مشکلات بارداری زیر ۱۸ سالگی و خطرات آن

همان طور که احتمالا می دانید تخمک گذاری در دختر خانم ها در سنین بلوغ آغاز می شود و از همان دوران امکان بارداری برای آن ها فراهم می گردد. معمولا در سال های اول بلوغ تخمک گذاری نامرتب بوده و گاهی تا ۲ سال طول می کشد تا روند طبیعی خود را طی کند. بهتر است بدانید بارداری زیر ۱۸ سالگی می تواند با خطراتی مانند افزایش احتمال فشار خون بارداری، کاهش رشد جنین داخل رحم و پره اکلامسی همراه باشد. افزون بر این مادری که در سنین پایین باردار می شود، از تجربه کافی برای به پایان رساندن بارداری برخوردار نیست.

به طور معمول در کشورهای پیشرفته این بارداری ها بدون برنامه ریزی قبلی اتفاق می افتد. به همین خاطر احتمال سقط در آن ها بسیار زیاد است. زیرا ممکن است اسپرم یا تخمک از کیفیت لازم برای باروری برخوردار نباشد. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با خطرات و عوارض بارداری زیر ۱۸ سالگی بیشتر آشنا شویم.

منظور از بارداری نوجوان چیست؟

به طور معمول برای بارداری های بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی اصطلاح بارداری نوجوان به کار برده می شود. به موجب آمارهای مرکز ملی بهداشت، بارداری زیر ۱۸ سالگی چیزی در حدود ۱۳ درصد کل تولدها را تشکیل می دهد. از آن جایی که مادران نوجوان در حال رشد و تکامل هستند؛ در مقایسه با افراد بزرگسال باید تغذیه مناسب و انرژی کافی داشته باشند. به همین خاطر این کمبودها علاوه بر مادر، می تواند سلامت جنین را نیز به خطر بیندازد. از آن جایی که در دوره نوجوانی هنوز بلوغ فکری اتفاق نیفتاده است، به همین خاطر این افراد از آمادگی کافی برای تشکیل خانواده برخوردار نمی باشند. در نتیجه اگر ازدواج کنند و پرورش و تربیت یک کودک نیز به مسئولیت های آنان افزوده شود، مشکلات چندین برابر خواهند شد.

این افراد در نوجوانی هنوز نیازمند حمایت خانواده خود هستند. برخی تغییرات خلقی مانند زودرنجی و حساسیت که در نتیجه بلوغ اتفاق می افتد، نشان دهنده عدم آمادگی برای بچه دار شدن است. افزون بر این موارد، بارداری در سنین پایین به هیچ عنوان صلاح نیست، زیرا احتمال تولد نوزاد کم وزن و نارس در این قبیل بارداری ها وجود دارد. در برخی شهرها و روستاهای کوچک بسیاری از دختران در سنین پایین ازدواج می کنند و باردار می شوند. همین مسئله می تواند مرگ و زندگی کودکان را تحت الشعاع قرار دهد. این بدان معناست که فرزندان این مادران نوجوان بیشتر از سایرین در معرض مرگ و میر قرار دارند.

اصلی ترین دلایل بارداری زیر ۱۸ سالگی چیست؟

اعتقادات و ارزش های فرهنگی مهم ترین مسائلی هستند که می توانند جان مادران و نوزادان آن ها را به خطر بیندازند. وضعیت زنان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه در نتیجه ازدواج و بچه دار شدن تثبیت می شود. مطابق با آمارهای صندوق کودکان سازمان ملل متحد (UNISEF)، در بیش از ۵۰ کشور جهان اجازه ازدواج در سنین پایین تر از ۱۶ سالگی و در بیش از ۷ کشور جهان از سن ۱۲ سالگی صادر می شود. از مهم ترین دلایل بارداری زیر ۱۸ سالگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمبود یا دسترسی نداشتن به وسایل تنظیم خانواده
• کمبود اطلاعات و خدمات بهداشتی

بارداری زیر ۱۸ سالگی با چه خطراتی همراه است؟

مهم ترین خطری که بارداری های زیر ۱۸ سالگی را تهدید می کند، پیامدهای ناگوار سقط جنین می باشد. در ادامه به مهم ترین مشکلات بارداری زیر ۱۸ سالگی خواهیم پرداخت:

فشار خون بالا

نوجوانان باردار در مقایسه با افرادی که در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی خود بارداری را تجربه می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار دارند. از سوی دیگر خطر ابتلا به پره اکلامسی بسیار بیشتر است. پره اکلامسی نوعی وضعیت خطرناک پزشکی است که فشار خون بالا را با مشکلاتی نظیر تورم دست و صورت مادر، وجود پروتئین اضافی در ادرار و آسیب اعضای بدن ترکیب می کند. پره اکلامسی باعث آسیب به کلیه ها شده و حتی می تواند برای مادر و نوزاد با خطر مرگ همراه باشد.

بیماری های مقاربتی

برای مادران نوجوانی که در دوران بارداری خود رابطه جنسی برقرار می کنند، احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند HIV و کلامیدیا وجود دارد. با استفاده از کاندوم لاتکس در طول مقاربت می توان از بیماری های مزمنی مانند STD جلوگیری کرد. همین مسئله می تواند از سلامت رحم و کودک در حال رشد محافظت کند.

عدم مراقبت در دوران بارداری

اغلب مادران نوجوان از مراقبت های دوران بارداری آگاهی ندارند. به ویژه آن هایی که از حمایت و پشتیبانی والدین خود بهره مند نمی باشند. در واقع مراقبت های دوران بارداری به ویژه در ماه های اول بسیار اهمیت دارد. این مراقبت ها به منظور اطلاع از مشکلات پزشکی مادر و نوزاد می باشد. زیرا رشد کودک را در نظر داشته و در صورت بروز هرگونه عارضه ای سریع تر با آن مقابله می کند. هم چنین مصرف انواع ویتامین ها همراه با اسید فولیک از نواقص هنگام تولد مانند نقص لوله عصبی جلوگیری می کند.

تولد زودرس

به طور معمول بارداری در حدود ۴۰ هفته طول می کشد. نوزادی که زودتر از هفته ۳۷ متولد شود، به عنوان نوزاد نارس یا Preemie شناخته می شود. البته در بسیاری موارد می توان وقوع زایمان زودرس را به کمک داروها متوقف نمود. در بسیاری موارد برای حفظ سلامتی مادر و نوزاد او بهتر است زایمان سریع تر اتفاق بیفتد. با این حال هرچه نوزاد زودتر متولد شود، احتمال بروز مشکلات شناختی، بینایی، گوارشی و تنفسی بیشتر است.

تولد نوزاد کم وزن

مادران باردار زیر ۱۸ سال در مقایسه با دیگران در معرض خطر بیشتری برای تولد نوزاد کم وزن قرار دارند. به طور معمول وزن نوزادان نارس کمتر از وزن معمول می باشد. این مسئله به این خاطر است که آن ها مدت زمان کمتری برای رشد در رحم مادر داشته اند. در واقع نوزادانی با وزن ۱/۵ کیلوگرم به عنوان نوزادان کم وزن شناخته می شوند. این نوزادان برای تنفس بهتر باید در بخش مراقبت های ویژه  و در دستگاه تنفس قرار داده شوند. از سوی دیگر معمولا پرستاران به مادران این نوزادان آموزش های لازم را در خصوص رشد نوزاد و حفظ سلامت او ارائه می دهند.

افسردگی بعد از زایمان

طبق گزارش مرکز کنترل پیشگیری بیماری ها (CDC)، مادران باردار نوجوان بیشتر از سایر مادران در معرض خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارند. دخترانی که از کمبود توجه رنج می برند، چه در زمان بارداری و چه بعد از زایمان، باید با پزشکان خود و یا شخص قابل اعتمادی صحبت کنند. افسردگی می تواند بر سلامت مادر و روند مراقبت از نوزاد تأثیر بگذارد. با این حال نگران نباشید. زیرا با اندکی صبر و حوصله می توان این مشکل را حل کرد.

آیا مادران زیر ۱۸ سال امکان تولد نوزاد سالم را دارند؟

در حقیقت مادران نوجوان نیز می توانند نوزادان سالمی به دنیا آوردند. با مراجعه به پزشک و آگاهی از مراقبت های حین بارداری و زایمان می توانند نوزادی سالم داشته باشند. در ادامه به راهکارهایی اشاره خواهیم کرد که باعث تولد نوزادی سالم می شود.

• توصیه می شود در دوران بارداری زیر ۱۸ سالگی از مصرف دخانیات اجتناب کنید. زیرا کشیدن سیگار می تواند به تولد نوزاد کم وزن منجر شود و احتمال تولد زودرس نوزاد را افزایش می دهد.
• تنها داروهایی را که توسط پزشک تجویز می شود، مصرف کنید. مطمئن شوید که پزشک از مصرف داروهای بدون نسخه شما مطلع است. زیرا برخی از این داروها با عوارض جبران ناپذیری بر روی رشد نوزاد همراه هستند.
• مراقبت صحیح در بارداری در سنین پایین برای رفاه مادر و حفظ سلامتی او و نوزاد بسیار اهمیت دارد. سعی کنید با تغذیه سالم و ورزش کردن روحیه خود را حفظ کنید و هرگونه اضطراب و استرسی را از خود دور کنید.
• مصرف مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی می تواند اثرات بسیار مخربی بر روی سلامت مادر و نوزاد او داشته باشد. به همین خاطر در دوران بارداری از مصرف مشروبات الکلی و داروهای غیر مجاز پرهیز کنید. چنانچه به مواد مخدر و الکل اعتیاد دارید، با پزشک خود در خصوص برنامه های مشاوره و درمان صحبت کنید تا شما را در ترک این مواد یاری دهد.
• مراقبت های پزشکی مناسب برای تمام زنان باردار بدون در نظر گرفتن سن آن ها بسیار اهمیت دارد. اما از آن جایی که بدن مادران نوجوان هنوز در حال رشد و تکامل است، مراجعه منظم به پزشک از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

اهمیت مراجعه به پزشک در دوران بارداری

نوجوانان باردار باید در طول ۶ ماه اول بارداری خود حداقل باید یک بار توسط پزشک معاینه شوند. این در حالی که در ماه های آخر بارداری ممکن است این معاینات به صورت هفته به هفته انجام شود. این مراجعات به منظور اطمینان از سلامت مادر و نوزاد بسیار اهمیت دارد. در مطب پزشک وزن مادر و فشار خون او اندازه گیری می شود. هم چنین پزشک با توجه به رشد کودک، وضعیت او را ارزیابی کرده و به ضربان قلبش گوش می دهد.

معمولا تمام چیزهایی را که باید در مورد هفته های آینده بارداری خود بدانید، برای شما توضیح داده می شود. به همین خاطر بهتر است تمام سؤالات خود را یادداشت کنید تا یادتان باشد در زمان مراجعه از پزشک بپرسید. در خصوص تمامی نگرانی های خانوادگی و عاطفی و سلامت خود و نوزاد با پزشک صحبت کنید. هم چنین با مشاهده علائم زیر هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:

• تاری دید
• خونریزی از واژن
• درد شکم
• تب و لرز
• تورم و درد در پاها
• سردرد شدید یا مداوم
• استفراغ مداوم
• نشت مایعات از واژن
• درد یا سوزش در زمان ادرار

امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات بارداری قبل ۲۰ سالگی و تقویت رحم برای بارداری را نیز مطالعه فرمایید.

منبع : آرگا