انسان موجودی اجتماعی است که هویت، شخصیت و فردیت خود را از طریق تعامل با دیگران به دست می آورد. طبق اسناد و مدارک تاریخی موجود اجتماعی شدن و زندگی در جمع سابقه ای به وسعت حیات انسانی دارد و جز در شرایط خاص و موارد نادر، در هیچ دوره ای از تاریخ انسان ها به صورت انفرادی و مجزا از یکدیگر زندگی نکرده اند. البته در هر دوره ای شرایط و نیازهای خاصی برای بودن در جمع و حضور فیزیکی در کنار یکدیگر، وجود داشته است. اما امروزه به نظر می رسد انسان ها بیش از هر زمان دیگری و تحت موقعیت های جدیدی که ایجاد شده است، به شکل فیزیکی از یکدیگر فاصله گرفته اند. انسان هایی که حالا شبیه به دانه های جدا مانده از منبع اصلی اتصال از یکدیگر دور شده اند.
در شرایط کنونی با پیشرفت های فناوری، شکل و ماهیت حقیقی خانواده تغییر کرده و ثبات مفاهیم دستخوش دگرگونی شده است. «آنتونی گیدنز» جامعه شناس انگلیسی معتقد است امروزه مفهوم خانواده تغییر کرده است. در اقع اگر در گذشته از خانواده صحبت به میان می آمد، امروزه به خاطر تنوع ماهیت آن، باید از خانواده ها صحبت کنیم. زیرا خانواده نخستین اجتماعی است که فرد در آن حضور می یابد و اجتماعی شدن و درونی کردن ارزش ها درست از همان جا شروع می شود. این اجتماع در شکل گیری شخصیت افراد نقش مهمی را ایفا می کند. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا ضمن آشنایی با مفهوم تعامل در خانواده، چگونگی داشتن تعامل بهتر با خانواده را نیز بهتر درک کنیم.
منظور از تعامل در خانواده چیست؟
منظور از تعامل در خانواده روابطی است که داخل زیر سیستم های حاصل از اعضای خانواده و بین آن ها رخ می دهد. این مهم به معنای روابطی است که میان زن و مرد، والدین و فرزندان و فرزندان با یکدیگر برقرار می شود. البته این تعبیر، روابط میان فرزندان با مادربزرگ ها و پدربزرگ ها و روابط بین پدر و مادر با همکارانش را نیز در بر می گیرد. روابط یاد شده در بین این زیر سیستم ها و درون آن ها در رشد رفتار کودکان بسیار مؤثر است. از دیگر جنبه های تعامل خانوادگی که بر رشد، رفتار و تربیت کودکان تأثیر دارد می توان به انطباق پذیری، ارتباط و به هم پیوستگی اشاره کرد. به هم پیوستگی مبتنی بر دو قطب حمایت کردن و رها کردن است.
جالب است بدانید تعامل در خانواده حتی در تأثیر خانواده در انتخاب شغل نیز نمود پیدا می کند. به همین خاطر بهتر است دست کم گرفته نشود.
روابط اعضای خانواده با یکدیگر و حفظ آن چه اهمیتی دارد؟
خانواده های حامی (در برگیرنده) معمولا در بین زیر سیستم های خود مرزهای ضعیفی دارند. به همین خاطر بیش از حد از کودکان خود حفاظت می کنند. این در حالی است که مرزهای بین زیر سیستم خانواده های رها کننده، بسیار سخت و صلب است و اعضای خانواده کمتر از یکدیگر مراقبت می کنند. از این رو معمولا کودکان در این خانواده ها مورد غفلت واقع می شوند. در این میان خانواده های سالم بین این دو واحد قرار می گیرند. به طوری که کودکان علاوه بر این که به داشتن استقلال تشویق می شوند، از حمایت و مراقبت خانواده نیز برخوردار هستند.
انطباق پذیری مورد دیگری است که به معنای توانایی خانواده برای تغییر پاسخ به رویدادها می باشد. هرچه اعضای خانواده منعطف تر باشند، در انطباق با زندگی با کودک دارای مشکلات روانی، مشکلات بیشتری خواهند داشت. معمولا خانواده های سالم از ابراز احساسات و نظرات آزادانه حمایت می کنند. در حالی که خانواده های ناسالم ارتباطات ضعیفی دارند و موارد پنهان و حل نشده بسیاری در میان آن ها دیده می شود. به جرأت می توان گفت مدیریت یک خانواده خوب، یکی از سخت ترین کارهایی است که یک فرد باید انجام دهد.
چگونه می توان تعامل در خانواده را بهبود بخشید؟
بهتر است بدانید دلیل انجام هرکاری از چگونگی انجام آن مهم تر است. بر همین اساس قصد داریم به این موضوع بپردازیم که چگونه می توانیم تعامل بهتری با اعضای خانواده داشته باشیم. در ادامه به چند نکته و راهکار مهم در این خصوص اشاره خواهیم کرد.
خودمان خوب باشیم
در بسیاری از اجتماعات و خانواده ها افراد نمی توانند با یکدیگر ارتباط خوبی برقرار کنند. علت اصلی چنین موضوعی این است که ما خودمان خوب نیستیم. اگر خودمان خوب باشیم و رفتار خوبی با دیگران داشته باشیم؛ دیگر هیچ دلیلی برای خصومت باقی نمی ماند. هم چنین دیگر سایر اعضا نمی توانند با ما رفتار نادرستی داشته باشند. بنابراین همه چیز به خود ما و رفتار ما باز می گردد. باید خودمان خوب باشیم و رفتارمان درست باشد.
به یکدیگر احترام بذاریم
آن چه در میان اعضای یک خانواده اهمیت دارد، احترام گذاشتن به یکدیگر می باشد. اگرچه بسیاری از افراد معتقدند احترام باید متقابل باشد، اما خوب است بدانید که احترام، احترام می آورد. هنگامی که به اطرافیان خود فارغ از سن، جنس، شغل و موقعیت اجتماعی شان احترام بگذاریم، آن ها نیز برای ما احترام زیادی قائل می شوند. همین موضوع باعث بهبود ارتباطات اجتماعی و تعامل در خانواده می شود.
بخشش زود هنگام و فراموشی
نکته مهم دیگر این است که زود ببخشیم و زود فراموش کنیم. احتمالا همه ما این تجربه را داشته ایم که گاهی اوقات حال و احوال خوبی نداشتیم و همین موضوع باعث ایجاد ناملایمتی با اعضای خانواده شده است. در حالی که بعد از این موضوع از رفتار خود بسیار پشیمان شده ایم و به دنبال جبران آن بودیم. در این شرایط بهتر است یکدیگر را درک کنیم و طرف مقابل را ببخشیم. هم چنین سعی کنیم موضوع را فراموش کنیم؛ پیش از آن که کینه قلب و روح ما را کدر کند.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات خانواده درمانی، مشکلات رایج خانواده ها و سلامت روان در محیط کار را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
