امروزه کج گذاشتن پا در کودکان بسیار مورد بررسی قرار می گیرد، چرا که این مشکل امری رایج در میان کودکان و نوجوانان می باشد، مشکلاتی چون انحرافات زانو یا ضربدری بودن آن، پرانتزی بودن زانو و سایر انحرافاتی که در پاشنه و زانو وجود دارد، می تواند علت کج گذاشتن پای در کودک باشد. وجود این مشکلات ممکن است، در ابتدا عارضه ای جدی نباشد و کم اهمیت جلوه کند، اما در آینده مشکلات جدی تری را برای کودک ایجاد خواهد کرد.
بروز مشکلات در مفصل و تعادل در بزرگسالی در بیشتر موارد ریشه در کودکی دارد و به همین دلیل درمان کج گذاشتن پا در کودک امری حائز اهمیت می باشد. البته کج گذاشتن پا در کودکان کم سن در ابتدای یادگیری راه رفتن طبیعی می باشد و در بیشتر موارد با افزایش سن و کسب مهارت راه رفتن این عارضه برطرف می شود، اما در برخی موارد این عارضه بدون درمان درست رو به بهبود نمی رود و نیاز به درمان پزشکی می باشد. شناخت انواع مشکلات پا در کودکان که باید جدی بگیریم، در شناخت بیماری ها و مشکلات جدی بسیار مفید می باشد.
کج گذاشتن پا در کودکان
یادگرفتن مهارت راه رفتن در کودکان نیاز به تمرین و زمان کافی دارد و در ابتدای این مسیر ممکن است، با نوک انگشتان راه بروند و یا انگشتان را به سمت داخل یا خارج بچرخانند، رد بیشتر موارد جای نگرانی وجود ندارد، زیرا این وضعین درد و ناراحتی برای کودکان ایجاد نمی کند و با رشد بیشتر و در طول زمان خود به خود مرتفع می گردد.
در برخی موارد کج گذاشتن پا در نوزادان و کودکان می تواند، به دلیل ساختار عضلانی و اسکلتی باشد، در صورتی که کج گذاشتن پا با افزایش سن بهبود پیدا نکند، معمولا مشکل وخیمی ایجاد نمی شود، اما به علت وجود انحنا در پا کفش مناسبی برای کودک پیدا نخواهد شد و این امر والدین را مکلف می کند، تا به دنبال راهی برای درمان باشند، لازم به ذکر است، که این عارضه نمی تواند، موجب بروز آرتریت یا همان التهاب مفصل شود و یا اشکال در راه رفتن و حفظ تعادل را به وجود آورد.
در موارد بسیار اندکی این احتمال وجود دارد، که چرخش شدید غیر عادی استخوان درشت نی ساق پا یا ران به سمت داخل وجود داشته باشد، که موجب داشتن ظاهر نامناسب می شود و پا ها بد شکل خواهند شد، در این صورت برای درمان این عارضه به جراحی نیاز می باشد.
چرخش مفصل ران
علت کج گذاشتن پا در کودکان به سمت داخل می تواند، ناشی از چرخش مفصل ران یا همان استخوان فمور در محل محل اتصال آن به مفصل لگن باشد، در این صورت این عارضه انحراف استخوان ران نام می گیرد، در حقیقت تمامی انسان ها با چرخش مفصل ران در زیر لگن متولد می شوند و این امر در سنین دو سالگی رفع می شود.
در صورتی که رفع این موضوع به زمان بیشتری نیاز داشته باشد، احتمالا شاهد کج گذاشتن پا در کودک دو ساله یا بزرگتر خواهید بود. این کودکان زانو ها و پاهای خود را به سمت داخل می چرخانند و اغلب در هنگام نشستن پا های خود را در وضعیت W قرار می دهند، معمولا در این کودکان کج گذاشتن پا به سمت داخل در سن ۷ یا ۸ سالگی از بین می رود.
در این صورت درمان با اسپلینت، گچ یا بریس موثر واقع نمی شود و ممکن است، پزشک توصیه کند، کودک را از نشستن به حالت W منع کنید، در تعداد بسیار کمی از کودکان چرخش مفصل ران برای طولانی مدت ادامه دارد، با این وجود این عارضه هرگز موجب بروز مشکلات عملکردی نمی شود و کودک بدون مشکل خاصی می تواند، در ورزش یا سایر فعالیت های بدنی شرکت کند، فقط در موارد نادر که با درد در لگن یا زانو همراه باشد، به جراحی نیاز است.
چرخش ساق پا
در مواردی نیز کج گذاشتن پا در کودکان می تواند، به دلیل پیچش درونی استخوان ساق پا باشد، در این صورت این وضعیت، چرخش رو به داخل استخوان درشت نی یا تورشن تیبیا نام می گیرد، بروز این عارضه در بین نوزادان و کودکان نوپا امری متداول و شایع می باشد و می تواند، به نحوه خروج کودک از کانال زایمان مربوط باشد.
تورشن تیبیا معمولا در بدو تولد تشخیص داده نمی شود و زمانی والدین به وقوع این امر پی می برند، که کودک در مراحل ابتدایی راه رفتن باشد، هر چند این حالت درد و ناراحتی برای کودک به دنبال ندارد، اما معمولا به دلیل این وضعیت در حین راه رفتن مدام به زمین می افتند. این وضعیت ممکن است، برای مدتی وجود داشته باشد، اما با رشد کودک به تدریج از بین می رود.
استفاده از اسپلینت، گچ یا بریس نمی تواند، تغییر خاصی ایجاد کند و استفاده از آن ها ضروری نیست. چرخش ساق پا به داخل هیچ گونه مشکل عملکردی برای کودکان ایجاد نمی کند و کودکان می توانند، بدون هیچ گونه مشکلی در کلیه فعالیت های بدنی شرکت کنند. آگاهی از اختلالات شایع ساق پا نوزادان و اقداماتی که باید انجام داد، برای والدین نوزاد امری مهم و ضروری می باشد.
چرخش مچ پا
از دیگر عوامل دخیل کج گذاشتن پا در کودکان، داشتن پای خمیده به سمت داخل می باشد، نام عامیانه این عارضه انگشت کبوتری می باشد، در بیان کلی تر کف پا های این کودکان حالت هلال و تمایل به چرخش داخل دارد، به این حالت متاتارسوس واروس گفته می شود، چنین شرایطی معمولا به دلیل وضعیت قرارگیری کودک در کانال زایمان مربوط می باشد، در برخی موارد نیز می تواند به علت کمبود مایع آمنیوتیک باشد.
چنین کودکانی معمولا در سنین سه تا چهار سالگی بهبود می یابند و این بهبودی شامل حال هشتاد درصد کودکان مبتلا به این عارضه می شود و تنها تعداد کمی از کودکان مبتلا به این عارضه برای بهبودی نیاز به اقدام خاصی خواهند داشت. البته کودکان مبتلا به این وضعیت معمولا هیچ گونه شکایتی ندارند و می توانند، در تمام فعالیت های بدنی شرکت کنند.
در بعضی از کودکان که مشکلات جدی و کف پا بدون انعطاف دارند، ممکن است، پزشک پوشیدن کفش های مخصوص یا اسپلینت در شب را توصیه کند و در موارد بسیار نادر گچ گیری را برای درمان کجی مچ پا نوزاد توصیه می کند.
درمان
کج گذاشتن پا در کودکان تا سن هشت سالی خود به خود بهبود می یابد و جای نگرانی وجود ندارد، در طول این مدت نیز کودک از ناراحتی خاصی رنج نمی برد و دردی را تجربه نخواهد کرد و مانند سایر همسالانش می تواند، به بازی و فعالیت بپردازد، علاوه براین، این انحراف بیانگر بیماری زمینه ای خطرناکی نمی باشد و نمی تواند بیانگر بیماری مفصلی مانند آرتریت یا بد فرمی ستون فقرات و اندام ها باشد.
در گذشته برای درمان کج گذاشتن پا در نوزادان و کودکان از روش هایی چون آتل بندی، گچ گیری، کفش های مخصوص و جراحی استفاده می شد، اما اکنون می دانیم، بیشتر این انحراف ها با گذشت زمان بهبود می یابند، با این حال باز هم باید توجه کافی داشت و از بررسی های پزشکی غافل نشد، زیرا در مواردی این اختلال می تواند، دلایل یا اثرات چدی و پایدار داشته باشد. کج گذاشتن پا در کودکان ممکن است ا اشکال مختلفی بروز پیدا کند، بنابراین برای درمان ابتدا به پزشک مراجعه کنید و در صورتی که تشخیص پزشک بر این بود که با گذشت زمان این عارضه بهبود می یابد، نگرانی را از خود دور کنید و بر افزایش سلامت کودک خود تمرکز نمایید.
منبع : آرگا
