود و لازم نیست از ویتامین سی به صورت جداگانه استفاده شود. برای نوزادان تا شش ماهه حدود ۴۰ میلی گرم در روز و بعد از شش ماهگی تا یک سالگی ۵۰ میلی گرم از این ویتامین نیاز است.
بنابراین برای تامین ویتامین سی نوزاد لازم است مادر در دوران شیردهی این ویتامین را استفاده تا از طریق شیر به نوزاد منتقل گردد. اگر مادر حدود ۱۲۰ میلی گرم ویتامین سی را در روز استفاده کند ویتامین مورد نیاز بدن کودک تامین می شود.
شایان ذکر است بعضی شیرخشک های بازار نیز از ویتامین c غنی می باشند و اگر کودک از شیر خشک تغذیه می کند ویتامین سی بدن او تامین می شود. دقت کنید خودسرانه به کودک ویتامین سی ندهید. مصرف اضافی ویتامین c احتمال بروز مسمومیت را به همراه دارد.
بنابراین قبل از مصرف هر نوع مولتی ویتامین یا مواد معدنی دیگر با پزشک اطفال مشورت کنید. پزشک بعد از بررسی و معاینه در صورت نیاز برای کودک ویتامین مورد نیاز و دوز لازم را تجویز می کند. بهتر است ویتامین c مورد نیاز کودکان از طریق مواد غذایی تامین شود.
در ادامه به چند نمونه ماده غذایی با درصد ویتامین سی موجود در آن برای کودکان اشاره می شود:
- هر ۲۳ گرم فلفل دلمه ای حاوی ۵۸ درصد ویتامین c می باشد.
- هر ۴۱ گرم توت فرنگی حاوی ۴۸ درصد ویتامین c می باشد.
- هر ۴۴ گرم کیوی حاوی ۸۳ درصد ویتامین c می باشد.
- هر ۲۴ گرم کلم بروکلی پخته شده حاوی ۳۱ درصد ویتامین c مورد نیاز بدن کودکان است.
- هر ۴۹ گرم نارنگی حاوی ۲۶ درصد ویتامین c مورد نیاز بدن کودکان است.
البته دقت کنید بدن هر کودک نسبت به دیگری متفاوت است از این رو ممکن است به میزان بیشتر یا کمتر از این ویتامین نیاز داشته باشد.
چرا کودکان با کمبود ویتامین c روبرو می شوند؟
ویتامین c در روده جذب شده و منبع اصلی آن مواد غذایی هستند. از این رو کمبود آن وقتی روی می دهد که رژیم غذایی نامناسب باشد یا جذب آن توسط روده به میزان کافی روی ندهد. ضمنا بروز اسهال می تواند از دست دادن ویتامین c از طریق مدفوع را افزایش دهد.
پیشتر نیز اشاره شد بیماری اصلی مرتبط با کمبود ویتامین سی در کودکان، اسکوربوت است که علائم آن ۴-۶ ماه بعد از کمبود این ویتامین نمایان می شوند و سبب ایجاد لکه های بنفش روی پوست کودک می شوند. اسکوروی نوزادی هم با بدشکلی استخوان، اختلال در رشد و مشکلات قلبی همراه است.
سخن پایانی
ویتامین c ویتامین مرتبط با سنتز کلاژن در بدن می باشد که در صورت فقدان یا کمبود آن، تولید کلاژن سازی مختل شده و فرایندهایی مانند بازسازی بافت ها و استحکام استخوان تضعیف می شود. مصرف این ویتامین بعد از پایان دوره شیردهی برای کودکان توصیه شده است زیرا سبب تقویت سیستم ایمنی در دوران نوزادی و کودکی می شود.
همچنین در پایان این مطلب می توانید برای اطلاع از علائم کمبود ویتامین کودکان و مکمل های ضروری کودک روی لینک ها کلیک و از این مقالات نیز بازدید نمایید.
منبع : آرگا
