یکی از رایج ترین مشکلاتی که افراد مبتلا به آرتروز، رماتیسم مفصلی، فیبرومیالژیا تجربه می کنند خشکی و درد مفاصل صبحگاهی است. خوشبختانه برای درمان خشکی صبحگاهی روش های مختلفی وجود دارد که در این مطلب با ۱۰ راهکار رفع این مشکل آشنا می شوید.
درمان خشکی صبحگاهی مفاصل
خشکی و درد مفاصل هنگام صبح یکی از رایج ترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به آرتروز، رماتیسم مفصلی، فیبرومیالژیا را مجبور به مراجعه به پزشک می نماید. این افراد معمولا بسیار زود با درد و خشکی عضلات و مفاصل روبرو می شوند. به طور مثال بعد از یک روز فعالیت فیزیکی مانند رسیدگی به گل و گیاه و … دیگر مانند سابق نمی توانند فعالیت نمایند.
اگر شما نیز صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب با مفاصل سخت روبرو می شوید که به دشواری حرکت می کنند، باید بدانید خوشبختانه روش های درمانی دارویی و غیر دارویی مختلفی وجود دارند که می توانید از آن ها جهت شل سازی مفاصل سفت شده استفاده کرده تا روز خود را به خوبی شروع کنید.
کدام مفصل ها خشکی صبحگاهی را احساس می کنند؟
همانطور که اشاره شد بسیاری از افراد صبح ها دردهای مفصلی و خشکی و گرفتگی عضلات مختلفی را تجربه می کنند. به طوری که بیرون آمدن از تختخواب با دردهای مختلف همراه بوده و شروع یک روز خوب را از بین می برد. گاه یکی دو ساعت طول می کشد که بدن آرام آرام گرم شده و این درد رفع شود.
به طور معمول با گذشت زمان عضلات و مفصل ها گرم تر شده و پس از آن فرد می تواند کم کم به زندگی معمولی برگشته و بتواند به فعالیت روزمره اش بپردازد. متاسفانه مشکل خشکی و دردهای صبحگاهی عضلات و مفاصل بسیار رایج بوده و در حال گسترش است. و این خشکی اغلب روی مفاصل کوچک نظیر مفاصل دست، انگشتان، مچ و انگشتان پا تاثیر دارد.
ممکن است از خواب بیدار شده و حس کنید قادر به خم کردن انگشتان یا مشت کردن دستها نیستید. خشکی صبحگاهی همچنین می تواند بر روی شانه ها، آرنج، گردن یا دیگر مفاصل نیز نمایان شود.
علت خشکی صبحگاهی
خشکی صبحگاهی به علل مختلفی ممکن است بروز نماید. از جمله آرتریت روماتوئید که یک بیماری خود ایمنی بوده و مفاصل را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین ممکن است نشانه ای برای سایر بیماری های مفصلی مانند آرتروز زانو(استئوآرتریت)، آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد.
در صورتی که آرتروز زانو داشته باشید سفتی و خشکی صبحگاهی به طور معمول بعد از چند دقیقه متوقف می شود ولی در آرتریت روماتوئید می تواند بیشتر از یک ساعت هم طول بکشد. خشکی صبحگاهی معمولا به معنای التهاب می باشد. در آرتریت روماتوئید سیستم ایمنی بدن به بافت پوشاننده مفاصل حمله نموده و سبب التهاب می شود. این التهاب باعث سفتی و دردناک شدن مفصل ها می شود.
دوره های طولانی مدت خشکی صبحگاهی به معنی بالا بودن میزان التهاب یا فعال تر بودن بیماری است. از دیگر علل بروز این مشکل می توان به عدم فعالیت روزانه، رژیم غذایی نامناسب، اضافه وزن، خواب ناکافی و بی کیفیت و در معرض سرما و رطوبت قرار گرفتن باشد.
راهکارهای معالجه خشکی صبحگاهی
اکنون که با خشکی صبحگاهی و علل بروز آن آشنا شدید در ادامه به راهکارهای درمان این عارضه اشاره می شود.
۱. ورزش صبحگاهی
با ورزش صبحگاهی می توانید خشکی صبحگاهی مفاصل را برطرف نمایید. این ورزش حتی می تواند در حد پیاده روی ساده و حرکت دادن دست ها نیز اثرات مثبت و قابل توجهی داشته باشد. ورزش صبحگاهی سبب ترشح اندورفین شده به این ترتیب با گردش خون بهتر ؛در نهایت سموم و مواد مضر هم از بدن خارج می شود.
می توانید نرمش داشته و کمی بدن را کش و قوس دهید. وقتی هنوز در رختخواب هستید به نوعی با این کار بدن را آماده و گرم کنید. می توانید بنشیند و اندکی به جلو و اطراف خم شده و اجازه دهید عضلات و مفاصل کمی کشیده شوند. این کار عضلات را گرم کرده سبب افزایش جریان خون هم می شود.
۲. کاهش وزن
اگر با مشکل اضافه وزن روبرو هستید بهتر است نسبت به کاهش وزن خود اقدام کنید. وزن زیاد روی مفاصل، عضلات، تاندون ها و رباط ها فشار زیادی وارد نموده که نتیجه آن می تواند خشکی صبحگاهی هم باشد.
۳. رژیم غذایی مناسب
رژیم غذایی نامناسب می تواند عامل بسیاری از بیماری ها باشد. مصرف کربوهیدرات های زیاد سبب ضعف عضلات، حالت نامناسب بدن و خمیدگی می گردد. به این ترتیب رژیم غذایی خود را تنظیم نموده و سعی کنید بیش از میزان معمول کربوهیدرات مصرف نکنید.
بد نیست هنگام خرید مواد غذایی به ارزش غذایی آن ها نیز توجه کنید. از خرید کالاهایی که رنگ های غیر طبیعی، و طعم دهنده ها در آن ها استفاده شده خودداری کنید. با این کار بدن کمتر در برابر سموم و ترکیبات مضر قرار می گیرد.
۴. حالت صحیح بدن هنگام خواب
حالت بدن هنگام خواب از مشکلاتی می باشد که بسیاری از ما توجهی به آن نداریم. در صورتی که چندین ساعت در روز در این حالت بوده و اطلاع نداریم که این حالت نامناسب سبب کاهش جریان خون در عضلات شده و با تولید اسید لاکتیک سبب بروز خشکی و سفتی عضلات می شود. حتما روزانه خواب کافی و راحتی داشته باشید.
بدن به طور عمده فعالیت ترمیم و تجدید قوای خود را شب و موقع خواب انجام می دهد. به این ترتیب بایستی از نظر ذهنی آمادگی یک خواب خوب را داشته و همه مشکلات و مواردی که سبب درگیر شدن ذهن می شود را رها کرده و اجازه دهید ذهن آرامش پیدا کرده و آماده خواب شود.
ضمنا بهتر است به پهلو یا کمر خوابیده و بدانید که خوابیدن روی شکم بدترین حالت خواب محسوب می شود زیرا سبب شده قسمت های داخلی بدن مداوما تخت فشار بوده و قسمت تحتانی کمر و ستون فقرات با تنش روبرو شوند.
۵. دوری از فضاهای سرد و مرطوب
فعالیت داشتن در محیط های سرد و مرطوب سبب گرفتگی و سفتی عضلات می شود. این گرفتگی در ضمن سبب کاهش جریان خون در بدن شده که تاثیرات ثانویه منفی دیگری به همراه دارد. اگر در اتاقی که برای خواب در نظر دارید باد زیاد می وزد یا جابجایی هوا بسیار است حتما نسبت به رفع آن اقدام نمایید.
شاید این موضوع در فصل گرما مشکلی ایجاد نکند ولی در روزهای سرد سال، سرما و باد اثرات منفی بسیاری روی بدن می گذارد. همچنین سعی کنید بدن را گرم نگه داشته و بخاری، هیتر یا وسایل گرمایشی مناسبی در اتاق خواب قرار داشته باشد. یا از یک پتو اضافه هنگام خواب استفاده کنید. به هر حال بایستی از قرارگیری بدن در معرض سرما و رطوبت خودداری شود.
۶. دوش آب گرم
دوش آب گرم مزیت های متعددی دارد. یکی افزایش جریان خون، گرم کردن بدن و شل نمودن عضلات و بافت ها می باشد. همچنین این کار با تشویق بدن به تعریق سبب فعال تر شدن بدن و دفع سموم می گردد.
۷. خم و راست کردن زانو ها و مفاصل
پس از گرم کردن بدن و دوش گرفتن خوب است که کمی بیشتر مفصل ها را حرکت بدهید. با زانو ها این کار را شروع کنید. به آهستگی زانوها را خم و راست نمایید. اگر برای شما انجام شان دشوار است، می توانید به چیزی تکیه بدهید. این حرکت قسمت زیادی از عضلات متصل به استخوان ها را حرکت می دهد.
رو صحیح خم و راست کردن زانوها یا در واقع همان نشستن و برخاستن معمول به این صورت است که موقع خم کردن زانوها و پایین رفتن نفس را بیرون بدهید و موقع بلند شدن هوا را به داخل ریه ها هدایت کنید. این کار را آهسته انجام داده و در صورتی که حس می کنید به پا فشار وارد می شود، از یک صندلی، میز و … کمک کنید. ده مرتبه این تمرین را تکرار کنید.
۸. نوشیدن آب باکیفیت
نوشیدن آب یکی از عادت هایی که به آن توجهی نمی شود. در حالی که این کار به همه فرایندهای بدن کمک می کند. در این راستا باید به کیفیت آبی که می نوشید نیز اهمیت بدهید. آب لوله کشی شاید بهترین کیفیت را برای بدن نداشته باشد. در انواع آب ترکیبات مختلفی وجود دارد که ممکن است خیلی کم و ناچیز باشد اما برای افرادی که مشکل استخوانی و مفصلی دارند این میزان نیز می تواند مشکل ساز باشد. از این رو بهتر است از آب های تصفیه یا معدنی استفاده نمایید.
۹. تکنیک های آرامش ذهنی
داشتن آرامش ذهن و خیال آسوده باعث عملکرد بهتر بدن می گردد و خواب شبانه بهتری را به همراه می آورد. بهتر است بیاموزید که چگونه با افراد مختلف بخصوص آن هایی که انرژی منفی ساطع می کنند، ارتباط داشته باشید. استرس و تنش کمتر در بیداری و خواب می تواند قسمت عمده ای از مشکلات مربوط به عضله ها را رفع کند. و به نوعی خشکی صبحگاهی و درد عضلات را درمان نماید.
برای کنترل استرس و رفع علائمی مانند سفتی و خشکی صبحگاهی می توانید از روش هایی مثل تنفس عمیق، یوگا، تمرینات آرامش، مدیتیشن بهره بگیرید.
۱۰. پوشیدن لباس مناسب
در فصول سرد سال حتما لباس هایی بپوشید که بدن را خوب گرم نگه دارند. همچنین هنگام خواب نیز حتما محل استراحت شما گرم باشد. به خاطر داشته باشید که هوای سرد مفاصل و عضلات را خشک و سفت می کند.
۱۱. گرمادهی به عضلات
این شیوه نیز می تواند گردش خون در مفاصل را تقویت کرده و خشکی صبحگاهی مفاصل را درمان کند. به این ترتیب می توانید از دوش آب گرم یا غوطه ور شدن در وان آب گرم کمک بگیرید. یا روی مفاصل یک پد گرمکن یا کمپرس گرم قرار دهید. همچنین دست و پاهای سفت شده را در یک وان گرم موم پارافین فرو نمایید.
روش دیگر این که حوله مرطوب و نرمی را در مایکروفر به مدت ۲۰ ثانیه گرم کرده و آن را دور مفاصل سفت بپیچید.
۱۲. دارو درمانی
داروها می توانند علائم آرتریت روماتوئی را هنگام صبح کاهش بدهند. از جمله داروی های ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه می توان به ایبوپروفن، یا ناپروکسن اشاره نمود که به درمان درد و التهاب آرتریت کمک می کنند. همچنین برخی داروهای تجویزی توسط پزشک مانند هیدروکسی کلروکین یا لفلونوماید و متوترکسات نیز در این راستا کمک کننده هستند.
در ضمن علاوه بر داروهای خوراکی در جهت معالجه خشکی صبحگاهی برخی داروهای موضعی نیز علائم آرتروز را کاهش می دهند که بسیاری بدون نسخه در دسترس می باشند. داروهای موضعی قوی تر با تجویز پزشک نیز وجود دارند. به این ترتیب کرم ها و ژل های موضعی را به اطراف مفاصل سفت نظیر دست ها، انگشت ها و زانوها اعمال کنید. برای احساس آرامش لازم چندبار در روز به مدت چند هفته این کار را تکرار کنید.
در ضمن می توانید از داروهای گیاهی مانند روغن ماهی، گل گاوزبان، گل مغربی یا روغن توت سیاه بهره برده و سفتی و خشکی صبحگاهی ناشی از آرتروز را کاهش دهید.
در پایان نیز چنانچه علاقمند به اطلاع از روش های درمان درد مفاصل با طب سنتی و درمان ورم مفاصل هستید پیشنهاد می کنیم به سراغ این لینک ها بروید.
منبع : آرگا
