شبکه اعصاب بازویی یا شبکه عصبی براکیال شبکه ای از عصب هاست که می توانند پیام هایی را از طناب نخاعی به شانه، بازو و دست ارسال کنند. آسیب شبکه بازویی هنگامی رخ می دهد که این عصب ها هر کدام فشرده یا کشیده شوند. پس از آن در موارد شدید می توانند از طناب نخاعی جدا شوند. صدماتی که به صورت خفیف شکل گرفته اند، به عناوین استیگنر و برنر معروف هستند. استینگر به معنای کشیدن اعصاب اندام فوقانی است. این دو مشکل در ورزش های تماسی مانند کشتی یا فوتبال و تصادفات شدیدتر به وجود می آیند. آسیب های شدیدتر به شبکه اعصاب بازویی ناشی از تصادفات هستند. صدمات بسیار شدید به این شبکه، بازو را به طور کامل فلج می کند و فرد به جراحی نیاز خواهد داشت. در ادامه مطلب به علائم، علل و درمان آسیب شبکه بازویی خواهیم پرداخت.
آسیب شبکه بازویی چیست؟
التهاب شبکه عصبی بازویی یک بیماری بسیار نادر است. به طور معمول آسیب شبکه بازویی به شکل غیر منتظره از اوایل شب آغاز می شود و ممکن است تا صبح نیز ادامه داشته باشد. این بیماری اغلب اوقات در افرادی ظاهر می شود که نقص سیستم عصبی داشته باشند. دردی که آسیب شبکه بازویی ایجاد می کند مانند سوزش دائمی است و فرد احساس ناخوشایندی خواهد داشت. به یاد داشته باشید این درد طی مدت زمان سه سال رفع می شود. اگر داروهایی که پزشک داده است درد را کنترل نکنند، متخصص جراحی را به فرد پیشنهاد می کند. نوزادان نیز ممکن است زمان تولد درگیر آسیب شبکه بازویی شوند. علاوه بر این برخی بیماری ها مانند تومورها و التهاب هم می توانند بر شبکه براکیال تأثیر بگذارند.
نشانه های آسیب شبکه بازویی
بهتر است بدانید علائم آسیب شبکه بازویی به محل آسیب دیدگی و شدت آن بستگی دارد، ولی به طور معمول تنها یک دست دچار آسیب می شود. آسیب های جزئی بیشتر اوقات در طول ورزش هایی مانند کشتی یا فوتبال اتفاق می افتند و موجب می شود تا عصب های شبکه بازویی کشیده و فشرده شوند. به این حالت ها برنر یا استینگر می گویند. برخی از مهم ترین نشانه های آسیب شبکه بازویی عبارتند از:
- ضعف و بی حسی در بازو
- احساسی مانند شوک الکتریکی یا سوزش در زمان پرتاب بازو
این نشانه ها به طور معمول چند ثانیه یا چند دقیقه طول می کشد ولی ممکن است برای چندین روز یا بیشتر نیز ادامه داشته باشند.
چه افرادی درگیر آسیب شبکه بازویی می شوند؟
التهاب شبکه بازویی براکیال در مردان بیشتر از زنان دیده می شود. گاهی اوقات ابتلا به التهاب شبکه بازویی ممکن است به درستی تشخیص داده نشود. به همین دلیل تعداد مبتلایان به این عارضه در حال نوسان است. این مشکل در افراد جوان و میانسال بیشتر مشاهده می شود. البته لازم است بدانید آسیب شبکه بازویی در کودکان و افراد کهنسال نیز بروز می کند.
دلیل آسیب شبکه اعصاب بازویی چیست؟
آسیب اعصاب بالایی که می تواند شبکه براکیال را بسازد هنگامی رخ می دهد که شانه به طرف پایین آورده شود. پس از آن گردن به سمت بالا می رود و کمی از شانه فاصله می گیرد. احتمال آسیب دیدگی اعصاب پایینی هنگامی بیشتر می شود که بازو به بخش بالایی سر فشار وارد کند. این نوع آسیب ها ممکن است به چند روش مختلف ایجاد شوند:
- زایمان های سخت: نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند ممکن است درگیر آسیب شبکه براکیال شوند. این مورد مهم به علت وزن زیاد نوزاد در زمان تولد، زایمان طولانی یا بریچ رخ می دهد.
- ورزش های تماسی: اکثر بازیکنان فوتبال درگیر استینگر یا برنر می شوند. این بیماری می تواند به عصب های شبکه براکیال فشار زیادی وارد کند.
- درمان های تروما و سرطان: پرتودرمانی در گردن یا قفسه سینه می تواند باعث رشد تومور در شبکه اعصاب بازویی شود. علاوه بر این پرتودرمانی قفسه سینه به آسیب به شبکه اعصاب براکیال منجر می شود.
- تروما: تروما انواع گوناگونی دارد که می توان به تصادف با موتور سیکلت، وسایل نقلیه، اصابت گلوله و سقوط اشاره کرد. تصادف ممکن است به شبکه بازویی آسیب وارد کند.
هم چنین فرو رفتگی شانه های یک نوزاد در کانال زایمان خطر ابتلا به شبکه اعصاب بازویی در نوزاد را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد. در بیشتر موارد اعصاب بالایی آسیب می بیند که باعث ایجاد نوعی بیماری مانند فلج ارب می شود.
صدمات شدیدتر آسیب شبکه بازویی چگونه شکل می گیرند؟
شدیدترین آسیب به شبکه براکیال هنگامی رخ می دهد که ریشه عصب از طناب نخاعی پاره می شود. علائم صدمات شدید می تواند به موارد زیر وابسته باشد:
- درد شدید
- حرکت نکردن و حس نداشتن در دست، بازو و شانه
- ضعف یا ناتوانی شدید در استفاده از برخی عضلات مانند دست، بازو یا شانه
عوارض جانبی آسیب شبکه بازویی
به مرور زمان بیشتر آسیب ها از صدمات شبکه بازویی در کودکان و افراد بزرگسال درمان می شوند و اگر فرد آسیبی ببیند آن آسیب شدید نخواهد بود. برخی از آسیب ها می توانند عوارض موقت یا همیشگی در شخص ایجاد کنند:
- ناتوانی دائمی: میزان بهبودی فرد پس از آسیب شبکه بازویی به عواملی مانند شدت آسیب، نوع آسیب و سن وابسته است. حتی ممکن است فرد پس از جراحی فلج عضلانی و ضعف را نیز تجربه کند.
- آرتروفی عضلانی: رشد مجدد عصب ها با سرعت کمتری انجام می شود و بهبودی می تواند چند سال پس از آسیب به وجود آید. در طول این دوران استفاده کمتر از اندام ها می تواند بر عضلات تأثیر بگذارد و موجب تحلیل آن ها شود.
- بی حسی: آسیب شبکه بازویی به این شکل است که احساس می کنید بازو بی حس شده است.
- درد: این عارضه ناشی از آسیب عصب است و می تواند به صورت مزمن ایجاد شود.
- خشکی مفاصل: اگر درگیر آسیب بازو یا فلج دست شده باشید ممکن است مفاصل شما سفت شوند. این شرایط سبب دشواری در حرکت می شود. به همین خاطر متخصص جلسات فیزیوتراپی را به فرد پیشنهاد می کند.
تشخیص آسیب شبکه بازویی از چه راه هایی امکان پذیر است؟
متخصص برای تشخیص می تواند نشانه ها را بررسی کند. پس از آن نوبت به معاینه جسمی می رسد. برای تعیین میزان و شدت آسیب شبکه اعصاب بازویی باید چند تست مهم انجام شود:
- الکترومیوگرافی: در الکترومیوگرافی پزشک یک سوزن الکترود را از راه پوست به عضلات وارد می کند. این تست می تواند فعالیت الکتریکی را در زمانی که عضلات در حال انقباض هستند، بررسی کند.
- اشعه ایکس: با عکسبرداری اشعه ایکس از گردن و شانه مشخص می شود که ترک خوردگی در عضلات وجود دارد یا خیر.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: این تست از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویر دقیق استفاده می کند. این تصاویر در چند صفحه ایجاد می شوند.
- توموگرافی کامپیوتری میلوگرافی: تصاویر مقطعی از بدن به کمک توموگرافی کامپیوتری ایجاد می شوند.
- مطالعات هدایت عصبی: این تست ها به طور معمول می توانند سرعت هدایت عصب را از آنچه می گذرد، اندازه گیری کنند.
احتمال دارد زمانی که الکترودها وارد عضلات می شوند احساس درد داشته باشید. ولی اکثر افراد می توانند این تست را بدون درد به اتمام برسانند. لازم به ذکر است بدانید در سی تی میلوگرافی با اضافه کردن ماده حاجب که به مایع نخاع تزریق می شود، تصاویر بسیار دقیقی از ریشه های عصبی و طناب نخاعی تولید می گردد. این تست هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که تست ام آر آی اطلاعات کافی ارائه نکرده است.
انواع جراحی آسیب شبکه بازویی
- انتقال عضله: در جراحی انتقال عضله جراح یک عضله یا تاندون را که اهمیت کمتر دارد از یک بخش به بخش دیگر انتقال می دهد. رگ های خونی و عصب ها را نیز مجددا به یکدیگر وصل می کند.
- انتقال عصب: زمانی که ریشه عصب از طناب نخاعی جدا شود، جراحان می توانند عصبی که کار می کند را جدا و به عصبی که مهم است ولی کار نمی کند پیوند بزنند.
- پیوند عصب: در این نوع جراحی قسمت آسیب دیده از شبکه براکیال برداشته می شود و با قسمت هایی از عصب که از دیگر قسمت های بدن گرفته شده است جایگزین می شود. این کار موجب رشد عصب جدید در آینده می شود.
درمان آسیب شبکه بازویی
درمان آسیب شبکه بازویی به چند عامل بستگی دارد. این آسیب ها بیماری های زمینه ای و شدت آسیب را شامل می شوند. عصب هایی که فشرده و کشیده شده اند می توانند سریع تر درمان شوند. متخصص می تواند برای حفظ عملکرد مناسب بین مفاصل و عضلات جلسات فیزیوتراپی را به فرد پیشنهاد دهد. جراحی هایی که دیرتر انجام می شوند، میزان موفقیت در آن ها پایین تر است. سرعت رشد بافت عصب اندک بوده و چند سال طول می کشد تا مزیت های جراحی ظاهر شود. توجه داشته باشید بیمار در دوران نقاهت باید یک برنامه ورزشی خاص را دنبال کند.
چگونه از بروز بیماری آسیب شبکه بازویی جلوگیری کنیم؟
اغلب اوقات پیشگیری از آسیب شبکه بازویی کار آسانی نیست، ولی برای کاهش عوارض جانبی این بیماری بهتر است موارد زیر رعایت شوند:
- اگر فرزند شما به فلج اعصاب بازویی مبتلا است، تمرین های مفاصل کودک و عضلات می توانند به او کمک کنند. شروع این تمرین ها از هنگامی آغاز می شود که فرزند شما چندین هفته از تولدش گذشته باشد. این کار می تواند به مفاصل کمک کند تا سفت نشوند و عضلات کودک شما نیز سالم و قوی بمانند.
- اگر امکان استفاده از بازو و دست خود را ندارید، می توانید فیزیوتراپی و تمرین های ورزشی دامنه حرکتی روزانه را انجام دهید. این تمرین ها سبب جلوگیری از خشکی مفاصل می شوند. هنگامی که دست تان بی حس شده باشد، مراقب بریدگی ها و سوختگی ها باشید، چرا که آن را نمی توانید احساس کنید.
- اگر در یکی از رشته های ورزشی فعالیت می کنید و درگیر آسیب شبکه بازویی شده اید، پزشک می تواند به شما پوشش مخصوص در طول ورزش را تجویز کند.
چه زمانی برای درمان آسیب شبکه بازویی به متخصص مراجعه کنیم؟
آسیب شبکه بازویی می تواند سبب ضعف و ناتوانی دائمی در شخص شود. حتی اگر درد اندک باشد، باز هم فرد به مراقبت های پزشکی احتیاج خواهد داشت. اگر نشانه های زیر را مشاهده کردید حتما به متخصص مراجعه کنید:
- گردن درد
- ضعف شدید در دست یا بازو
- نشانه های استینگر و برنر که دوباره شدیدتر می شوند.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات آناتومی سیستم عصبی، تشخیص آسیب های ارتوپدی و آسیب به عصب زبان را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
