در این مقاله بیماری گیلن مورد بررسی قرار گرفته و بررسی شده است که بیماری گیلن چه بیماری است و همچنین به علائم، ویژگیها و راههای درمان آن اشاره شده است.
معرفی بیماری گیلن
این یک بیماری نادر خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به قسمت هایی از دستگاه عصبی حمله می کند. یکی از علائم رایج آن خارش اندام ها و ضعف عضلات است. این بیماری می تواند به سرعت در بدن پخش شود و منجر به فلجی فرد شود. هیچ راه درمانی برای نابودی این بیماری تا به حال به وجود نیامده است، اما درمانی وجود دارد که علائم و مدت زمان این بیماری را کاهش می دهد.
علل ابتلا به این بیماری
این یک بیماری ارثی یا مسری نیست و تا کنون علت دقیقی از این بیماری به دست نیامده است. چیزی که درباره این بیماری مشخص و واضح است، سیستم ایمنی به دستگاه عصبی حمله می کند. گاهی اوقات برخی بر این باورند که مواد شیمیایی مشابه یا مواد شیمیایی که بر روی عوامل بیگانه مانند باکتری ها و ویروس ها وجود دارد بر روی سلول های عصبی وجود دارد. به همین خاطر سیستم عصبی به سلول های خودی حمله می کند.
درباره این بیماری باید بگوییم این یک بیماری خود ایمنی است، در بیشتر موارد بعد از گذشت چند روز یا چند هفته عفونت تنفسی یا گوارشی در این بیماری مشاهده می شود. در بعضی از موارد بعد از عمل جراحی این بیماری علائم خود را نشان می دهد یا حتی در موارد نادر بعد از زدن واکسیناسیون این بیماری ظاهر می شود. امروزه در کشورهایی گزارش شده است که بعد از عفونت ویروس زیکا، خطر ابتلا به بیماری گیلن بالا می رود، همچنین با بالا رفتن سن ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. این بیماری را اکثرا مردها مبتلا می شود.
عوامل خطر ابتلا به گیلن
علاوه بر موارد گفته شده، عوامل دیگری وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. این عوامل عبارتند از:
- عفونت ناشی از باکتری کامپیلوباکتر
- ویروس زیکا
- ویروس آنفولانزا
- ویروس اچ آی وی
- سیتومگالوویروس
- تروما
- ویروس کووید ۱۹
- واکسیناسیون کووید ۱۹
- ویروس اپشتین بار
- لنفوم هاجکین
- مایکوپلاسما پنومونیه
- در موارد نادر واکسیناسیون آنفولانزا و یا واکسیناسیون های کودکان
- هپاتیت آ، بی، سی و ای
علائم
در دفعه ی اول، علائمی چون خارش یا حتی درد در دستان و پاها احساس می شود که معمولا از کمر یا پا شروع می شود. در ده درصد افراد مبتلا به بیماری گیلن دیده شده است که علائم از اندام فوقانی شروع شده و به پاها و اندام تحتانی رسیده است. ضعف عضلات در دو سمت بدن نشانه ای است که معمولا بعد از آن افراد مجاب می شوند که برای درمان این بیماری به پزشک مراجعه کنند. این علائم می تواند در بازو ها، عضلات تنفسی و صورت هم دیده شود که نشانه ی شدید بودن بیماری است. عضلات اکثر افراد مبتلا در دو هفته اول بعد از ظاهر شدن اولین نشانه ها، ضعیف می شوند.
خلاصه ای از علائم به شرح زیر است:
- ثبات نداشتن در راه رفتن یا ناتوانی در بالا رفتن از پله ها
- ضعف پاها باعث ضعف در اندام فوقانی می شود
- اختلال در حرکات صورت از قبیل صحبت کردن، جویدن، بلعیدن
- احساس خارش و مورمور شدن در انگشتان، پنجه و مچ پا
- دو بینی یا ناتوانی در حرکت دادن چشم
- دردهای شدید که در شب افزایش یابد
- مشکلات گوارشی و اختلال در عملکرد روده یا کنترل ادرار
- افزایش ضربان قلب
- کاهش یا افزایش فشار خون
- دشواری در تنفس
این علائم می تواند شدت یابد و حتی بعضی از ماهیچه ها را از کار بیندازد. در مواردی که شدید می شود فرد به طور کامل فلج می شود. خطر مرگ در این افراد بر اثر این بیماری به سبب اختلالات فشارخون، تنفسی یا ضربان قلب است. در افرادی که این بیماری شدت کمتری دارد بهبودی از چند هفته تا چند سال طول می کشد.
درمان
تا کنون درمان قطعی برای بیماری گیلن ارائه نشده است اما با بعضی از روش ها می توانیم مدت زمان بهبودی و شدت بیماری را کاهش بدهیم. به دلیل عوارض احتمالی ضعف عضلات مثل زخم بستر یا ذات الریه که افراد فلج را درگیر می کند و همچنین به علت احتیاج به تجهیزات پیشرفته پزشکی، افراد مبتلا به بیماری گیلن در بیمارستان ها نگهداری می شوند. روش های درمان این بیماری عبارتند از:
- تعویض پلاسمای خون
- تجویز ایمونوگلوبولین وریدی
هر دور روش را اگر در دو هفته اول بعد از بروز اولین نشانه ها اجرا شوند تأثیر یکسانی دارند. اما اجرای روش دوم آسانتر است. بعد از آنکه بیمار کمی بهبود یافت، روش های شدید مراقبتی در بیمارستان به روش های توانبخشی تغییر پیدا می کند. در روش های توانبخشی فرد قدرت اولیه خود را برای انجام فعالیت های روزانه به دست می آورد و تلاش می کند که به زندگی قبل از بیماری خود باز گردد.
بهبودی افراد مبتلا به این بیماری:
دوره نقاهت بیماری گیلن طولانی است اما در نهایت اکثر افراد بهبود می یابند. علائم به مدت ۲ تا ۴ هفته قبل از تثبیت شدن، شدیدتر می شوند. سپس بهبودی بیماران می تواند چند هفته یا چند سال طول بکشد، اما اکثر بیماران به مدت ۶ الی ۱۲ ماه بهبود می یابند. حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا می توانند در طی ۶ ماه به طور مستقل راه بروند و حدود ۶۰ درصد قدرت عضلانی خود را به مدت ۱ سال دوباره به دست می آورند.
البته در بعضی از بیماران زمان بهبودی طولانی تر می شود. تعداد کمتری از بیماران بعد از گذشت چند سال هنوز ضعف های عضلانی را دارند. حدود ۳ درصد افراد که علائم شدید تری را تجربه می کنند، سال ها پس از درمان هم علائمی مانند ضعف و مور مور شدن در بدن آن ها باقی می ماند.
ما در این مطلب نهایت سعی را کردیم تا علل، عوامل و درمان این بیماری را به بهترین شکل بیان کنیم تا شما عزیزان نهایت استفاده را ببرید. به این موضوع پی بردیم که بیماری گیلن یک بیماری خود ایمنی است که به عصب ها حمله می کند. علت این بیماری تا کنون شناخته نشده است. اما عفونت بعضی از باکتری ها و ویروس ها می تواند ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. نشانه های اصلی این بیماری احساس خارش و ضعف عضلات می باشد. روش درمانی قطعی برای این بیماری تا کنون ارائه نشده است اما با روش های درمانی خاصی می توان شدت و مدت زمان بیماری را کاهش داد.
منبع : آرگا