یکی از مشکلاتی که بسیاری از والدین از آن گله مند هستند، اختلاف و دعوای میان کودکان و خواهر برادرها می باشد. به این ترتیب نیاز است والدین از شیوه های تربیتی در این باره آگاه باشند. این مطلب به راهکارهایی برای کنترل دعوای کودکان می پردازد.
آشنایی با راهکارهای کنترل دعوای کودکان
ناسازگاری کودکان با یکدیگر مسئله رایجی است که خانواده ها برای کنترل آن لازم است با آگاهی عمل کنند. اختلاف و دعوا بین کودکان مشکلی است که بیشتر خانواده ها از آن گله مند هستند، از این رو باید شیوه های تربیتی مناسبی را در این باره اتخاذ نمایند.
این واقعیت را باید دانست که پدر و مادر تنها افرادی هستند که باید فرمان برداری و حد و مرزهای احترام گذاشتن را به فرزند خود تحمیل نمایند. در صورت لزوم کودک را تنبیه و این کار را با قاطعیت انجام داد ولی به هیچ وجه رفتار خشن یا تهاجمی نداشته باشید. اگر فرزند شما مدام برای دیگران دردسر ایجاد می کند یا سبب ناراحتی آن ها می شود ، نباید ذهنیت خودتان را تغییر بدهید و تسلیم شوید.
چنانچه دربرابر خشونت، از خود انعطاف نشان دهید، کودک طوری رشد می کند که باور دارد باید همواره به خشونت متوسل گردد. کودکان در هر سنی رفتارهای فیزیکی خاص خود را بروز می دهند. دعوا و اختلاف بین کودکان و خواهر برادرها همواره وجود داشته و امری طبیعی است. در این بین وظیفه والدین این است که مناسب ترین راه را برای مقابله با این مشکل مطابق سن آن ها بکار گیرند.
همه پدر و مادرها دوست دارند، کودکانشان با همسالان خود یا خواهر و برادرها رابطه ای مسالمت آمیز و به دور از درگیری و نزاع داشته باشند. ولی این امر بدون راهنمایی و هدایت خانواده ممکن نیست. به کودک خود بیاموزید که چطور احساسات خود را مدیریت نماید، با این کار هرچه بزرگتر می شود، فردی دوست داشتنی، عاقل و شادتر خواهد بود.
تحمل دعوای بچه ها اغلب کار دشواری است. عموم افراد بر این باورند که در یک خانواده موفق، خواهر و برادرها با یکدیگر کمتر اختلاف و دعوا دارند. ولی این تصور اشتباهی است. همانطور که می دانید چیزی به اسم تفاهم مطلق وجود نداشته و دعوا و اختلاف بین کودکان نه تنها اجتناب پذیر نیست بلکه می تواند مفید هم واقع گردد.
از این رو باید پذیرفت که اختلاف و دعوا جزئی از زندگی کودکان و خواهر و برادرها می باشد. کودکان دعوا می کنند تا نسبت به موقعیت احساسی قرار گرفته در آن از خود در برابر هم سن و سالان یا بزرگتر از خود مقابله نمایند. ممکن است دعوا کردن به علت فعال بودن غریزه بقا نیز روی دهد. یکی دیگر از علت های دعوای کودکان با همبازی های کوچکتر این است که می خواهند بر او تسلط داشته باشند تا خواسته های خود را به آن ها تحمیل کنند.
در این میان نقش والدین بسیار پررنگ و مهم است و برای کنترل دعوای کودکان باید آگاهانه رفتار کنند. لازم است به فرزند خود احترام گذاشتن به دیگران، دانستن حد و مرز و مهار احساسات خود را بیاموزند. در ادامه مطلب به راهکارهایی برای کنترل دعوای کودکان اشاره می شود. اما پیش از آن باید گفت که دعوا علاوه بر جنبه منفی اش، نقش سازنده ای هم دارد که به توضیح آن می پردازیم.
دعوا و اختلاف نقش سازنده دارد.
یکی از اصلی ترین فواید دعوا این است که هر فردی می تواند به شناخت بهتری از خود دست یافته و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند. البته به شرطی که همیشه برنده یا بازنده نباشد. به طور مثال، خواهر یا برادری که مطمئن است در دعوا برنده می شود، ممکن است مجبور شده و جا بزند و به این درک برسد که همیشه نمی تواند پیروز میدان باشد.
شخصی که همیشه بازنده بوده، ناگهان متوجه می شود که قدرت دفاع از خود را دارد و می تواند او هم شجاع باشد. بی شک این تجربه برای او سازنده خواهد بود و از محیط هایی (مانند بازی در پارک) که گریزان بوده زیرا نمی توانسته از حق خود دفاع کند کمتر هراس پیدا می کند.
دیگر نقش سازنده دعوا این است که به کودکان این امکان را می دهد تا استحکام پدر و مادر خود را محک زده و مطمئن شوند که والدین می توانند در برابر طوفان های کوچک مقاومت کنند. کودک متصور می شود اگر مادر و پدر پس از دعوا باز هم من را دوست دارد، پس افراد پایدار و استواری هستند.
باید اشاره کرد اصولا دعواهای میان کودکان عملکرد و مفهوم خاصی را می رساند. گاهی دعوا و کشمکش میان کودکان تنها راهی است که آن ها می توانند از طریق آن درد و ناراحتی خود را عنوان نمایند. این وظیفه بزرگتر ها است که به راز و رمز این واکنش ها پی ببرند.
دعوا همیشه به معنی درخواست تغییر شرایط نبوده و درخواست تغییر درباره کودکان در اغلب مواقع به منظور جلب توجه پدر و مادر صورت می گیرد. کودک دوست دارد به کارهایی که بلد است انجام بدهد توجه داشته باشید و در صورت غفلت از آن ممکن است ناراحتی خود را با لجبازی و دعوا با خواهر یا بردار خود نشان دهد.
چه زمان باید در دعوای کودکان مداخله کنند؟
شکی نیست که پدر و مادر نباید هر زمان که کودکان با یکدیگر دعوا کردند، مداخله نمایند ولی برای این که مدام شاهد این موضوع نباشند و کودک آسیب نبیند و از کار خود درس بگیرد، لازم است در مواقعی مداخله نمایند. یکی از مواقع ، هنگامی است که خطر خشونت جسمانی و آسیب فیزیکی وجود دارد.
از دیگر مواقعی که ایجاب می کند والدین پادرمیانی نمایند، زمانی است که خشونت کلامی از ناسزاهای رایج بین خواهر و بردار فراتر رفته و به مرز تحقیر، بی ارزش کردن و حمله به هویت شخص برسد. در شرایط دیگری نیز مداخله والدین الزامی می باشد. و آن هنگامی است که این دعواها هر روز تکرار می شود و یکی از بچه ها همیشه مغلوب شده و کتک می خورد. به طور کلی هر آنچه کودک در ارتباط با خواهر یا برادر خود می آموزد، در آینده و بیرون از چارچوب خانواده به کارش می آید.
به طور کلی واکنش پدر و مادر در هنگامی که باید مداخله کنند به شکل دادن وضعیت دعوای کودکان در آینده کمک می کند. اگر بزرگترها داد بزنند، عصبانی شوند، دستپاچه شده و الفاظ زشت به کار ببرند، نتیجه این رفتارها تکرار دوباره دعوای کودکان یا خواهر و برادرها می باشد.
راهکارهای کنترل دعوای کودکان
برای کنترل دعوای کودکان و خواهر و برادرها راهکارهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.
۱. نادیده گرفتن دعوای کودکان
البته در استفاده از این راهکار باید جانب احتیاط را رعایت کرد و مواظب بود که دعوای کودکان با هم آسیب جسمی، احساسی یا فکری ایجاد نمی کند. در صورت مشاهده این موارد باید مداخله کنید. ولی در بیشتر دعوای بچه ها فقط مشاجره عادی وجود داشته و اگر والدین مداخله کنند، پروسه حل مشکل توسط خود کودکان و آشتی کردنشان طولانی تر می شود.
بیشتر مواقع دعوای کودکان راهی برای جلب توجه است و در مواردی توجه منفی بهتر از توجه نکردن تلقی می شود. اگر پدر و مادر یا بزرگترها دعوای آن ها را نادیده گرفته و اجازه ندهند این موضوع کانون توجه باشد، بچه ها خیلی زود آرام شده و از دعوا دست می کشند.
۲. آموزش قدرت کلمات به کودکان
پدر و مادر باید قدرت کلمات در برابر خشونت را به کودک خود بیاموزند. کودکان باید بدانند که اگر با فردی دچار اختلاف شدند، بهتر است اول با او صحبت کنند. آن ها باید تلاش نمایند به جای توسل به خشونت و زور، برای حل مشکل منطقی رفتار کنند. آشکار است اگر می خواهید به کودک خود بیاموزید که خشونت پاسخ صحیحی نیست، شما نیز نباید با او با خشونت برخورد کنید. به این ترتیب نباید کودکان را با خشونت و تهاجم، مورد تنبیه قرار دهید.
۳.توجه به دو طرف دعوا
در مواجه با رفتارها و دعوای کودکان، لازم است دو طرف را به یک چشم نگاه کنید. یکی از اشتباهات والدین با مشاهده دعوای کودکان این است که به دنبال فرد شروع کننده دعوا هستند و این کار اوضاع را بدتر می کند. جانب گیری یا تعیین مجازات های مختلف سبب می شود زمینه برای ایجاد فرد مغلوب و غالب صورت گیرد. در بیشتر موارد، باید تنبیه های یکسانی برای کودکان در نظر گرفته شود و استثنایی بین آن ها نباشد. با این کار میل به برد و باخت در دعواها را می توان از بین برد.
۴. الگوی خوبی باشید
سعی کنید برای کودک خود الگوی خوبی باشید. همه انسان ها هنگامی که دچار آزردگی می شوند، با دیگران به مقابله می پردازند. نکته مهمی که باید در اینجا به آن توجه کنید این است که چطور خود را مدیریت کرده و رنجش ها را کنترل نمایید. کودکان هر آنچه را می بینند، انعکاس می دهند. از این رو واکنش آن ها در دعوا بستگی دارد به این که شما را در مواجه با رنجش ها چطور دیده اند.
اگر شما والدینی عصبانی باشید که به دیگران حمله یا توهین می کند، ناسزا گفته یا وسیله ای را پرتاب می کند، نمی توانید از فرزند خود بخواهید که رفتار متفاوتی با شما داشته باشد. شما به عنوان یک الگو ، بیشتر از نصیحت کردن و پیشنهادتان روی او تاثیر می گذارید.
بنابراین هنگامی که مدام با یکدیگر نزاع و دعوا دارید، نمی توانید از کودکان انتظار داشته باشید که اصلا با هم دعوا نکنند و خوش رفتار باشند. پدر و مادر باید الگوی خوب فرزندان در طریقه برخورد و رفتار با یکدیگر باشند.
۵. دعوت به آرامش و همکاری
یکی دیگر از راه های کنترل دعوای کودکان این است که آن ها را به جای نزاع با یکدیگر به آرامش و همکاری دعوت کنید. همانطور که اشاره شد ، کودکان درون خانه یاد می گیرند که احساسات خود را کنترل کنند. شما باید به کودکان بیاموزید که در مواجه با شرایطی که می تواند منجر به درگیری و دعوا شود، چطور عاقلانه رفتار کنند و منطقی باشند.
به فرزند خود یادآوری کنید که نباید به طور غریزی و غیرمنطقی با دیگران برخورد نماید. به او یاد دهید که احساسات خود را شناسایی نموده و بداند در شرایط ناخوشایند چگونه برای احساسات خود حد و مرز تعیین کند. کودک باید یاد بگیرد برای حل مشکل خود باید با آرامش عمل کرده و سعی کند با دوستان خود همکاری نماید. حتی کودک کم سن و سال هم مسائل ابتدایی عدالت و نزاع نداشتن را درک می کند. درباره دعوا کردن و راه های حل این مشکل با کودک خود صحبت کنید.
۶. تحسین کودک در واکنش درست و منطقی
هنگامی که کودکان در دعوا با یکدیگر کنار می آیند، آن ها را تحسین کنید و او را به خاطر رفتار درست و منطقی تشویق کنید. تحسین و تمجید به ایجاد رفتارهای مثبت در کودکان تاثیر زیادی دارد. رمز این کار در نادیده گرفتن دعوای آن ها و هنگامی است که به رفتار درست آنها توجه می کنید. کودک خیلی زود به این موضوع پی می برد.
۷. حفظ کردن آرامش در سختی ها
دیگر راهکار کنترل دعوای کودکان این است که پدر و مادر هنگام روبرو شدن با چالش و سختی ، آرامش خود را حفظ نمایند. کودک با دقت می بیند که والدین در زمان عصبانیت یا مخالفت با چیزی چه رفتاری از خود بروز می دهد. بنابراین در مواقعی که تحت فشار و رنجش هستید، خوددار بوده و خونسردی خود را حفظ کنید تا کودک این رفتار را از شما یاد بگیرد.
اگر فرزند شما در سن درک می باشند، می توانید با او در باره احساسی که در زمان عصبانیت در بعضی موقعیت ها دارند، به گفتگو بپردازید. از فرزندان بخواهید که نمایشی را بازی کند که هنگام عصبانیت به جای دعوا و داد کشیدن ،می تواند چه رفتار دیگری از خود بروز دهد.
۸. بیاموزید که عواقب کارش را ارزیابی کند.
این موضوع بسیار مهم است که کودک بیاموزد عواقب رفتار خشونت آمیز او مواردی مانند طرد شدن، ناراحت کردن دیگران، ناسزا، تهمت و … خواهد بود. از این رو تفاوتی ندارد فرزند شما در چه سنی است، به او اجازه دهید آسیبی که او مسبب آن است را بشناسد و بدین صورت او به تدریج می آموزد که بهترین روش برای مقابله با شرایط دعوا و اختلاف چیست.
امیدواریم که راهکارهای ارائه شده برای کنترل دعوای کودکان مفید واقع شده باشد. همچنین می توانید برای آشنایی با دلایل بی خوابی کودکان، تاثیر فیلم ترسناک روی کودکان و علت کابوس در کودکان روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
