گاهی مواقع عشق در روابط عاطفی می تواند به نوعی عشق بیمارگونه تبدیل شود. برای دانستن نشانه های این اختلال و راهکارهای درمان آن پیشنهاد می کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
نشانه های عشق بیمارگونه
ممکن است در روابط عاشقانه یک یا هر دو طرف احساس ناخوشایندی داشته باشند. در این شرایط احتمالا باید نشانه های عشق بیمارگونه را جستجو کرد. با این که عشق احساسی زیبا می باشد ولی گاهی به خاطر مشکلات روحی و روانی افراد رفتار و واکنش های نامناسبی بروز می دهند.
در ادامه مطلب قصد داریم در مورد تشخیص عشق سالم از بیمارگونه و شیوه های درمانی آن صحبت کنیم.
منظور از علاقه بیمارگونه چیست؟
اگر احساس می کنید در رابطه نادرستی قرار دارید و خود یا طرف مقابل شما به اختلال عشق وسواسی یا بیمارگونه مبتلا است حتما به مشاور یا روانپزشک مراجعه کنید. در مواردی عشق می تواند به اختلال عشق وسواسی تبدیل شود.
احتمالا با اصطلاح عشق چشمان طرف را کور کرده است آشنا هشتید. گاهی اوقات ممکن است این اصطلاح درست باشد. دوست داشتن بیش از حد کسی می تواند چشم را روی واقعیت ها ببندد. در واقع در عشق وسواسی فرد همه تلاش خود را به کار می گیرد تا توجه کسی را که دوستش دارد به خود جلب کند.
و اگر نتواند در کنار او باشد یا پاسخ متقابلی از وی دریافت کند احساس اضطراب پیدا کرده و یا افسرده می شود. در عشق وسواسی، اختلال شخصیت مرزی وجود داشته که می تواند هر برای فرد مبتلا و هم برای طرف مقابلش بسیار مضر باشد.
برای هر فردی عشق تعریف متفاوتی دارد. همه از پیامدهای ازدواج بدون عشق آگاه بوده و می دانند که وجود عشق و دوست داشتن برای تداوم یک زندگی تا چه اندازه مهم است. می توانید مقاله نشانه های ازدواج ناموفق را نیز در این راستا مطالعه نمایید.
به نظر شما آیا تمام عشق ها سالم بوده و می توان گفت عشق از هر نوعی به طرفین آرامش می دهد؟ پاسخ این سوال خیر است. بعضی مواقع عشق از مرز طبیعی فراتر رفته و نه تنها سازنده نبوده بلکه سبب ایجاد حالات آزاردهنده در هر دو طرف می شود.
این همان تعریف علاقه بیمارگونه است. با توجه به تعاریف روانشناسی، عشق وسواسی در واقع علاقه ای است که از محبت و توجه بیش از حد و خارج از کنترل فردی به یک فرد دیگر ایجاد می شود.
چگونه علاقه سالم را از علاقه بیمارگونه تشخیص دهیم؟
تعاریف مختلفی از سوی فعالان حوزه روانشناسی در مورد عشق ارائه شده و یکی از معروف ترین آن ها تعریف اشترنبرگ با عنوان مثلث عشقی است. اشترنبرگ عشق را پدیده ای شامل میل، صمیمیت و تعهد می داند. ولی به هر حال در نظر تمام نظریه پردازان یک سری ویژگی های خاص برای عشق وجود دارد.
از نشانه های عشق سالم باید به احترام، اعتماد، همدلی، درک متقابل، تعهد و وفاداری، بخشش، از خود گذشتگی متناسب، حمایت، قدردانی، احترام به استقلال یکدیگر و … اشاره کرد.
انواع علاقه های بیمارگونه
برای درک بهتر علاقه بیمارگونه با دانستن انواع آن بهتر به مفهوم چنین علاقه ای پی می برید. بر اساس تحقیقات و نظریه های روانشناسی موارد زیر اصلی ترین انواع علاقه بیمارگونه هستند.
۱. اختلال خود معشوق پنداری
یکی از انواع علاقه بیمارگونه خود معشوق پنداری می باشد که البته روان پریشی عاشقانه نیز نام دارد. افراد با این نوع اختلال تصور می کنند یک یا چند نفر عاشق او شده اند ولی از او پنهان می کنند. افراد مدنظر وی نیز معمولا از لحاظ مالی، اجتماعی یا فرهنگی در سطح بالاتری می باشند و حتی گاهی از افراد مطرح هستند.
در واقع فرد دچار توهم شده و این حس را دارد که طرف مقابل می خواهد با شیوه های مختلف به او پیغام عشق دهد. جالب است بدانید که در این نوع اختلال عشقی فرد مبتلا هرگز از عقیده خود دست برنمی دارد و مطمئن است که چنین عشقی وجود دارد.
به طور معمول این اختلال در خانم ها از آقایان بیشتر دیده می شود. این توهم همچنین معمولا در افراد با روابط محدود و غالبا منزوی ایجاد می شود. از عوارض شدید خود معشوق پنداری می توان به رفتارهای پرخاشگرانه اشاره کرد. یا حتی اختلال دو قطبی ایجاد می شود.
از نشانه های علاقه بیمارگونه خود معشوق پنداری عبارت است از:
- ارتباط زیاد به بهانه های متعدد
- مشغله ذهنی افراطی به فعالیت ها و اتفاقات برای فرد عادی است.
- پیگیری دائم رسانه های اجتماعی اگر فرد مدنظرش مشهور است.
- حس حسادت زیاد نسبت به اطرافیان طرف مقابل
- آزار دادن طرف مقابل
- توهم تعقیب توسط فرد مقابل
۲. اختلال عشق و علاقه وسواسی
تشخیص علاقه سالم از علاقه بیمارگونه گاهی مواقع در مراحل اولیه دشوار است زیرا در ابتدا همه چیز در رابطه زیبا به نظر می رسد ولی به تدریج فرد عاشق واکنش ها و رفتارهایی از خود نشان می دهد که سبب آزار معشوق می گردد. به طوری که یکی از رایج ترین علل پشیمانی بعد از عقد به شمار می رود.
عشق وسواسی نوعی توجه افراطی به معشوق می باشد و تصور بر این است که طرف مقابل باید تحت کنترل و حمایت کامل باشد. عاشق فکر می کند محبوب باید کاملا از آن او باشد و حتی گاهی حسادت ها و حساسیت های زیاد او سبب آزار طرف مقابل می شود.
از نشانه های علاقه بیمارگونه وسواسی عبارت است از:
- علاقه افراطی
- حس مالکیت نسبت به طرف مقابل
- کنترل همه فعالیت های معشوق
- اعتیاد به ارتباط با فرد مقابل
- حسادت شدید نسبت به تمام افرادی که معشوق با آن ها در ارتباط می باشد.
- تعهد افراطی
- خشونت های جسمی
- محدود کردن معشوق برای انجام کارهای روزمره
- پرستش و تمجید تمام صفات طرف مقابل
- ارتباط های مکرر دیداری، تماس تلفنی، پیامک، ایمیل و …
سوالی که وجود دارد این است چرا برخی افراد دچار چنین حسی می شوند؟ از مهمترین علل پیدایش اختلال عشق وسواسی کمبود عزت نفس است. زیرا فرد، طرف مقابل را برتر از خود می داند. ولی در واقع چنین ویژگی می تواند ناشی از چند اختلال روانی کودکی باشد.
این اختلالات شامل اختلال دلبستگی، حسادت فریبکارانه، اختلال شخصیت مرزی، خود معشوق پنداری و اختلال وسواس فکری و عملی می باشند. در مورد درمان این اختلال حتما باید با مشاور و یا روانپزشک در ارتباط بود.
۳. اختلال دلبستگی افراطی
این نوع اختلال عشقی ریشه در کودکی فرد دارد. در حقیقت کودکی که دلبستگی ناایمن را با والدین خود تجربه می کند در آینده برای برقراری رابطه احساسی دچار مشکل می شود که یکی از علل سرد شدن رابطه زناشویی به شمار می رود.
مادری که رابطه سالم و ایمنی با فرزندشان ندارند مشکلی به اسم دلبستگی نا ایمن را در وی نهادینه می کنند. نبود حس مورد حمایت قرار گرفتن، عدم روابط صمیمی و مهربان، عدم برآورده شدن نیازها، ترس، عدم اعتماد از عوامل ایجاد اختلال دلبستگی واکنشی در کودک هستند که در بزرگسالی خود را به صورت علاقه بیمارگونه نشان می دهند.
فرد دارای این اختلال از برقراری ارتباط عاشقانه و نزدیک ترس دارد. در دلبستگی ایمن ترسی برای ایجاد رابطه و اعتماد وجود ندارد. در اختلال دلبستگی فرد دائما نگران است که طرف مقابل شاید نتواند وی را حمایت کند و مورد اعتماد نیست.
این افراد در دو قطب عشق و نفرت و امنیت و آشفتگی قرار دارند و معمولا از عشق فرار می کنند. نکته منفی درباره عاشق شدن این افراد آن است که گاهی برای جبران نیازهایی که در کودکی برآورده نشده وارد رابطه شده و وابسته می شوند به طوری که نمی توانند بدون او تحمل کنند. حتی ممکن است رفتار و حرکات خود را مطابق طرف مقابل تنظیم کنند.
در نقطه مقابل آن فرد برای جلوگیری از تجربه شکست و احساس طرد شدن هرگز حاضر نیست عشق را تجربه کند.
۴. اختلال عشق ایثارگرانه
این نوع عشق، نوعی فداکاری و ایثارگری بیش از اندازه از سوی فرد عاشق نسبت به معشوق است. به طوری که این عشق یک طرفه است. آنچه که سبب می شود این علاقه منفی ایجاد شود آن است که فرد دائما به دنبال شیوه های مختلف برای جلب رضایت و محبت دیگری می باشد و به نوبه خود اضطراب و وسواس را هم به دنبال دارد.
روانشناسان عقیده دارند عشق ایثارگرانه ریشه اضطرابی و گرایش روانجورانه دارد. تحقیقات نشان می دهد افراد مبتلا به این علاقه بیمارگونه اعتماد به نفس پایینی دارند.
درمان علاقه بیمارگونه به چه صورت است؟
در صورت تشخیص علاقه سالم از بیمارگونه باید به درمان این حس منفی پرداخت. در واقع منشا و ریشه بیشتر علاقه های بیمارگونه وجود اختلالات، مشکلات و آسیب های روحی و روانی است که نه تنها تشخیص بلکه درمان آن نیز در حوزه مشاوره ، روانشناسی و روانپزشکی قرار می گیرد.
زیرا گاهی اقدامات و واکنش های نادرست به این احساسات نه تنها تاثیری نداشته بلکه ممکن است اختلالات دیگری را به همراه آورد و فرد آسیب بیشتری پیدا کند. به ویژه که تیپ های شخصیتی خود یک عامل موثر در روش درمان محسوب می شوند. حتی ممکن است در بیشتر موارد به داروهای تجویزی از سوی روانپزشک نیاز باشد که دوره درمانی خاصی باید طی شود.
از این رو توصیه می شود اگر علاقه بیمارگونه در خود یا طرف مقابل احساس می کنید حتما نسبت به درمان آن از طریق مشاوره و روانپزشک اقدام کنید.
منبع : آرگا
