ریزش ریش و سبیل و یا کم پشت شدن موهای صورت می تواند به دلایل مختلف مانند هورمونی، ژنتیکی، بیماری، تغذیه و سبک زندگی افراد اتفاق بیافتد. برای درمان ریزش ریش باید قبل از هر چیزی دلیل آن مشخص شده و سپس درمان گردد.
روش های درمان ریزش ریش
اختلالی در سلامت وجود دارد که سبب ریزش ریش در آقایان می گردد، این اختلال با نام علمی آلوپسی باربا شناخته می شود، آلوپسی باربا در حقیقت نوعی بیماری خود ایمنی در افرار می باشد که در آن سیستم ایمنی بدن اشتباها سلول های سالم بدن را هدف قرار داده و نابود می کند. در رابطه با آلوپسی باربا سیستم ایمنی بدن بیشتر به فولیکول های مو در ریش حمله می کنند. اختلال آلوپسی باربا نوع خاصی از آلوپسی آریتا می باشد که به ریش افراد صدمه می زند، در حالت معمول این اختلال به یکباره و ناگهانی شروع می شود که باعث ریزش موهای صورت به شکل سکه ای یا مدور می گردد. از آنجا که این مشکل در برخی از افراد دیده می شود می خواهیم در این مطلب با علل ایجاد و روش های بهبود ریزش ریش آشنا شویم.
دلایل بروز ریزش موی صورت
همانطور که اشاره شد آلوپسی باربا اختلال خود ایمنی بدن است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کنند و باعث ریختن موی ریش به شکل سکه های یا لکه ای می گردند. در بیشتر موارد ریختن ریش ها به شکل دایره ای و مدور دیده می شود و بیشتر در امتداد خط چانه ظاهر می گردد. در این مشکل این احتمال وجود دارد که فرد تمام ریش خود را از دست داده و بدون ریش شود، علاوه بر این ممکن است ریختن مو در قسمت های دیگر بدن مانند جمجمه یا صورت دیده شود. از دلایل بروز این مشکل می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بیماری های خود ایمنی: اشخاص دچار شده به بیماری های خود ایمنی مثل پسوریازیس، دیابت نوع ۱، لوپوس و ویتیلیگو نسبت به سایر افراد دیگر و دیگر بیماری های خود ایمنی به آلوپسی باربا ابتلا می یابند.
- خانواده ای با بیماری خود ایمنی: اگر در خانواده فرد یا افرادی دچار بیماری های خود ایمنی باشند، خطر ابتلا به آلوپسی باربا در این خانواده بیشتر خواهد شد.
- دیگر عوامل ژنتیکی: آلوپسی باربا اغلب در اشخاصی که مبتلا به آسم، آلرژی و دیگر شکل های آلپسی و بعلاوه در اشخاصی که اعضای خانواده به این بیماری مبتلا باشند بیشتر دیده می شود.
علائم بروز آلوپسی باربا
چگونگی به وجود آمدن آلوپسی باربا کار ساده ای نیست، ریزش موها امکان دارد به شکل ناگهانی در طی چند روز بروز پیدا کند و یا ممکن است این مشکل در طی چند هفته ایجاد گردد. ریزش ریش و لکه های طاسی به شکل های مدور و سکه های ظاهر شده و وقتی که موها دچار ریزش بیشتری می شوند دایره ها به هم رسیده و کچلی بیشتر و خواهد شد. بعلاوه موهای اطراف حاشیه منطقه دچار ریزش شده ممکن است سفید شده باشند.
در زمان ریزش موهای صورت احتمال خارش و درد در پوست ممکن است ایجاد شود، در حالت کلی پوست صیقلی و قابل دید می شود با اینکه در زمان لمس کردن حس زبری را منتقل می کند. همچنین در برخی از افراد ممکن است سرخی، آزردگی و التهاب در نقاط دچار ریزش ایجاد گردد. در برخی موارد نیز احتمال رویش موهای نازک در قسمت انتهای محدوده دچار ریزش شده و اطراف آن ممکن است.
تشخیص ریزش ریش
یک پزشک یا متخصص پوست توانایی تشخیص آلوپسی باربا را دارد، در برخی موارد تشخیص می تواند با مشاهده ریزش مو و بررسی چند نمونه تار مو در زیر میکروسکوپ انجام شود. در برخی موارد نیز ممکن است فرد نیاز به انجام بیوپسی جمجمه یا آزمایش خون به منظور تست نشانه های عفونت یا یک اختلال زیر بنایی مثل اختلالات خود ایمنی داشته باشد. همچنین امکان دارد پزشک برای تشخیص اختلالات دیگر مسبب ریزش مو مانند عفونت های قارچی یا اختلالات تیروئید فرد را مورد بررسی قرار دهد.
روش های درمانی آلوپسی باربا
در حالت کلی روش دقیقی برای علاج آلوپسی باربا یا ریزش ریش وجود نداشته و فقط افراد می توانند علائم مربوط به این مشکل را درمان و مدیریت نمایند. در صورتی که این مشکل درمان شود امکان رشد مجدد موها و ماندگاری آنها وجود داشته ولی باز هم امکان ریزش مجدد موها وجود دارد و این روش های درمان قطعی نیستند. بعد از درمان ممکن است مو به شکل قبل خود مجددا رشد نماید، اما این امکان نیز وجود دارد که مویی که دوباره رشد می کند دارای رنگ و بافت متفاوتی باشد، در برخی موارد نیز موی مورد نظر هیچوقت رشد نخواهد کرد. روش های درمان و نوع پاسخ گویی فرد به درمان نتایج مختلفی را در پی دارد، و به مقدار ریزش مو، سن فرد و دیگر عوامل وابسته است. هدف از درمان آلوپسی باربا بلوک کردن حمله سیستم ایمنی بدن و تحریک رشد مو می باشد، در اغلب موارد اگر فردی کمتر از نصف موهای خود را از دست داده باشد درمان برای او موثر تر خواهد بود.
درمان با انواع دارو
در رابطه با ریزش موی ریش روش های بهبود با دارو نیز وجود دارد که با تجویز پزشک صورت می گیرد، داروهای مختلفی که می توان برای این منظور استفاده نمود شامل موارد زیر می شوند:
- کورتیکوستروئیدها: داروهای کورتیکوستروئید از انواع داروهای ضد التهابی می باشند که به منظور سرکوب سیستم ایمنی استفاده می شوند، این داروها به شکل موضعی و یا تزریقی قابل مصرف می باشند.
- ماینوکسیدیل (روگین) : داروی ماینوکسیدل نوعی داروی موضوعی می باشد که به منظور درمان تاسی متعارف استفاده می شود. این دارو روزانه دو بار بر روی محل آسیب دیده به شکل فوم یا مایع استفاده می شود و نتیجه ان بعد از ۳ ماه قابل مشاهده خواهد بود.
- دیفن سیپرون: از داروی دیفن سیپرون برای لکه های طاسی استفاده می شود، دیفن سیپرون ممکن است باعث بروز واکنش های آلرژیک مانند سرخی، ورم و خارش در افراد گردد. این طور گفته شده است که داروی دیفن سیپرون سیستم ایمنی بدن را واردار می کند تا سلول های سفید خون را به منظور کاهش التهاب و فعال نگه داشتن فولیکول های مو به سطح پوست روانه شوند. برای مشاهده نتایج درمان به حداقل سه ماه درمان با این دارو نیاز می باشد.
- انترالین: انترالین نوعی کرم می باشد که بیشتر به منظور درمان پسوریازیس استفاده می شود، این ماده قطره ای مانند یک مرتبه در روز بر روی لکه های دچار ریزش شده استفاده می شود و به مدت ۳۰ دقیقه بر روی پوست می ماند، این دارو باعث تحریک پوست می شود و رشد مو را تقویت می نماید، نتیجه درمان با این دارو بین ۸ تا ۱۲ هفته نمایان می شود.
درمان ریزش با کاشت
کاشت ریش روش درمان برای مردانی است که به دنبال درمان علائم نازکی موی ریش یا حذف لکه های طاسی می باشند. در کاشت ریش مثل کاشت مو از موهایی در بدن مستقیما برای پیوند ریش استفاده می کنند. موهای که در ناحیه پشت سر افراد رشد می کنند، از لحاظ ژنتیکی برای ثابت ماندن برنامه ریزی شده اند، از این رو موهای پشت سر بهترین مو برای استفاده در پیوند هستند. جراح با کمک تکنیک های FIT و FUT موهای لازم را از ناحیه پشت و قسمت های دیگر سر می گیرد و بعد آن ها را در مناطقی که ریش نیاز به ضخیم شدن دارد می کارد. قبل از انجام دادن عمل نیاز است تا جراح متخصص فرد را ارزیابی کرده و وضعیت را مشخص نماید.
روش های درمان خانگی
علاوه بر درمان های ریزش ریش که در بالا با آنها آشنا شدیم، روش های درمان خانگی نیز وجود دارند که به راحتی قابل انجام و در دسترس می باشند. شاید استفاده از این روش های خانگی درمان قطعی به دنبال نداشته باشند اما امتحان آنها بی ضرر بوده و ارزش امتحان کردن را دارند.
- سیر:
مواد مغذی و ترکیبات مفید و شفا دهنده موجود در سیر می تواند به بهتر شدن علائم آلوپسی باربا کمک نماید. در مورد مفید بودن سیر تحقیق ویژه ای وجود ندارد اما با توجه به مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۷ ژل سیر می تواند در بهبود علائم آلوپسی باربا و ریزش رش مفید باشد. افرادی که از ژل سیر در کنار یک نوع کرم کورتیکوستروئیدی استفاده نموده اند در مقایسه با کسانی که فقط از کرم کورتیکوستروئیدی استفاده نموده اند بهبود قابل ملاحظه ای را در علائم آلوپسی باربا مشاهده نموده اند.
- ویویسکال:
ویوسکال نوعی مکمل طبیعی می باشد که دارای عصاره موار دریایی می باشد، اگر از این ماده در یک بازه زمانی حداقل شش ماهه استفاده شود باعث تقویت تار موی نازک در افراد خواهد شد. ویسکال از روش تجدید تولید سلول ها و قدرت بخشی به سلول هالی موجود عمل می نماید. تحقیق در مورد اثر دهی این ماده ادامه دارد، اما اثر بخشی آن تا حدی در رشد موها دیده شده است. با توجه به مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۶ در صورت استفاده ۶ ماهه از این مکمل می توان تاثیرات مثبتی در کاهش ریزش مو در مردان دچار نازکی تار مو دید.
- مکمل های زینک و بیوتین:
داشتن رژیم های غذایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای رشد موها مهم و واجب است. اضافه نمودن مکمل به رژیم غذایی می تواند باعث تقویت مقدار زینک و بیوتین در بدن شده و باعث افزایش رشد موها شده و از ریزش آن پیشگیری می نماید. کارشناسان کلینیک کلیولند دوز روزانه ویتامین مگا-B که حاوی ۳۰ میلی گرم زینک، ۳ میلی گرم بیوتین، ۲۰۰ میلی گرم ویتامین C و کمتر از ۱ میلی گرم اسید فولیک می باشد را پیشنهاد می دهند.
علاوه بر موارد بالا گزینه های دیگری نیز وجود دارند که می توانند برای بهبود ریزش ریش موثر باشند، البته هیچ کدام از موارد تا کنون به اثبات نرسیده اند:
- استفاده از جوانه گندم
- آلوئه ورا
- کاستور، نارگیل یا روغن بادام
- اسطوخودوس، رزمری و روغن ضروری گل شمعدانی
- روغن ماهی
- پروبیوتیک ها
زمان مراجعه به پزشک
آلوپسی باربا علتی برای نگران بودن درباره سلامتی به حساب نمی آید، ولی این اختلال امکان دارد تاثیرات عاطفی منفی در فرد ایجاد نماید. ریزش مو ممکن است چالش برانگیز شود به خصوص اگر فرد ریزش مو را در قسمت هایی دیگر از بدن نیز مشاهده نماید. اگر فرد متوجه تاثیرات منفی آلوپسی باربا بر کیفیت زندگی خویش شود و علاقه به پیدا نمودن ریشه مشکل خود داشته باشد، باید به پزشک یا درماتولوژیست مراجعه نماید. پزشک متخصص می تواند شدید بودن علائم را بررسی نموده و بررسی نماید که آیا دلیل مهم دیگری وجود دارد یا خیر و برنامه درمانی مناسب با آن را ارائه دهد. در حالت کلی باید بدانید که آلوپسی باربا زندگی انسان را در معرض خطر قرار نخواهد داد ولی ممکن است تاثیرات عاطفی منفی در او ایجاد نماید. انجام روش های رمانی مختلف برای رسیدن به راه حل مناسب مورد نیاز است.
منبع : آرگا