به طور کلی در جای جای جهان برای معلمان دو وظیفه در نظر گرفته شده که نخستین وظیفه مسئولیتی است که در قبال فرهنگ جامعه خود دارند و دیگری مسئولیتی است که در قبال دانش آموزان پذیرفته اند و این دو وظیفه معمولا همراه با یکدیگر انجام می گیرند و ما در این مقاله قصد داریم تا به بیان خصوصیات معلمان خوب بپردازیم.
یک معلم خوب چه ویژگی هایی دارد؟
بر اساس سخنان ارسطو که می گوید افتخار کسانی که به کودکان علم می آموزند خیلی بیشتر از کسانی است که آن ها را به وجود می آورند؛معلم و دانش آموز دو رکن اصلی آموزش و پرورش محسوب می شوند. از نظر او معلم برتر معلمی نیست که بتواند در هر مدرسه ای درس دهد معلم برتر معلمی است که بتواند در هر شرایطی و در هر مکانی اقدام به درس دادن بکند. بر اساس این سخنان ما در ادامه به بیان ویژگی های معلمان فرهیخته و خوب خواهیم پرداخت.
تمامی معلمان در تضمین موفقیت و آینده دانش آموزان خود نقش موثر و تعیین کننده ای دارند. پژوهشگران عشق و علاقه به تحصیل را نخستین پیش نیاز معلمی می دانند.
علاقه به تدریس:
این ویژگی بدین معنی است که معلم بایستی به خود تدریس و موضوع تدریس علاقه داشته باشد و بدان رغبت بسیار زیادی نشان دهد.
ایجاد علاقه ادامه به تحصیل
معلم خوب کسی است که همیشه احساس نیاز به مطالب تازه و جدید را احساس کند و مطالعات خود را پس از کسب مدرک متوقف نکند.
داشتن ثبات عاطفی و روانی از ویژگی های معلم خوب:
از آنجایی که معلم یک الگو رفتاری و آموزشی محسوب می شود بایستی تمامی افکار و اعمال او ثبات داشته باشد و تحت تاثیر افکار و هیجانات تصمیم گیری نکند.
روحیه همکاری
یک معلم برتر همواره آماده همکاری با سایر معلمان است و اگر احساس کند که همکارانش به وجود او نیاز دارند از کمک دریغ نخواهد کرد.
حس مهربانی و همدردی
معلم بایستی خلقیات و رفتارش به گونه ای باشد که دانش آموزان به راحتی بتوانند مشکلات خود را به زبان بیاورند و از این بابت که از سوی معلم مورد انتقام قرار نخواهند گرفت خیالشان آسوده باشد.
رعایت انصاف در ارزشیابی
از آنجایی که دانش آموزان به ارزیابی و اظهار نظر معلم در مورد خود بسیار اهمیت می دهند اگر این ارزشیابی منصفانه نباشد موجب ایجاد کینه و ناراحتی و در نهایت دوری دانش آموزان از معلم خواهد شد و عواقب وحشتناکی را به همراه خواهد داشت.
صبر و بردباری
یکی از مهم ترین و بهترین خصوصیاتی که یک معلم بایستی از آن برخوردار باشد صبر و بردباری است زیرا معلمان به صورت مداوم با افرادی سرو کار دارند که کم سن و سال هستند و ممکن است رفتاری از آن ها سر بزند که موجب ناراحتی و گاهی عصبانیت او شود بنابراین معلم بایستی در درجه ی بالایی از صبر و بردباری قرار داشته باشد.
قدرت بیان مناسب
قدرت بیان یکی از بهترین ویژگی ها محسوب می شود که در برقراری رابطه با افراد نقش موثری دارد بنابراین معلم بایستی از این ویژگی برخوردار باشد تا بتواند ارتباطه خوبی را با دانش آموزان برقرار کند. گاهی در اطرافمان مشاهده می کنیم که افرادی با وجود سواد بسیار زیاد توانایی و قدرت بیان خوبی ندارند و به همین علت در اکثر اوقات با مشکل مواجه می شوند.
آشنایی با اصول روانشناسی کودکان
یک معلم علاوه بر داشتن مهارت در خوب درس دادن بایستی سر رشته ای نیز از علم روانشناسی داشته باشد زیرا اگر معلم با قوانین رشد، یادگیری و خصوصیات ذهنی دانش آموزان آشنا باشد راحت تر می تواند مشکلاتی را که در سطح کلاس و مدرسه به وجود می آید را حل کند.
آراستگی ظاهر
معلمی که در طول روز ساعت ها با دانش آموزان می گذراند بایستی از لحاظ بهداشتی و آراستگی در سطح قرار داشته باشد.
سرسخت و پرتلاش بودن
معلم ها هیچگاه دست از تلاش بر نخواهند داشت مانند اوقاتی که کارها بسیار سخت می شوند. معلم دلسوز می داند که سخت کوشی و تعهد او باعث بخشیدن نیروی محرکی به کارها می شود و قادر خواهد بود تمامی امورات را اداره کند.
ایجاد علاقه در دانش آموزان
تنها علاقه ی خود معلم به یک موضوع درسی کافی نمی باشد و بایستی معلم بتواند این میزان علاقه را نیز در دانش آموزان خود ایجاد کند. تدریس خوب و مفید نیازمند به مهارت است و این مهارت زمانی آشکار می شود که معلم نشان دهد هم در شغل و هم در تدریس خود فعال است. اما هستند معلمانی که تنها علاقه خود را نشان می دهند و دانش آموزان نسبت به موضوع درسی بی رغبت هستند و همین موضوع سبب می شود تا کلاسی سرد و کسل کننده داشته باشند.
دلسوز بودن
معلم مناسب برای کودکان با درایت و مهربان است. آن ها چنین توانایی دارند که خود را جای دانش آموزان قرار بدهند و بفهمند که او در حال فکر کردن به چه موضوعی است بنابراین آن ها می توانند به این بیاندیشند که دانش آموزان برای یادگیری به چه چیزی احتیاج دارند. یک معلم ایده آل هنگامی که می بیند دانش آموز دچار درگیری و کشمکش شده تحقیر و رفتار نامناسب را کنار خواهد گذاشت تا اوضاع بدتر نشود. اما آنچه معلمان خوب را از سایر معلمان متمایز می کند این است که معلم خوب از صمیم قلب و روح خود به دانش آموزان درس می دهد.
خصوصیات معلم ایده آل در زمینه پیشرفت تحصیلی تحصیلی دانش آموزان
بر اساس تحقیقاتی که انجام گرفته فهرستی از ویژگی های معلم خوب و مناسب در زمینه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تهیه و در ادامه بیان کرده ایم.
- آموزش همراه با شور و شوق
- استفاده متنوع از روش های تدریس
- پرهیز از انتقادات تند و خشن
- تاکید بیشتر بر محتاوی آموزشی
- رابطه ی خوب با دانش آموزان
- استفاده از سبک تدریس غیر مستقیم
- رفتار آموزشی متناسب با قوانین آموزشی
- در اختیار داشتن نظم و اداره کلاس
- توجه به احساسات دانش آموزان
- لذت بردن از کار با دانش آموزان
- پدید آمدن محیط مطلوب برای آموزش
- خلاق و نوآور بودن
- تاکید به مهارت خواندن
- داشتن رفتار عادلانه
- تسلط کافی در اداره کلاس
پیشنهاد می کنیم با کلیک بر روی لینک مقابل مقاله ما درباره تشویق کودکان به انجام تکالیف مدرسه را نیز مطالعه نمایید.
منبع : آرگا