تویوتا bZ4X نخستین خودرو برقی این شرکت ژاپنی است که روی پلتفرم اختصاصی خودروهای برقی ساخته و پرداخته شده است. این خودرو قابلیت آفرود داشته و با یک بار شارژ تا برد ۴۵۱ کیلومتر حرکت کرده و به گفته شرکت سازنده پاک ترین خودرو است. در ادامه به بررسی تویوتا bZ4X می پردازیم.
آشنایی و بررسی تویوتا bZ4X
تویوتا bZ4X نخستین خودروی برقی سری BZ این شرکت ژاپنی است که به صورت کامل به عنوان یک BEV توسعه پیدا کرده است. ضمنا اولین خودرویی است که بر روی پلتفرم جدید اختصاصی BEV شرکت تویوتا ساخته شده و بر اساس فلسفه e-TNGA توسط سوبارو و تویوتا توسعه یافته است. از مزایای bZ4X می توان به آلایندگی صفر، کابین جادار و شارژر خورشیدی آن اشاره نمود. 
ترکیب واحد باتری به عنوان قسمت جدانشدنی از شاسی، در تحت کف خودرو، مزایای اساسی مرکز ثقل پایین، سواری و هندلینگ عالی، تعادل فوق العاده وزن جلو/عقب و استحکام بالای بدنه برای ایمنی را به ارمغان می آورد. به گفته تویوتا تا سال ۲۰۲۵ خط تولید BZ (فراتر از صفر) به هفت مدل BEV می رسد.
این کمپانی از تجربه تقریبا ۲۵ ساله اش در فناوری باتری خودروهای برقی استفاده نموده تا کیفیت، دوام و قابلیت اطمینان پیشرو در جهان را برای واحد لیتیوم یونی که انرژی bZ4X را فراهم می کند، ضمانت کند. حتی بعد از ده سال رانندگی، انتظار می رود باتری همچنان با نود درصد عملکرد اولیه اش عمل کند.
به این ترتیب می توان گفت تویوتا bZ4X اولین خودرو کاملا برقی است که تجربه نو آورانه BEV را به همراه دارد. اگرچه ممکن است ظاهر این کراس اوور برقی باب سلیقه همه نباشد ولی تویوتا bZ4X قابلیت آفرود داشته و با یک بار شارژ تا ۴۵۱ کیلومتر سرنشین خود را همراهی می کند. ضمنا شرکت سازنده مدعی است تویوتا bZ4X پاک ترین خودرو است.
تویوتا bZ4X یک کراس اوور (یا شاسی بلند سایز متوسط) جادار و راحت بوده که با سیستم چهار چرخ محرک جدید در دسترس می باشد و هندلینگ و آفرود پیشرو در کلاس را با موتورهای الکتریکی مجزا برای هر محور ارائه می نماید. طراحی بیرونی براق و قدرتمند خودرو نیز کیفیت پیشرفته BEV و ماهیت SUV آن را انعکاس می دهد.
فاصله بین دو محور طویل، محل اقامت عالی در کابین ۵ نفره سبک و باز را به همراه ظرفیت بار سخاوتمندانه در اختیار سرنشین قرار می دهد. ضمنا تویوتا bZ4X به ویژگی های فناورانه پیشرفته دیگری هم مجهز است و آن سقف پنل خورشیدی جهت کمک به شارژ باتری موقع رانندگی یا پارک و نسل سوم تویوتا SAFETY SENSE با سامانه های ایمنی فعال و کمک راننده جدید و بهبود یافته می باشد.
همانطور که ذکر شد این خودرو بر روی پلتفرم اختصاصی خودروهای برقی ساخته شده و همزمان سوبارو سولترا و لکسوس RZ که شباهت ظاهری بسیاری به این کراس اوور تمام برقی تویوتا دارند و روی یک پلتفرم تولید شده اند نیز روانه بازار می شوند. در ادامه به بررسی بیشتر تویوتا bZ4X می پردازیم.
طراحی بیرونی
بررسی ها نشان می دهد تویوتا bZ4X به طور کلی از نظر طراحی بیرونی شبیه شاسی بلند RAV4 می باشد که یک سال قبل از ارائه این خودرو فروش بالای ۴۰۰ هزار خودرو را تجربه کرد. با این وجود از نظر ابعاد تویوتا bZ4X حدود ۹.۴ سانتی متر طویل تر و فاصله بین دو محور ۱۶ سانتی متر بلندتر و ارتفاعش ۵ سانتی متر کمتر می باشد.
از نظر تمایز با RAV4 تویوتا به اولین خودرو تمام برقی خود گلگیرهای خاکستری متالیک و برجسته را اضافه نموده و با حذف جلو پنجره، نمای صاف و یکپارچه ای را در تویوتا bZ4X ایجاد کرده است. این تمایز همچنین به عنوان تفاوت اصلی بصری بین تویوتا bZ4X و سوبارو سولترا ۲۰۲۳ دیده می شود.
این دومین مجموعه از دوقلوهای تویوتا و سوبارو است که بعد از اتحاد تویابارو و ارائه gt86 , brz ایجاد شده است. در حالی که این خودروها بیشتر از تویوتا ماحصل تلاش سوبارو می باشند. bZ4X و سولترا نسبتا برگرفته از طراحی و ساخت تویوتا هستند. سوبارو در این سری فقط روی عملکرد تمام چرخ محرک و قابلیت آفرودی دوقلوها تمرکز داشته و تا آنجا جلو رفته که حالت های آفرود سولترا را با سری bZ4X به اشتراک نهاده است.
به این ترتیب طراحی بیرونی bZ4X همانند سوبارو سولترا مطابق الگوی های تک ایموشن صورت گرفت تا هم مشخصات خودرو برقی را داشته و هم دارای بدنه جذاب و اسپرت باشد. پیشتر نیز ذکر شد که bZ4X اولین خودروی ساخته شده بر روی پلتفرم جدید اختصاصی BEV می باشد.
این پلتفرم کاملا جدید دارای انعطاف پذیری برای استفاده در مدل های بالقوه BZ آینده می باشد و برای ساخت در مقیاس طراحی شده است. واحد باتری باریک آن کاملا در زیر کف خودرو قرار داشته و قسمتی از شاسی را به خود اختصاص داده است که به دستیابی به مرکز ثقل پایین، استحکام بالای بدنه و تعادل وزن ایده آل جلو/عقب کمک می کند.
این ویژگی ها ترکیب شده تا عملکرد دینامیکی پایدار و پاسخگو با فاصله بین دو محور طولانی، فضای داخلی عالی برای bZ4X ایجاد کنند. با توجه به بررسی ها می توان گفت bZ4X از طراحی شیک و محکمی بهره می برد که به همان اندازه برای زندگی مدرن شهری و روستایی مناسب بوده و ظاهر پیشرفته یک BEV را با ویژگی های اصلی یک SUV ادغام می کند.
در نمای جلویی طراحی هوشمندانه صورت گرفته و از تزئینات غیر ضروری جلوگیری شده است. مشخصه آن فرم سرچکشی جدید با علامت تجاری با چراغ جلو باریک و تاکید بر گوشه های جلو می باشد که موضع قوی خودرو را نمایان می کند. در مقایسه با تویوتا RAV4 ابعاد بیرونی مزایای طراحی ذاتی پلتفرم e-TNGA را نشان می دهد.
ضمنا در نمای جلو چراغ های باریک با نوار کرومی به هم متصل شده و دو سپر صاف و یکدست را نیز ورودی های هوا احاطه نموده که باعث خنک شدن ترمزها می شوند.
در بررسی نمای کناری تویوتا bZ4X سیلوئت با ارتفاع کم، ستون های جلویی باریک و خط محوری کم دیده می شود که نشانگر مرکز ثقل پایین به دست آمده با پلتفرم جدید می باشد.
می توان گفت نمای جانبی این کراس اوور برقی کاملا شبیه تویوتا راوفو می باشد. دور گلگیرهای جلو و عقب و کناره های سپر با پلاستیک مشکی رنگ پوشانده شده تا خودرو نمای تهاجمی و آفرود پیدا کند. خطوطی هم از بالای گلگیرها به طرف پایین درب ها کشیده شده است.
دو اسپویلر روی درب عقب و یک جفت دیفیوز روی سپر مشاهده می شود و یک اسپویلر نیز در انتهای شیشه عقب نصب شده است. نوار نوری روی درب چراغ های دو تکه را به هم اتصال داده و خطوط تند و تیز موجب شده تا نمای عقب شبیه تویوتا پریوس دیده شود.
طراحی داخلی
در بررسی طراحی داخلی می توان گفت کابین تویوتا bZ4X فضای بزرگ و وسیعی در اختیار سرنشیان قرار می دهد و از این منظر با تویوتا کرولا و هوندا آکورد قابل مقایسه می باشد. فضای جادار، سقف پانورما بزرگ و داشبورد مینیمال از ویژگی های کابین این خودرو تمام برقی است.
پنل دیجیتال کلیومتر شمار نیز با خودروهای معمولی فرق دارد و به گونه ای طراحی شده که از بالای فرمان دیده می شود. گفتنی است تویوتا bZ4X با دو نوع فرمان معمولی و یو شکل ارائه می شود. البته بیشتر مدل های تولیدی این کراس اوور دارای فرمان معمولی هستند.
فرمان یو از تسلا برگرفته شده و برای نخستین بار چینی ها این فرمان را در تویوتا bZ4X تجربه می کنند. در مرکز داشبورد نمایشگر لمسی ۱۲.۳ اینچی دسترسی به سیستم سرگرمی را تامین می کند. در پایین نمایشگر نیز کلیدهای کنترل سیستم تهویه و صندلی ها قرار دارند و پورت های یو اس بی از نوع A و C برای شارژ و اتصال گوشی در کابین تعبیه شده اند.
شایان ذکر است طراحی داخلی لاگوم است که واژه سوئدی به معنی چیزی که درست است، می باشد. در این جا نیز راحتی و فضای اتاق نشیمن وسیعی در کابین دیده می شود. حسی که توسط بافت های تریم نرم و بافته شده، جزئیات ساتن و گزینه سقف پانوراما بیشتر می شود.
صفحه ابزار باریک و کم تنظیم بوده که به حس باز بودن و دید راننده به جلو اضافه می کند. اصل دست روی چرخ و چشم در جاده از طریق کابین انسان محور پشتیبانی شده که در آن ابزار هفت اینچی تی اف تی و نمایشگر اطلاعات به طور مستقیم در خط چشم جلوی راننده، بالای خط فرمان قرار دارند.
ضمنا فاصله محوری طولانی سبب ایجاد فضای پای پیشرو در کلاس برای تمام سرنشینان و فاصله چند متری بین سرنشیان عقب و جلو می شود. همچنین فضای بار سخاوتمندانه با تخته عرشه قابل تنظیم حضور دارد. با قرار گرفتن صندلی های عقب تا ۴۵۲ لیتر ظرفیت فراهم است.
مشخصات فنی
بررسی ها نشان می دهد تویوتا bZ4X در نسخه های تک پیشرانه و دو پیشرانه؛ دیفرانسیل جلو یا چهار چرخ محرک به بازار عرضه می شود. مدل دیفرانسیل جلو دارای حالت رانندگی ایکس مود می باشد که قابلیت رانندگی در برف و گل و به صورت کلی تمام آفرود را فراهم می کند.
این مدل از پیشرانه الکتریکی ۱۵۰ کیلو وات با واکنش بالا نیرو به دست می آورد و قدرت ۲۰۴ اسب بخار به همراه حداکثر گشتاور ۲۶۵ نیوتن متر را تولید می کند. ضمنا شتاب صفر تا صد ۸.۴ کیلومتر بر ثانیه و حداکثر سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت را امکان پذیر می نماید.
نسخه چهار چرخ محرک از حداکثر قدرت ۲۱۷.۵ اسب بخار و گشتاور ۳۳۶ نیوتن متر بهره می برد. حداکثر سرعت بدون تغییر بوده در حالی شتاب صفر تا صد به ۷.۷ ثانیه می رسد. سیستم مذکور گزینه تک پدال درایو را با افزایش بازیابی انرژی ترمز عرضه می کند که به راننده اجازه داده تنها با استفاده از پدال گاز خودرو شتاب داشته و خودرو را کند نماید.
در بررسی ها مشخص شد هر دو نسخه تویوتا bZ4X با شارژرهای ۱۵۰ کیلو واتی طی نیم ساعت تا ۸۰ دقیقه شارژ می گردند. البته یک شارژر یازده کیلوواتی نیز به عنوان شارژر خانگی لحاظ شده است. ضمنا روی سقف خودرو پنل های خورشیدی نصب هستند تا باتری ها توسط انرژی پاک و در مکان هایی که به برق دسترسی نیست، شارژ شوند.
جالب است بدانید در کراس اوور برقی تویوتا bZ4X فرمان سیمی بوده و از ارتباط مکانیکی بین فرمان و چرخ های جلو خبری نیست.این سیستم الکترونیکی جدا از اتصال مکانیکی بین فرمان و چرخ های جلو، زاویه تایر را دقیقا مطابق با قصد راننده تنظیم کرده و فضای پای بیشتری را فراهم می نماید. به این ترتیب آزادی موقعیت رانندگی و سهولت ورود و خروج بهبود می یابد.
فرمان سنتی با کنترل وان موشن گریپ جایگزین شده تا کار روان تر و آسان تر شود. به این صورت بدون نیاز به چرخش دستی؛ قفل کامل را می توان فقط با یک چرخش ۱۵۰ درجه انجام داد.
همچنین در بحث مشخصات فنی خودرو برقی، مسافت رانندگی نیز نکته مهمی برای مشتریان این خودروها می باشد و تویوتا تجربه تقریبا ۲۵ ساله اش را در توسعه باتری ها با ظرفیت بالا در این خودرو به کار بسته تا این اطمینان ایجاد شود که تویوتا bZ4X از نظر بعد مسافتی هم می تواند آرامش خاطر را به ارمغان آورد.
بر اساس اهداف توسعه باتری انتظار می رود که در ده سال رانندگی یا ۲۴۰ هزار کیلومتر هر یک زودتر روی دهد فقط کاهش جزئی در عملکرد باتری حدود ده درصد دیده شود. باتری لیتیوم یونی با چگالی زیاد دارای ظرفیت ۷۱.۴ کیلووات ساعت می باشد که انتظار می رود برد رانندگی بیشتر از ۴۵۰ کیلومتر را ارائه نماید. و ارقام به نسخه خودرو بستگی دارد.
گفتنی است به لطف یک سیستم گرمایش کارامد و تاثیرگذار، از جمله پمپ حرارتی، قابلیت اطمینان در دماهای پایین تر از صفر هم حفظ می شود و فقط کاهش متوسطی در برد نسبت به مدل های رقیب دیده می شود. به صورت مشابه ، باتری را می توان بدون به خطر انداختن ایمنی یا عمر مفید شارژ سریع نمود.
کلید کیفیت و دوام باتری؛ نظارت همه جانبه بر ولتاژ، جریان و دما از سطح سلولی می باشد. اگر هر نوع تولید گرمای غیر عادی تشخیص داده شود، کنترل ها به طور خودکار فعال می گردند. اقدامات متقابلی که برای کاهش هر نوع تخریب مواد در نظر گرفته شده و اقدامات حفاظتی در فرایند تولید برای پیشگیری از ورود مواد خارجی به باتری فراهم است.
منبع : آرگا
