نارسایی کلیه در کودکان در سال های اخیر بسیار شایع شده است، این بیماری دارای دو نوع حاد و مزمن می باشد، خوشبختانه با پیشرفت علم امروزه این بیماری نیز مانند بسیاری از بیماری های دیگر قابل کنترل بوده و می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد، در این مطلب شما را به مطالعه نکات مهمی درباره این بیماری دعوت می کنیم.
نکات مهم درباره نارسایی کلیه در کودکان
نارسایی کلیه در کودک به آسیب دیدگی های موقت و یا دائم کلیه گفته می شود، در این آسیب کلیه نمی تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. دو نوع نارسایی کلیوی به نام های نارسایی کلیوی حاد و نارسایی کلیوی مزمن وجود دارد. علت ایجاد و علائم آسیب دیدگی های حاد و مزمن با یکدیگر تفاوت های بسیار دارند.
عوامل موثر در بروز این بیماری در کودکان
علت هایی که باعث می شود کودکان به این بیماری دچار شوند با عواملی که در بزرگسالی وجود دارد بسیار متفاوت می باشند:
از شایع ترین دلایل در نوزادان و کودکان ناهنجاری های مادر زادی کلیه و یا بیماری های وراثتی و ژنتیکی مانند بیماری کلیه پلی کیستیک می باشد. همچنین عفونت های مکرر مجاری ادرار در کودکان اگر فورا تحت درمان قرار نگیرد ممکن است باعث بروز بیماری نارسایی کلیوی شود.در حالت کلی ناهنجاری های دستگاه ادرار می تواند باعث بروز این بیماری در کودکان شود. در کودکان بالای ۱۲ سال التهاب کلیه و یا همان گلومرولونفریت یکی از شایع ترین دلایل نارسایی کلیه می باشد. موارد دیگری مانند سندروم نفروتیک و یا بیماری هایی که بر اندام ها اثر می گدارند مانند لوپوس نیز می توانند باعث بروز این بیماری در کودکان بالای ۱۲ سال شوند.
روش های تشخیص نارسایی کلیه
- آزمایش کراتینین و اوره خون
- از طریق سونوگرافی قبل از تولد نوزاد
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی از کلیه های کودک
- بیوپسی کلیه (نمونه برداری از کلیه)
نارسایی حاد کلیه
این بیماری یک بیماری ناگهانی و برگشت پذیر می باشد و قابل درمان است، علائمی که در نارسایی های حاد کلیوی دیده می شود معمولا به علت زمینه ای ایجاد کننده آن بستگی دارد.
علائم بیماری حاد کلیه در کودکان
- خونریزی
- تب
- اسهال خونی
- راش
- استفراغ شدید
- درد شکم
- سابقه ابتلا به عفونت
- ادرار نکردن
- تکرر ادرار
- رنگ پریدگی پوست
- تورم بافت ها
- التهاب چشم ها
- توده های قابل لمس در شکم
روش های درمان نارسایی حاد کلیه
- بستری شدن در بیمارستان
- تزریق مقدار زیادی مایعات
- مصرف داروهای دیورتیک
- کنترل الکترولیت های مهم بدن شامل پتاسیم،سدیم و کلسیم
- مصرف داروهای مخصوص کنترل فشار خون
- رژیم غذایی خاص
نارسایی مزمن کلیه
نارسایی مزمن کلیه در کودکان یک بیماری مزمن است که در آن کلیه ها آسیب جدی و غیر قابل برگشت می بینند و این آسیب باعث می شود عملکرد کلیه بعد از سه ماه کاهش پیدا کند. در طول ۲۰ سال گذشته شیوع این بیماری در بین کودکان در حال افزایش می باشد.
علائم بیماری مزمن کلیه در کودکان
علائم بیماری کلیه در هر کودکی می تواند متفاوت بروز کند، به تعدادی از شایع ترین آن ها اشاره می شود
- تورم پا و یا مچ پا
- تکرر ادرار و یا کم ادراری
- رشد کم و ضعیف
- خارش پوست
- کم اشتها شدن
- تورم و یا پف دور چشم
- خستگی های مداوم
- داشتن احساس تهوع و یا استفراغ های پی در پی
- سردر های شدید و مکرر همراه با فشار خون بالا
- کم خونی و رنگ پریدگی در نتیجه کاهش تولید گلبول های قرمز
- درد های استخوانی و در بعضی موارد تغییر شکل استخوان ها در بعضی از اندام ها
روش های درمان نارسایی مزمن کلیه
زمانی که نارسایی کلیه وارد فاز مزمن می شود، امکان بهبودی وجود ندارد، اما با روش هایی می توان پیشرفت بیماری را کند کرده و از بروز عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد.
- درمان بیماری زمینه ای که باعث نارسایی مزمن کلیه شده است
- کنترل علائم نارسایی کلیه
- کنترل بیماری نارسایی کلیه با رژیم غذایی و دارو
- دیالیز و یا پیوند کلیه
نکات مهم در رابطه با کودکان مبتلا به این بیماری
- دوز انواع دارو حتی داروهای معمولی برای این کودکان بسیار متفاوت تر از کودکان سالم می باشد و حتما هر دارویی باید با تجویز پزشک مصرف شود.
- تداخل دارویی در این کودکان بسیار زیاد است و در صورت تجویز دارو های جدید لیست داروهای قبلی باید به اطلاع پزشک برسد.
- برنامه واکسیناسیون این کودکان متفاوت بوده و تزریق بعضی از واکسن های روتین کشور برای آن ها ممنوع می باشد و یا دوز بعضی از واکسن ها برای آن ها ممنوع می باشد، بنابراین قبل از هر بار تزریق واکسن باید پزشک دستورات لازم را بدهد.
- تزریق بعضی از واکسن های ویروسی در سایر اعضای خانواده نیز ممکن است برای کودک مبتلا به نارسایی کلیه خطرناک باشد و نیاز به جداسازی او از سایر اعضای خانواده دارد، بنابراین قبل از واکسیناسیون اعضای خانواده باید با پزشک مشورت شود.
- نیاز این کودکان به ویتامین ها و آهن بیشتر از سایر کودکان می باشد و نیاز به مصرف مولتی ویتامین های خاص دارند.
- این کودکان باید هر سه ماه معاینه شوند و آزمایش کارکرد کلیه از آن ها گرفته شود.
- در این کودکان کنترل فشار خون بسیار مهم می باشد و اگر رعایت نشود موجب پیشرفت سریع بیماری می شود.
- مصرف گوشت قرمز و نمک برای کودکان مبتلا به نارسایی کلیه بسیار مهم می باشد اما چون در حال رشد هستند، بهتر است زیر نظر یک متخصص تغذیه باشند.
- مقدار مصرف آب مهم بوده و باید حجم آن رعایت شود.
- قد این کودکان باید هر ۶ ماه اندازه گیری شود و در صورت توقف رشد قدی با پزشک غدد برای مصرف داروهای هورمونی مشورت شود.
- مصرف الکل و سیگار باعث پیشرفت این بیماری می شود.
- برای کنترل فشار خون و نرمال بودن وضعیت قلبی در این کودکان ورزش های هوازی توصیه می شود.
- این کودکان به راحتی می توانند در مدارس معمولی تحصیل کنند اما برای کودک و معلم او بهتر است که معلم را در جریان بیماری کودک و همچنین علائم آن قرار دهید.
لازم به ذکر است توجه به شرایط روحی این کودکان بسیار مهم و ضروری می باشد و گاهی لازم است برای بهبود اوضاع روحی آن ها از یک روانشناس و یا روانپزشک کمک بگیرید. سعی کنید به هیچ عنوان از مشکلات ناشی از بیماری او و یا هزینه های گزافی که به دلیل بیماری کودک متحمل می شوید در مقابل خودش و یا دیگر فرزندان خانواده صحبت نکنید و او را مقصر مشکلات خانواده ندانید.
در پایان به منظور اطلاع از دیگر بیماری های کودکان همچون سالک در کودکان و عفونت ادراری در کودکان می توانید به سراغ این مطالب بروید و اطلاعات مفیدی را به دست آورید.
منبع : آرگا