یوزپلنگ از پستانداران مهره دار می باد و در کشور های دیگر به چیتا نیز مشهور می باشد. این حیوان جزئی از خانواده گربه سانان می باشد و این حیوان یکی از حیواناتی می باشد که در حال انقراض می باشد. این حیوان در مناطقی مانند آفریقا، آسیای مرکزی و شبه قاره هند وجود دارد و می توان گفت نوع آسیایی آن بیش تر از سایرین در خطر کاهش وجود دارد و اگر نتوانند از آن ها مراقبت کنند به زودی این حیوان نیز در آسیا جزئی از حیوان های منقرض شده خواهد بود. در ادامه شما را با حیوان یوزپلنگ آشنا می کنیم و اطلاعاتی در این زمینه به شما خواهیم داد.
بررسی کامل حیوان یوزپلنگ
بر اساس گفته ها و نوشته های مورخان در قدیم این حیوانات به تعداد بسیار زیادی وجود داشته اند و این به طوری است که امپراطور مغول ها دارای بیش از ۱۰۰۰ قلاده یوز بوده است. در گذشته های نه چندان دور این حیوانات در بخش های مختلفی از کره زمین مانند عربستان، پاکستان، هند و افغانستان به وفور یافت می شدند و امروزه به غیر از چند قلاده که در ایران وجود دارد در بیش تر کشور ها دیگر حیوانی به نام یوز وجود ندارد. در دهه ۹۰ میلادی تخمین زده شد که چیزی حدودا ۲۰۰ قلاده از این حیوانات در ایران هستند و امروز چیزی حدود ۶۰ قلاده از چیتا ها در مرز های ایران و پاکستان ساکن می باشند.
رفتار چیتا
چیتا یکی از حیواناتی می باشد که بسیار باهوش بوده و حرکات ظریفی دارد از این رو در بسیاری از موارد تا زمانی که شکار را بگیرد شکارش متوجه حضورش نخواهد شد. در برخی از شرایط شکار این حیوانات تا مدت ها تنها شکار خود را زیر نظر می گیرند و مدت ها سکوت می کنند تا شکار به وجودشان شک نکرده و دوباره مشغول خوردن شوند.
ظاهر یوزپلنگ
پوست زیبا و خالدار این حیوان یکی از بهترین نعمت هایی می باشد که خداوند به این حیوانات داده است و آن ها می توانند به راحتی استتار کنند تا شکار آن ها را نبیند.در واقع این حیوان به راحتی می تواند خود را در بین سنگ ها و بوته ها پنهان ساخته و با تمام توان خود زمانی که به شکار نزدیک شد به سمت او می دود و همین حرکت سریع او مانع از این می شود تا شکار بتواند از او دوری نماید و در نتیجه شکار کردن برایشان بسیار راحت می باشد.
دست ها و پاهای بسیار بلند و ظریف جانور و همچنین ستون فقرات این حیوان که دارای انعطاف بالایی می باشد باعث می شود که در هر بار گام برداشتن سریع این حیوان حدودا ۷ متر جا به جا می شود و این میزان حرکت در سایر حیوانات دیده نمی شود و این جانور می تواند به راحتی حیوانات دیگر را شکار کرده و به عنوان وعده های غذایی از آن استفاده نماید و به حفظ بقای خود کمک کند.
این حیان همانطور که گفته شد می تواند سرعت بسیار زیادی داشته باشد و حدودا در مدت دو ثانیه می تواند سرعت خود را از صفر به ۷۰ کیلومتر در ساعت برساند. این سرعت حتی برای بهترین خودرو های ساخته شده نیز غیر قابل دسترسی می باشد. این حیوان شکار خود را با دندان های نیش خود می کشد و این کار را با فرو کردن دندان های خود بر گلوی شکار انجام می دهد.
در بررسی های طاهری این حیوان آمده است که یوز ها دارای سر کوچکی می باشند با این حال دست و پا های بلندی دارد و او را در کار کردن توانمند می سازد. این حیوان دارای کمر باریکی می باشد ولی بالاتنه او بسیار قدرتمند می باشد. سطح بدنی این حیوان دارای خال های مشکی بر روی زمینه ای قهوه ای می باشد و دم این حیوان راه راه است. دو خط تیره از گوشه داخلی چشم این حیوانات تا نوک بینی آن ها کشیده شده است و این خطوط به خطوط اشک معروف می باشد.
انواع چیتا
یوزپلنگ ها دارای دو نوع می باشند که یکی از آن ها آسیایی بوده و دیگری آفریقایی می باشد. با این حال بسیاری از افراد اعتقاد دارند که این حیوان دارای گونه های بیش تری می باشند و این گونه ها در بخش های متفاوتی مانند شمال، غرب، شرق و جنوب آفریقا نیز این گونه های متفاوت دیده می شوند.
شاه یوز
شاه یوز یکی از یوزپلنگ های آفریقایی می باشد و این حیوان دارای خال هایی روی بدن خود می باشد که بزرگ بوده و تقریبا به یک دیگر وصل می باشد. این حیوان نوعی جدا نمی باشد و زیر مجموعه ای از چیتا ها می باشد و این ساختار آن ها به دلیل یک ژن غالب ایجاد شده است و شما می توانید شاه یوز ها را در آفریقا به راحتی مشاهده نمایید.
تغذیه این جانوران
این حیوان دائما باید برای تغذیه خود شکار کند و بخش عمده شمار این حیوان غزال می باشد. اما این بدین معنا نمی باشد که این حیوان تنها گوشت غزال می خورد بلکه این حیوان می تواند حیوانات دیگر را مانند آهو، جبیر، بز، خرگوش، میش و قوچ شکار کرده و به عنوان وعده غذایی از این حیوانات استفاده نماید.
تولید مثل
چیتا ها از سه سالگی می توانند تولید مثل نمایند و بارداری آن ها سه ماهه می باشد. هر سوز در هر بارداری می تواند تنها یک الی چهار توله به دنیا بیاورد. به صورت کلی عمر این حیوانات حدودا ۱۴ سال یا کم تر می باشد از این رو این حیوانات بیش تر در معرض انقراض قرار خواهند گرفت.
معنای یوزپلنگ
یوزپلنگ در ادبیات فارسی یک ترکیب است و از دو کلمه یوز و پلنگ ساخته شده است. در فارسی بن مضارع یوز برابر با یوزیدن می باشد و این کلمه به معنای جستن، جهیدن، جستجو و طلب کردن است و یوز را به معنای جستجوی شکار می دانند. از طرف دیگر یوز به معنی جوینده و شکار کننده میز می باشد از این رو به برخی از سگ های شکاری نیز یوز گفته می شود. با توجه به موارد گفته شده یوزپلنگ به معنای پلنگی می باشد که با جهیدن می تواند شکار خود را بدست آورد.
در گذشته ای دور بسیاری از افراد بر این باور بودند که یوزپلنگ یکی از حیوانات شکاری می باشد و فکر می کردند که مادر و پدر این حیوان پلنگ می باشد. حیوان پلنگ به صورت کلی با یوزپلنگ فرق می کند و این مورد را نباید با یک دیگر اشتباه بگیرید. در گذشته نامی دیگر به نام هوبر نیز وجود داشته است و به چیتا ها نسبت داده می شده که می توان این مورد را در بسیاری از شعر های قدیمی بیابید ولی امروزه این واژه به صورت کلی منسوخ شده است.
نام های دیگر یوز
در زبان های دیگر برای این جانور نام های دیگری نیز به کار رفته است. این نام ها را در ادامه برایتان بیان می کنیم.
- در عربی یوزپلنگ به «فهد » معروف است.
- در ترکمنستان یوزپلنگ به «پولام » معروف است.
- در افغانستان یوزپلنگ به «تازی پلنگ» معروف است.
- در زبان پشتو یوزپلنگ به «تازی پرنگ» معروف است.
- در پاکستان یوزپلنگ به «براهوئی» معروف است.
- در مکران یوزپلنگ به «گورک» معروف است.
- در شرق آفریقا یوزپلنگ به «دوما» معروف است.
حدودا ۵۰۰۰ سال قبل از این حیوانات برای شکار کردن استفاده می شد و سومریان این حیوانات را برای شکار تربیت کرده بودند و تا امروزه نیز این حیوانات در کنار انسان ها آن ها را برای شکار همراهی می کنند. در ادامه می توانید اطلاعات دیگری در مورد حیوانات دیگر مانند آشنایی با حیوان ببر و حیوان شیر بدست آورید و اطلاعات خود را رد این موارد افزایش دهید و برای این کار کافی است تا از لینک های داده شده در این زمینه کمک بگیرید.
منبع : آرگا
