شیر خشک گونه ای جایگزین و یک غذای مکمل محسوب می شود که در دوران شیرخواری به نوزاد می دهند. شیر خشک و یا پودر شیر نوعی فراورده شیری می باشد که در آن شیر تبخیر گردیده و به ماده ای جامد مبدل می گردد تا به نحو بهتری نگهداری شود. شیر خشک نوزاد با شیر خشک صنعتی دارای تفاوت می باشد که از نظر ساختار نسبتا مانند شیر انسان و بدون لاکتوز است. قابل ذکر است که شیر خشک صنعتی را نباید برای نوزاد مورد استفاده قرار داد و برای وزن گیری رده های سنی بالاتر مناسب است. و اما همانطور که گفته شد شیر خشک دارای تیپ بندی مختلفی شامل شیر خشک اسکیم، شیر خشک پر چرب حیوانی، شیر خشک نوزاد، شیر خشک دیلاکتوز، شیر خشک پر چرب لبنی، شیر خشک دمینرال است و در برندهای متفاوتی تولید می گردد. هر یک از مادران عزیز برای نوزاد از یک برند و نوع شیر خشک بهره می برند که البته به سن او و نیز اینکه مناسب حال او می باشد بستگی دارد. برخی مواقع یک شیر خشک موجب اسهال و یا استفراغ در نوزاد می شود که ممکن است نوزاد به آن حساسیت دارد و یا به هر دلیلی باید شیر خشک عوض شود. به هر حال موضوع مهمی است که باید به آن توجه نمایید. در ادامه بیشتر در مورد تغییر شیر خشک توضیح خواهیم داد.
با مرور تاریخچه شیر خشک به هدف اولیه آن برمی خوریم که جهت تغذیه بچه های یتیم و سرراهی که بدون سرپرست نداشتند، ساخته گردید. ولی مدتی است که جایگزین شیر مادر می شود و برای تغذیه شیر مادر از آن استفاده می شود. البته که نمی تواند جای مادر را بگیرد به بیانی هیچ جایگزینی نمی توان برای شیر مادر یافت. با وجود این علاوه بر انتخاب اختیاری مادر عزیز برای تغذیه فرزند، ممکن است مادر بیماری داشته باشد و یا به هر دلیل دیگری از شیر دادن منع شده باشد، و یا شیر او کم باشد و شیر نداشته باشد که در این مواقع که انتخاب یک شیر خشک مناسب، بهترین انتخاب ممکن به حساب میآید.
تمامی انواع شیر خشک ها خیلی شبیه به شیر مادر تولید می گردند و اغلب آنها از شیر گاو اصلاح شده تهیه می گردند که تمامی برندهای استاندارد خیلی مانند هم می باشند، غیر از زمانی که دکتر متخصص پیشنهاد یک برند خاص را بکند. شیرخشک های غنی گردیده با آهن گزینه های بهتری محسوب می شوند. و در مورد آبی که برای ترکیب با شیر خشک استفاده می شود، آب را چه آب معدنی چه آب شهری را بجوشانید.
چون و چرا و موارد تغییر شیر خشک نوزاد
در مورد تغییر شیر خشک باید بگوییم که بهتر است انجام نشود، و البته آن به تکرار، در واقع با در نظر گرفتن کامل نبودن فرآیند گوارشی کودک خوب است از اول گوارش نوزاد به شیر خشک عادت نماید. تعویض و تغییر شیر خشک امکان دارد موجب دفع مدفوع و یا به خاطر تفاوتهایی ناچیز مدفوع سفت و یا نرمتر گردد. از ۶ ماه به بعد می توان شیر خشک را عوض کنید زیرا روده دارای روده بالغ تری هستند. به طور کلی لازم است به نوزادهای کمتر از شش ماه شیر خشک حاضری بدهید که احتیاجی به ترکیب کردن با آب ندارند. اگر نوزادتان چهار ماهه است نباید شیر خشک را رقیق نمایید چون آب موجود زیادتر در سیستم آنها موجب به هم ریختن تعادل در کلیه گردیده و امکان دارد بر چگونگی کنترل ادرار و الکترولیت ها موثر باشد. به بیانی کلی اغلب شیرخشک ها مانند هم هستند، و اینکه نوزاد در ابتدای تولد اسهال و استفراغ ناچیزی را دارند و نباید مادران عزیز زیاد حساس باشند، اما در صورت نیاز بهتر است با دکتر متخصص در جریان بذارید و موضوع را گزارش بدهید که امکان دارد به خاطر حساسیت نوزاد به شیر خشک رخ بدهد و دیگر اینکه در موراد الزامی و نیاز شیرخشک را تغییر ندهید چرا که تمامی برندها مانند هم هستند.
نشانه ها و عوارض حساسیت نوزاد به شیر خشک
همانطور که گفته شد ممکن است نوزاد شما به شیر خشک حساسیت داشته باشید که در این صورت نشانه هایی را نشان می دهد و عوارضی دارد که باید حتما آن را جدی بگیرید و پیگیری نمایید.
- دفع گاز بسیار پس از نوشیدن شیر (آروغ زدن)
- تغییرهای پوستی همچون اگزما، کهیر، خارش، پوسته پوسته گردیدن و خشکی پوست
- کم و یا زیاد شدن وزن
- مشکلات تنفسی نوزاد
- استفراغ غیر طبیعی و پشت سر هم و خارج شدن میزان بالایی بزاق
- مدفوع غیرعادی و عطر بد مدفوع
- تغییرهای مقعدی و درمان نشدن با استفاده از کرم ضدسوختگی
- مشکلات و تغییرهای روده ای
- ورم کردن زبان، چهره و دهان و یا سخت نفس کشیدن
- مشکل د هضم و گوارش غذا با نشانه هایی همچون گریه های شدید و غلت زدن
- داشتن خواب آشفته و از خواب پریدن
دکترهای کودکان شیرخشک را برای نوزادهای کمتر از شش سال مهمتر می دانند، در واقع اولویت دارد که بعد از گذشت شش ماه می توان از موارد زیادتر دیگری همچون آب، شیر تبخیر گردیده، شیر حیوانی پرچرب و یا پاستوریزه، شیرهای تخمیر گردیده همچون دوغ بهره برد. همچنین برای آشنایی با مطلب مسمومیت با شیر خشک چه نشانه هایی دارد؟ و قوانین ترکیب شیر خشک با شیر مادر به لینک ها مراجعه کنید.
منبع : آرگا
