وکالت تام الاختیار و اعتبار وکالت تام الاختیار پس از مرگ، یک سوال مهم و اساسی است که این روزها سر و صدای زیادی به پا کرده است. به طور معمول در بیشتر دادگاه ها افرادی می توانند پیروز شوند که در کنار خود یک وکیل خوب و با تجربه نیز داشته باشند. معمولا موکل در وکالت نامه خود اختیاراتی به وکیل خود می دهد. وکیل در چارچوب این اختیارات است که می تواند عمل و اقدام کند و اقدام او پیش از چارچوب وکالت نامه به تنفیذ موکل نیاز دارد. اما گاهی اوقات ممکن است موکل به وکیل خود اختیار تام دهد تا در همه امور بدون نیاز به تنفیذ موکل تمام اقدامات را انجام دهد.در ادامه مطلب هر آنچه باید در مورد وکالت تام بعد از فوت بدانید را به شما خواهیم گفت.
وکالت تام الاختیار به چه معناست؟
بر اساس قوانین ایران وکالت نوعی عقد است. مطابق با ماده ۶۵۶ قانون مدنی وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام کاری نایب خود قرار می دهد. در نظام حقوقی کشور ایران برای وکالت انواع گوناگونی پیش بینی شده است که یکی از انواع وکالت، وکالت تام الاختیار نام دارد. وکالت تام الاختیار به این معناست که موکل در طی یک وکالت نامه همه امور مربوط به خودش مانند کارهای اداری و مالی را به وکیل واگذار کند.
لازم است بدانید در وکالتنامه معمولی یا عادی، موکل قسمتی از امور مشخص شده خود را به وکیل می سپارد و وکیل برای انجام اموری که از حدود اختیارات خود خارج است باید از موکل اجازه بگیرد و با نظر موکل کارها و امورات مربوط به آن را انجام دهد. این در حالی است که در وکالت نامه تام الاختیار، وکیل در انجام تمام امورات مربوط به موکل، به تنفیذ نیاز ندارد و می تواند به صورت مستقل این کار را انجام دهد.
بررسی انواع وکالت نامه تام الاختیار
وکالت نامه تام الاختیار به دو گروه ساده و بلاعزل تقسیم بندی می شود. در نوع ساده، موکل هر مرتبه که بخواهد وکیل را عزل می کند. اما در وکالت بلاعزل همان گونه که از نام آن مشخص است، موکل نمی تواند وکیل خود را عزل کند. به طور معمول این نوع وکالت نامه ها برای خرید و فروش خودرو، منزل و … کاربرد دارند. برخی از وکالت نامه های تام الاختیار بلاعزل مدت دار است و تا وقتی مدت آن به پایان نرسیده است، موکل برای عزل وکیل خود دچار مشکل می شود.
هر یک از این دو نوع وکالت نامه های تام الاختیار ویژگی های منحصر به فرد دارند و استفاده از هر دو نوع این وکالت نامه ها به شرایط موکل بستگی دارد. همان طور که اشاره کردیم، در صورتی که وکالت نامه های تام الاختیار از نوع ساده باشند موکل این حق را دارد که هر زمان بخواند آن را فسخ کند. اما در وکالت نامه بلاعزل این حق را ندارد. در حقیقت مهم ترین چالش شرایط وکالت تام بعد از فوت به این نوع وکالت نامه ها مربوط می شود.
به این نکته مهم توجه داشته باشید حدود اختیارات وکیل مرقوم در انجام مورد وکالت با حق توکیل غیر ولو کرار اکلا یا جز او با حق عزل وکلای انتخابی از جانب موکل دارای تمامی اختیارات تامه و لازمه قانونی و اقدام و امضای وکیل از موکل است و هرگونه عمل و اقدام و امضا وکیل زمینه در خصوص وکالت به منزله عمل و اقدام و امضا موکل محسوب و نافذ و معتبر و دارای آثار قانونی است.
نحوه تعیین وکیل تام الاختیار پس از فوت
یکی از سوالاتی که این روزها برای بسیاری از مردم مطرح می شود این است که آیا وکیل تام الاختیار را بعد از فوت می توان تعیین کرد؟ یا بهتر است بگوییم نحوه تعیین وکیل تام الاختیار بعد از فوت چگونه است؟ منظور از وکیل تام الاختیار بعد از فوت این است که موکل در دوره حیات خود وکیل تام الاختیاری را برای اداره امور خویش منصوب کند که حتی پس از مرگ، این وکیل بتواند کارهای مربوط به موکل فوت شده را به طور کامل انجام دهد.
مهم ترین مرجع برای این سوال، رجوع به قانون کشور است. بر اساس ماده ۹۵۶ قانون مدنی ذکر شده است که اهلیت برای دارا بودن حق با تولد انسان شروع شده و با مرگ او تمام می شود. مطابق این قانون همه حقوق متوفی به غیر از حقوقی که به جسم و حرمت جسم او مربوط می شود با مرگ او به پایان می رسد. اما سوالی که در این جا باید به آن پاسخ داد این است که آیا این حقوق شامل وکالت تام الاختیار نیز می شود؟ در ادامه این موضوع را بررسی خواهیم کرد.
آیا وکالت تام بعد از فوت نیز کاربرد دارد؟
سوال مهم دیگری که بیشتر مردم با آن روبرو هستند این است که آیا وکالت تام بعد از فوت نیز قابل استناد است؟ با توجه به مواردی که به آن ها اشاره کردیم، آیا وکیل این حق را دارد که وکالت کسی که فوت کرده است را بر عهده بگیرد؟ مطابق با ماده ۶۷۸ قانون مدنی وکالت به سه علت از بین می رود:
- به استعفای وکیل: همان گونه که از عنوان این بند مشخص است وکیل از ادامه وکالت برای موکل خود استعفا بدهد.
- به موت یا به جنون موکل یا وکیل: براساس این بند، یکی از مهم ترین مواردی که موجب باطل شدن وکالت نامه می شود، جنون یا فوت وکیل یا موکل است. به موجب این بند، از آنجایی که فوت هر یک از طرفین موجب باطل شدن وکالت بین طرفین می شود، پس وکالت تام الاختیار بعد از مرگ نیز کاربرد ندارد و موجب از بین رفتن وکالت نامه خواهد شد. ممکن است این روزها با وکالت نامه هایی روبرو شویم که وکالت تام بعد از فوت در آن تصریح شده است، اما باید بدانید که این وکالت نامه ها اعتبار قانونی ندارند و در دادگاه قابل استناد نیستند.
- به عزل موکل: به این معنا است که موکل با اراده خود وکیل را عزل کند.
پاسخ به سوالات متداول
- آیا وکالت بلاعزل پس از مرگ باطل می شود؟
بله، همه وکالت نامه ها فارغ از موضوعی که دارند بعد از مرگ به اتمام می رسند و هیچ گونه اثری از آن ها باقی نخواهد ماند. در حقیقت ممکن است شما در وکالت بلاعزل نتوانید وکیل خود را یک طرفه عزل کنید، اما در هر صورت با فوت شخص، این عقد به طور کامل منحل خواهد شد.
- آیا می توان وکالت نامه ای را تنظیم کرد که پس از فوت باطل نشود؟
خیر، به طور یقین می توان گفت که وکالت نامه از هر نوعی که باشد پس از مرگ به اتمام می رسد و همه کارهایی که بعد از مرگ موکل انجام می شود به طور کامل باطل است و هیچ گونه اثر حقوقی نخواهد داشت. به همین دلیل این مورد را زمان تنظیم وکالت نامه در نظر داشته باشید.
- چرا وکالت تام پس از مرگ باطل می شود؟
حتما این قانون مهم را به یاد داشته باشید که وکالت تام بعد از فوت از بین می رود و یک دلیلی پشت آن پنهان است. در این خصوص باید بدانید که یک شخص در مواردی می تواند به دیگری وکالت دهد که خود قادر به انجام آن باشد. به عنوان مثال وکالت انتقال یک ملک را به شخصی بدهید که خودتان توانایی انجام آن کار را داشته و دارید. روشن است هنگامی که شخصی فوت می شود به هیچ وجه امکان انجام هیچ کدام یک از کارهای این دنیا برای او وجود ندارد؛ بر همین اساس وکالت تام بعد از فوت به طور کامل باطل خواهد شد.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد. در پایان می توانید مقالات شرایط گرفتن وکیل رایگان، وظابف وکیل خانواده و مشکلات مختلف حقوقی را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا